Odun üretim faaliyetlerinin L tipi matris ve Fine Kinney risk analizi yöntemleri ile değerlendirilmesi ve karşılaştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında; odun hammaddesi üretim (OHÜ) faaliyetlerinde Fine Kinney ve L Tipi Matris yöntemleriyle ağaç kesme ve boylama operatörleri (AKBO) için risk analizleri gerekleştirilip kıyaslanmıştır. Çalışma, Trabzon-Maçka yöresinde OHÜ'nde çalışan 41 AKBO ve 34 kişilik (13 İGU ve 21 uygulamacı) uzman grup üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında AKBO'nun karşılaşabileceği olası tehlikeler; literatür taraması, arazi gözlemleri ve işçi-işveren görüşlerinden yararlanılarak belirlenmiştir. Tanımlanan tehlikelerin öncelik dereceleri 13 kişilik uzman gruba uygulanan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi ile tespit edilmiştir. Risk analizleri her iki yöntemin sınıflandırma kriterlerine göre AKBO ve uzman grup üzerinde gerçekleştirilmiş ve yöntemlerin sonuçlar kıyaslanmıştır. Çalışma sonucunda; iki risk analizi yönteminin risk sınıfları arasında %99 güven düzeyinde istatiksel olarak anlamlı bir fark olduğu ortaya konulmuştur (p<0,01). Fine Kinney yönteminde tehlikeler değişik risk sınıflarına dağılım gösterirken L Tipi Matris yönteminde 2. (Düşük) ve 3. (Orta ) sınıfta yığılım göstermiştir. OHÜ faaliyetleri için Fine Kinney yöntemi L Tipi Matris yöntemine oranla daha hassas sonuçlar vermiş olup ormancılık çalışmaları için yapılacak risk değerlendirmelerinde bu yöntemin kullanılmasının daha uygun olduğu söylenebilir. Odun hammaddesi üretim faaliyetlerinde Fine Kinney risk analizi yönteminin kullanıldığı ilk çalışmalardan olması nedeniyle bundan sonra yapılacak ormancılık ile ilgili sektörel işlerde, yasal düzenlemelerde ve bilimsel faaliyetlerde kaynak ve alt yapı oluşturma hedefi taşımaktadır.

In this study; The risk analyzes for tree cutting and bucking operators (AKBO) in the production of wood harvesting (OHÜ) were compared using Fine Kinney and L Type Matrix methods. The study was carried out on 41 AKBO working in OHÜ in Trabzon-Maçka region and 34 specialists (13 occupational security expert [IGU] and 21 practitioners) as well. Within the scope of the study, the possible hazards that AKBO might encounter caused by motor saws during the in all stage of the OHÜ were determined by using the opinions of literature review, field observations, AKBO, occupational security expert (IGU) and practitioners. The priorities of the identified hazards were determined by the Analytical Hierarchy Process (AHS) method applied to the expert group of 13 persons consisting of academicians, IGU and practitioners. The risk analyzes were carried out by taking the opinions of 34 specialists and 41 AKBO and the results were compared. In the results of the studying; it was shown that there is a statistically significant difference between the methods at 99% confidence level (p<0.01). According to the Fine Kinney method, the frances of the hazards were distributed in different risk classes, whereas for the L Type Matrix method, only 2nd and 3rd classes showed an accumulation. It can be said that the Fine Kinney method gives more sensible results for the OHÜ than the L Type Matrix method and it is more appropriate to use this method in risk assessments for forestry studies. Since Fine Kinney's risk analysis method is one of the first studies to be used, it aims to establish resources and infrastructures in forestry-related sectoral works, legal regulations and scientific activities.