8. sınıf öğrencilerinin astronomi konusundaki başarı ve kavramsal anlama düzeyleri ile fen dersine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Öğrencilerin temel kavramları tam olarak içselleştirememesi farklı ve yanlış algılamalara neden olmaktadır. Yanlış öğrenmelerin giderilmesi için geleneksel öğretim yaklaşımı yerine benimsenen yeni yaklaşımlar fen bilimleri öğrenimi ve öğretiminde giderek yaygınlaşmaktadır. Bu yaklaşımların hepsi daha anlamlı öğrenmeleri meydana getirmek içindir. Dünya'ya geldiğimiz andan itibaren çevremizi anlamlandırmak için zihnimizde oluşturduğumuz kavramlar bizimle birlikte gelişir ve yenilenerek değişime uğrar. Fen dersinin alt dallarından biri olan astronomi eğitiminde de kavramlar her geçen gün gelişmekte ve artmaktadır. Astronomiye olan merakımız astronomi konusunda kavramların gelişmesini bir döngü halinde devam ettirmektedir.Bu araştırmada, astronomi konusunda öğrencilerin başarı, kavramsal anlama düzeyleri ve fen dersine yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi ve öğrencilerin astronomi konusundaki kavram yanılgılarının neler olduğunun tespit edilmesi amaçlanmıştırBu çalışma, 2012-2013 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Üsküdar ilçesindeki Ortaokullarından toplam 896 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın başında Üsküdar ilçesindeki okullar ulaşılabilirlik ve tesadüfîlilik göz önüne alınarak tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir.Araştırmanın doğası gereği yöntem olarak nitel ve nicel çalışma ortamlarını beraberinde getiren karma araştırma yöntemi uygun görülmüştür. Ortaokul 8. sınıfa devam eden öğrencilere Astronomi başarı testi, Astronomi kavram testi, Fen dersi tutum ölçeği ve Astronomi çizim soruları uygulanmıştır. Uygulamalar sonrasında nicel veriler SPSS paket programı, nitel verilerde betimsel analiz teknikleriyle çözümlenmiştir.Öğrencilerin başarı düzeylerini ölçmek için öğretim programındaki kazanımlardan yararlanılarak, Astronomi başarı testi, astronomi konularıyla ilgili kavram yanılgılarını belirlemek için literatür tarafından desteklenmiş kavram yanılgıları ve kavram testlerinden yola çıkarak Astronomi kavram testi ve kavram testini destekler nitelikte Astronomi çizim soruları oluşturulmuştur. Öğrencilerin fen dersine yönelik tutumlarını ölçmek amacıyla da Akınoğlu tarafından geliştirilmiş Fen dersi tutum ölçeği uygulanmıştır.Nicel analizler sonucu değerlendirilen Astronomi başarı testi, Astronomi kavram testi, Fen dersi tutum ölçeği arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu, cinsiyet değişkenine göre test sonuçları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı bulunmuştur. Nitel analizler sonucunda ise öğrencilerin mevcut literatürde olan kavram yanılgılarının yanında Güneş Sistemi, uzay ve uzayda bulunan gök cisimleri, uzaklık birimleri ile ilgili farklı tür kavram yanılgılarının da olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin Ay'ın evreleri, Güneş Sistemi ve teleskop modeli ile ilgili eksik ve hatalı çizimlerinin olduğu gözlemlenmiştir. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda literatür destekli tartışmalar yapılarak öğretmenlere, araştırmacılara ve program hazırlayanlara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Astronomi Eğitimi, Fen Dersine Yönelik Tutum, Kavram Yanılgısı,Kavramsal ġekillendirme.

Students' lack of internalizing the basic concepts causes different and incorrect perceptions. To eliminate inaccurate learnings, adopted innovative approaches become wide spread in the field of science learning and teaching. All these approaches are to realize more meaningful learnings. After birth, the concepts we visualize in our minds, to explain the meaning of our environment, develops and are renewed with us. In astronomy education, which is one of the sub branches of science course, the concepts are developing and increasing in time. Our curiosity about astronomy developes the astronomical concepts continuing in a cycle.In this research, it is aimed to specify the relationships between students' achievement and the conceptual understanding levels in Astronomy and their attitudes towards science and identify what is misunderstood in Astronomy.This research was done by 896 secondary school students in a suburb of Üsküdar in the education year of 2012-2013. In the beginning of the research, these schools were specified by stratified sampling method by taking into consideration the attainability and randomness. Due to the nature of research, mixed research method was acknowledged that it brings together qualitative and quantitative work atmospheres. For the 8th graders in secondary school, Astronomy achievement test, Astronomy conception test, scientific attitude measure and Astronomy drawing questions were applied. After practices, quantitative datas were analyzed by SPSS packet programme and qualitative datas were analyzed by descriptive analysis techniques. In order to measure students' success levels astronomy achievement test was developed by the utilization of outcomes in education programme, to specify the conceptual misconception in astronomy; astronomy concept test was constructed using misconceptions and concept tests fostered by literatüre and In supporting the concept test Astronomy drawing questions were created. In order to measure students' attitudes towards science lesson the science courses attitude scale developed by Akınoğlu was applied. After quantitative analysis of astronomy achievement test, astronomy concept test and attitude towards science course test results, it is found out that there is a positive relationship between these tests and there is not any significant differences, considering the gender variable. As a result of qualitative analysis, in addition to misconceptions in the literature, different misconceptions about Solar System, Space and Celestial Bodies and Distance Units have been identified too. Incomplete and inaccurate drawings of students about phases of the Moon, Solar System and a Telescope Model have been observed. In accordance with the results, literature based discussions were made and suggestions were given to teachers, researchers and program constructors.Key words: Astronomy Education, Attitude Towards Science Course, Misconception,Conceptional Forming.