Veri analizinde doğru istatistiksel testin bilgisayar yardımıyla seçilmesi

Abstract

Araştırma, bir gerçeği ortaya çıkarmak, bir sorunu çözümlemek ve eldeki verileriarttırmak için bilimsel yöntem ve tekniklerden yararlanılarak yapılan düzenli çalışmadır.Araştırma sonucunda elde edilen verilerin doğru yorumlanabilmesi, araştırmanın amacauygun şekilde yapılması ve analiz sırasında kullanılan istatistiksel testlerin doğruseçilmesine bağlıdır. Test seçimi, yapılan araştırmanın amacı ve elde edilen verinin; ölçmedüzeyi, değişken türü, dağılım biçimi ile varyans homojenliği gibi özellikleri göz önündebulundurularak yapılır. Araştırmalarda birbirinden farklı ölçme düzeyine sahip birden çokdeğişken olduğu durumlarda, araştırmacılar için uygun test seçimi karmaşık bir problemhaline gelmektedir. Özellikle tıp alanında yapılan bazı çalışmalarda doğru istatistikselyöntemlerin kullanılmadığını gösteren birçok araştırma mevcuttur. Literatürde test seçimikonusunda araştırmacılara yardımcı olması amacıyla yapılmış çeşitli çalışmalar mevcuttur.Bu çalışmalarda test seçimi için cevaplanması gereken bazı sorular ile karar ağaçları vetabloların kullanılması önerilmiştir. Bunun yanında bazı istatistiksel paket programlarınınveri girişi sonrasında yapılacak testi önerme özelliği bulunmaktadır. Bu çalışmada,istatistiksel test seçimi için bir yöntem önerilmiştir. Geliştirilen test seçim algoritması iledeğişkenlerin ölçme düzeyi bilgileri ve örnek verileri kullanılarak araştırma amacına enuygun istatistiksel testin bilgisayar yardımıyla önerilmesi amaçlamıştır. Elde edilen çıktılar,literatürdeki çalışmalar ve test önerisi yapan paket programlar ile karşılaştırılarak sonuçlarverilmiştir.

Research is the systematic work of using scientific methods and techniques to reveala truth, to solve a problem and to increase the amount of data available. The exactclarification of the data obtained from the results of research depends on the suitability ofthe research methods and the correct selection of the statistical tests used during the analysis.The choice of statistical tests should be based on the purpose of the study conducted and theproperties of acquired data such as measurement level, variable type, distribution form andhomogeneity of variance. The choice of the proper test becomes a complex problem forresearchers, when there are multiple variables with different levels of measurement in study.Especially, there are some studies in literature proving that some statistical methods are usedinappropriately in medical studies. There are various studies in the literature to helpresearchers in selecting the proper statistical test. In these studies, it has been suggested touse some questions with decision trees and tables for statistical test selection process. Inaddition, some statistical package programs can suggest tests to be performed after dataentry. In this study, a method for statistical test selection was proposed. Using the proposedtest selection algorithm, we aimed to suggest the most suitable statistical test for the researchby using measurement level and sample data with the help of computer. The obtained outputsare compared with the literature and the package programs capable to suggest statistical test,and the results are given.