Çanakkale-Balcılar polimetal cevherleşmesi oluşumunun incelenmesi

Abstract

Çanakkale-Lapseki-Balcılar KB'sında tazeye yakın bazaltlar, altere bazaltlar ve fay zonu içinde kuvars-barit ve sülfit cevherleşmeleri belirlenmiştir. Çalışma alanındaki kayaçlar ve cevherleşmeler jeolojik, mineralojik-petrografik ve XRD yöntemleri, cevher mikroskobisi ve sıvı kapanım çalışmaları ile jeokimyasal analiz yöntemleri yardımıyla incelenmişlerdir. Bazaltlarda iki farklı türde plajiyoklaz ile beraber kloritleşmiş ve karbonatlaşmış piroksenlerin hipokristalin bir hamur içinde yer aldığı saptanmıştır. Cevherleşmelere eşlik eden alterasyon yoğun biçimde, özellikle K 80º B / 80º KD konumlu 5 metre genişliğindeki bir fay zonunda ve içindeki K 36º D /80º KB konumlu makaslama kırıklarında gelişmiştir. Bu zonda kaolinit, alunit ve jarosit ile belirginleşen ileri arjillik alterasyon saptanmıştır. Yapılan jeokimyasal analizler ve jeoistatistik çalışmalarla, bu evrede K2O, Al2O3, TiO2, Rb, Zr, V, Ga ve Y elementlerinin artış gösterdiği ve birbirleriyle çok yüksek pozitif korelasyonlar içinde oldukları belirlenmiştir. Alterasyonlardan sonra iri barit kristalleri, 70-135oC oluşum sıcaklıklarında % 0-1.4 NaCl eşdeğeri tuzluluklarda damarlar şeklinde yer almışlardır. Daha sonra 140-190oC oluşum sıcaklığı aralığında % 2 NaCl eşdeğerindeki tuzluluklarda sfaleritler oluşmuştur. Son olarak sfalerit-kalkopirit-enarjit-luzonit-fahlerz-galenit ve nabit altın cevher mineralleri özşekilli kuvars mineralleri ile birlikte ortalama 20 cm'ye varan damarlar halinde oluşmuşlardır. Bu evredeki kuvarslarda 200-290oC arasında sıcaklıklar ve % 6-7 civarında NaCl eşdeğeri tuzluluklar belirlenmiştir. Bütün bu veriler Balcılar cevherleşmesinin ileri arjilik alterasyon içinde bakır, kurşun, çinko cevherleri ve barit eşlenikli yüksek sülfidasyon tipi bir epitermal altın yatağı olduğu varsayımını kuvvetlendirmektedir.

Nearly fresh basalts, altered basalts and quartz-barite-sulphide mineralizations in a fault zone is determined at the NW of Balcılar village, Lapseki, Çanakkale. The rocks and mineralizations in the studied area are investigated by geological, mineralogical-petrographical and XRD methods. Additionally ore microscopic and fluid inclusion studies are carried out and geochemical analyses are made. The phenocrystals of two different plagioclases and chloritized-carbonatized pyroxen pseudomorphs and opaque minerals occur in a hypocrystalline matrix of basalts. Alterations accompanying to mineralizations is pervasively developed especially within a 5m wide fault zone with N80ºW strike and 80ºNE dip and shearing fractures with N36ºE /80ºNW , in which advanced argillic alteration characterized by kaolinite, alunite and jarosite is determined. Geochemical analyses and geostatistical studies carried out on this alteration stage rocks revealed that K2O, Al2O3, TiO2, Rb, Zr, V, Ga and Y contents increase and very high correlation coefficients occur among each other. Following this alteration stage, large barite cyrstalls take place as vein and veinlets under the conditions of 70-140o C temperatures and 0-2 % NaCl equivalent salinities. Sphalerite (honeyblend type) minerals should have been occurred between the temperatures of 140-190oC with salinities varying 0-2 % NaCl equivalents. At the last stage, chalcopyrite, enargite-luzonite, fahlore, galenite and native gold ore minerals together with euhedral quartz cyrstals formed in veins with average thicknesses of 20 cm. 200-290oC formation temperatures with 6-7 % NaCl equivalent salinities are measured in these quartz cyrstalls. All the data collected strengthens the hypothesis that a high sulphidation type of epithermal gold deposit, concomitant with zinc, lead ores and barite, in advanced argillic alteration zone is formed at Balcılar mineralization area.