Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının yordanmasında umut ve yaşam doyumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyum düzeyleri, umut düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın, çalışma grubu; Kocaeli ili Gebze ilçesinde çeşitli devlet ortaokullarında öğrenim görmekte olan 5, 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemi basit rastlantısal örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Örneklemin %52.8'i (n=279) kız, %47.2'si (n=249) erkek olmak üzere toplam 528 öğrenciden oluşmaktadır. Bu öğrencilerin 281'i (%53.2) imam hatip ortaokuluna devam ederken, 247'si (%46.8) ortaokula devam etmektedir.Araştırma verileri, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde toplanmıştır. Çalışmada Çok Boyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği ve Çocuklarda Umut Ölçeği kullanılmıştır. Aynı zamanda katılımcıların demografik bilgileri için Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Akademik başarı ortalamaları e-okul sisteminden temin edilmiştir. Elde edilen verileri analiz ederken ikili grupların test edilmesinde Bağımsız gruplar için t testi, yaşam doyumu ve umut arasındaki yordayıcı ilişki ise Basit Doğrusal Regresyon Analizi tekniği ile test edilmiştir. Araştırmadaki veriler, SPSS 23 bilgisayar programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin umut düzeyleri ve yaşam doyumları arasında; umut düzeyleri ve akademik başarı düzeyleri arasında; yaşam doyumları ve akademik başarı düzeyleri arasında anlamlı ilişki bulgusu gözlemlenmiştir. Yapılan regresyon analizleri sonucunda başarıyı yordamada umut ve yaşam doyumu değişkenlerinin toplam katkısının anlamlı olduğu görülmüştür. Regresyon katsayılarına ilişkin t sonuçları incelendiğinde sadece umut değişkeninin öğrencilerin başarıları üzerinde tek başına önemli bir yordayıcı olduğu bulgulanmıştır. Ancak yaşam doyumunun tek başına önemli bir etkiye sahip olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin; umut düzeylerinin, okudukları okul türü ve sınıf düzeylerine göre anlamlı farklılık gösterdiği; cinsiyet, anne-baba eğitim düzeyleri ve anne- baba çalışma durumlarına göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bulgusu gözlemlenmiştir. Yaşam doyumu düzeylerinin, cinsiyet, sınıf düzeyi ve anne çalışma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği; okudukları okul türü, anne-baba eğitim düzeyleri ve baba çalışma durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bulgusu gözlemlenmiştir. Akademik başarı düzeylerinin cinsiyet, okudukları okul türü, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyleri ve anne çalışma durumlarına göre anlamlı farklılık gösterdiği, yalnızca baba çalışma durumuna göre anlamlı bir biçimde farkılaşmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulgular Türkiye ve yurtdışında yapılan çalışmalarla ve literatürdeki kavramsal bilgilerle karşılaştırılarak tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Yaşam Doyumu, Çocuklarda Umut, Ortaokul Öğrencileri,Akademik Başarı

In this study it was aimed to investigate the relationship between life satisfaction, level of hope and academic success of the students in secondary schools. The research group consists of 5th,6th,7th and 8th grade students studying in various state secondary schools in Gebze in Kocaeli. The sample of the research was determined by simple random sampling method. It consists of 528 students in which of the sample %52.8(n=279) were female students and, of the sample %47.2(n=249) were male students. While 281(%53.2)of these students were in religious vocational secondary schools, 247(%46.8) of them were in secondary schools.Data of the research was gathered in 2015-2016 academic year spring term. The Multidimensional Students' Life Satisfaction Scale, Children's Hope Scale and Personal Information Form that shows demographic information of the participants were used in the study. The average level of academical success was obtained from electronic school information system. While analyzing the data, independent samples t-test was used to test groups in two, simple linear regression was used to test the relationship between life satisfaction and hope. Data gathered in the research was analyzed by SPSS 23 computer programme.As a result of the research, a significant relationship between level of hope and life satisfaction of the students, between level of hope and academic success of the students and between life satisfaction and academic success of the students was observed. Results of the regression analysis show that there is a meaningful contribution of hope and life satisfaction variables in total to predicting academic success, but the results of t-test in regard to regression coefficients show that only the hope variable is an important predictor by itself on academic success and that life satisfaction does not have an important effect by itself on academic success.Moreover, it was observed that the level of hope in students, shows significant difference in school type and grades but not in gender, educational attainment or employment status of parents. It was observed that levels of life satisfaction show significant difference in gender, grade and educational status of mother but not in school type, educational attainment of parents and employment status of father. It was found that levels of academic success show significant difference in gender, school type, grade, educational attainment of parents and employment status of mother but not in employment status of father. These findings were discussed by comparing with studies in Turkey and in other countries and conceptual information in literature.Keywords: Life Satisfaction, Children's Hope, Secondery School Students, Academic Success