Odun dışı bitkisel ürünler üzerine faaliyet gösteren kooperatiflerin iktisadi kalkınma üzerindeki etkilerinin ölçülmesi ve dağıtım kanallarının belirlenmesi(Kozak bucağı tarımsal kalkınma kooperatifi örneği)

Abstract

Türkiye'nin odun dışı orman ürünleri üretimi açısından büyük bir potansiyelinin bulunduğu bilinmekle birlikte, orman kaynaklarından geçimini sağlayan orman köylüleri için önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Ülkemizde üretimi yapılan odun dışı bitkisel ürünler içerisinde fıstık çamı önemli bir yer tutmakta ve elde edilen iç fıstık dünya pazarında değerlendirilen önemli bir ürün olmaktadır. Bununla birlikte, orman köylerinin kalkındırılmasında önemli göreve sahip öncü kuruluşlardan biri, kooperatiflerdir. Bu çalışma ile; fıstık çamı üretimi yapan Kozak Bucağı Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin, iktisadi kalkınma üzerindeki etkisini ölçmek ve fıstık çamı üretiminde oluşan dağıtım kanalını ortaya koymak, dağıtım kanalı bileşenlerinin her birinin elde ettiği gelirleri belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için yüz yüze anket çalışması yapılmış ve yapılan istatistiki çözümlemeler neticesinde; Kozak Bucağı Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin, orman köylülerinin gelir seviyesi, tarımsal ve hayvansal üretimi, arazi kullanımı ve hayat standardı gibi değişkenler üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, elde edilen gelirden en az payı Kozak Orman İşletme Şefliğinin; en fazla payı ise, perakendecilerin aldığı belirlenmiştir.

Turkey's non-wood forest products is well known that there is a great potential in terms of production. Besides, many villagers who make living from forest resources benefit from these commercial process during the production phase. The stone pine has an important place among the non-wood products produced in the country and pine nut obtained from the seeds also is a significant product in the world market. Cooperative organizations play an important role in the development of forest villages. The aims of this study are to determine (1) the effect of Kozak Bucağı Agricultural Development Cooperative which has produced pine nut on economic development, (2) distribution channel during the production and (3) the revenues obtained by each of the distribution channel components. To this end, a face-to-face survey was conducted and as a result of the statistical analysis, it has been determined that the Agricultural Development Cooperative has a positive effect on the variables such as income level, agricultural and animal production, land use and standard of living of forest villagers. In addition, it is determined that there have been two different channels in pine nut market, and Kozak State Forest Management District has received the least share of the revenue; the highest share has been received by retailers.