100 Temel Eser çerçevesinde toplumsal romanların sosyal bilgiler öğretimi amaçları açısından analizi

Abstract

Bu araştırmada, toplumsal romanlarda sosyal bilgiler dersi amaçlarına yönelik eğitici iletileri analiz etmek ve bunların ne sıklıkta bulunduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırmanın veri kaynağını toplumsal romanlar; çalışma grubunu ise Millî Eğitim Bakanlığının ilköğretim öğrencileri için tavsiye ettiği `100 Temel Eser` okuma listesindeki on beş toplumsal roman oluşturmaktadır. Bu romanların sekizi Türk edebiyatından, yedisi Dünya edebiyatındandır.Araştırmada analizi yapılacak yazılı materyaller romanlar olduğundan veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Toplumsal romanlarda sosyal bilgiler dersi amaçlarına yönelik eğitici iletilerin, bir plan dâhilinde sırasıyla; kaynakları bulma, okuma, fişleme ve değerlendirme işlemleri yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemi çerçevesinde doküman analizi tekniği kullanılarak elde edilen verilerin analizi, betimsel analiz yoluyla yapılmıştır. Saptamaları etkili bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara yer verilmiştir.Çalışma grubunu oluşturan toplumsal romanlarda en fazla sosyal katılım becerisine yönelik kavramların yer aldığı görülmüştür. Onu değerler ve insan hakları kavramları takip etmiştir. En az bulunan ise demokrasi kavramları olmuştur. Onu vatandaşlık kavramları izlemiştir.Çalışma grubunu oluşturan toplumsal romanlarda sosyal katılım kavramları ve değerler en fazla `Gururlu Peri` romanında, insan hakları kavramları en fazla `Oliver Twist` romanında, demokrasi ve vatandaşlık kavramları en fazla `Miskinler Tekkesi` romanında yer almıştır. `Pollyanna` romanında demokrasi ve vatandaşlık kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Demokrasi kavramları en az `87 Oğuz`, `Yankılı Kayalar`, `Sol Ayağım`, `İnci` ve `Şamatalı Köy` romanlarında, insan hakları, vatandaşlık kavramları ve değerler en az `Şamatalı Köy` romanında, sosyal katılım kavramları ve değerler en az `İnci` romanında yer almıştır.Sosyal bilgiler dersi amaçlarına yönelik eğitici iletiler en fazla yerli yazarlı romanlarda yer almıştır.Anahtar Kelimeler: edebiyat, kültür, toplumsal roman, sosyal roman, insan hakları,demokrasi, vatandaşlık, sosyal katılım becerisi, değerler, bilg

In this research, it is aimed to analyse the educational messages about goals of social studies lessons in social novels and to show how often they are found.Data source of this research constitutes social novels, and the working group is fifteen social novels on the `100 Temel Eser-100 Main Books` list which are suggested for primary school students by Educational Secretary Minister. Belongs in these list of novels eight are Turkish literature and seven are World literature.Since the written materials to be analysed in the research are novels, a document review was used as the data collection method. In social novels, educational messages aboutgoals of social studies lessons were found, read, plugged and evaluated within a plan and in order. The analysis of the data obtained by using the document analysis technique within the context of the qualitative research method has been done through descriptive analysis. Direct quotations has been included to reflect the findings effectively.In the social novels that constituted the working group, it has been observed that concepts related to social participation skill were found to be involved the most common. It was followed by values and concepts of human rights. And the democracy concepts were found the least. It was followed by concepts of citizenship.In social novels that constitute the working group, concepts of social participation and values were involved the most in the novel `Gururlu Peri`, human rights concepts wereinvolved the most in the novel `Oliver Twist`, democracy and citizenship concepts were involved the most in the novel `Miskinler Tekkesi`. In the novel `Pollyanna`, there were found no findings regarding the concepts of democracy and citizenship. The concepts of democracy were involved the least in the novels `87 Oğuz`, `Yankılı Kayalar`, `My Left Foot`, `The Pearl` and `The Children of Noisy Village`, human rights, citizenship concepts and values were involved the least in the novel `The Children of Noisy Village`, concepts of social participation and values were involved the least in the novel `The Pearl`. Educational messages about goals of social studies lessons were found to be involved the most common in native literary novels.Keywords: literature, culture, social novel, human rights, democracy, citizenship, social participation skills, values, knowledge