IGS istasyonları zenit troposferik gecikme parametresi zaman serilerinde trend ve mevsimsel etki analizleri

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye ve Avrupa'dan seçilen 19 adet IGS istasyonu için 1995-2010 yılları arasındaki Zenit Troposferik Gecikme (ZTD) ürünlerinin COST Aksiyonu ES1206, GNSS4SWEC kapsamında yeniden kestirimi ile elde edilmiş (IGS Repro1) ZTD zaman serileri kullanılarak zaman serilerindeki trend ve mevsimsel etki analizleri yapılmıştır. Çalışma kapsamında, trend analizinde farklı özelliklere sahip parametrik ve parametrik olmayan yöntemler kullanıldı. Parametrik yöntemlerden; Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bu yöntem ile kurulan modelin doğruluğu ve regresyon parametrelerinin anlamlılığı hipotez testleri ile test edilmiştir. Parametrik olmayan yöntemlerden; Mann-Kendall testi, Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testi, Spearman'ın Rho testi ve Sen'in Trend Eğim metodu kullanılmıştır. Trend testlerinden elde edilen sonuçlar birbiri ile kıyaslanmıştır ve yorumlamalar yapılmıştır. Ardından verinin homojen olup olmadığını belirlemek amacıyla Run (Swed-Eisenhart) testi yapılmıştır. Son olarak zaman serisi üzerinde mevsimsel etki analizi yapılmıştır. Çalışmada ZTD zaman serilerinde hem trend hem de mevsimsellik analizleri için farklı yöntemler kullanılarak uygulamada yöntemlerin birbirlerine göre avantajlı ve dezavantajlı durumları değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tez çalışması kapsamında uygulanan tüm yöntemlerde hesaplamalar MATLAB ortamında yazılan kodlarla yapılmıştır. Kullanılan veriler Dr. Olivier BOCK(IGN, Fransa) tarafından hazırlanmış ve kalitesi kontrol edilmiştir.

In this study, trend and seasonal effect analysis of time series of (IGS Repro1) ZTD data between 1995-2010 reprocessed in the framework of COST Action ES1206, GNSS4SWEC were performed. 19 IGS stations were used in the study selected from Turkey and Europe. Parametric and nonparametric methods were used in trend analysis. Simple linear regression is used for parametric methods. The accuracy of the model established with this methods and the significance of the regression parameters were tested with hypothesis tests. Mann-Kendall test, Mann-Kendall Rank Correlation test, Spearman's Rho and Sen's Slope method used for nonparametric methods. The result from trend tests were compared and interpreted. Then, Run (Swed-Eisenhart) test was performed. The homogeneity of ZTD data were tested by this test. Then, a seasonal effect analysis was performed on the time series. The aim of the study, was to evaluate the advantages and disadvantages of the application different methods for both trend and seasonality analysis in ZTD time series. In this work, MATLAB programming language was used in all of the tests. Finally, we would like to acknowledge Dr. Olivier BOCK, IGN, France, for making the IWV data from IGS repro1 and ERA-Interim available. These data were prepared and quality checked in the framework of COST Action ES1206, GNSS4SWEC.