Uluslararası Bakalorya programı ile ulusal programdaki bilişim teknolojileri derslerinin yansıtıcı düşünme becerisi açısından karşılaştırılması

Abstract

Teknolojinin gelişim hızı dikkate alındığında, yetiştirmekte olduğumuz çocukların mezun olduklarında onları bekleyen dünya ve ülke şartlarının şimdiki ile aynı olmayacağını öngörmek mümkündür. Buna göre, çocuklarımızı şu anda içinde bulunduğumuz şartlara göre yetiştirmekten ziyade, onları bekleyen dünyada ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerilerle donatmak, onlar için çok daha yararlı olacaktır. Türkiye'de genç nüfusun yeterli donanıma sahip bireyler haline gelmesi, Türkiye'yi teknolojinin hızla ilerlediği bugünlerde diğer dünya ülkeleri arasında söz sahibi yapabilecek bir gelişmedir. Bu noktada özellikle teknoloji eğitimlerinin önemi yadsınamaz bir gerçektir.Dünyadaki diğer bilişim teknolojileri dersleri incelendiğinde, bilişim teknolojileri eğitimlerini sosyolojik boyutlarıyla ele alan eğitim programlarının da olduğu görülmektedir. Bilişim teknolojilerini kullanabilme becerisini öğrencilere kazandırmayı hedeflerken, diğer taraftan sosyal ve etik bağlamda etkilerini sorgulama imkanı verdiğini iddia eden bu programlardan biri de Uluslararası Bakalorya Organizasyonu Programı (IBO)'dır (ITGSGuide, 2010). IBO, Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)'na bağlı toplam 49 devlet lisesi ve özel okulda resmi olarak yürütülmektedir. Bu çalışmada, ortaöğretim düzeyinde IBO programı ile ulusal programdaki bilişim teknolojileri derslerinin; amaç, içerik, kazanımlar ve değerlendirme anlayışları bakımından incelenmesi, öğrencilerin kazandırılmak istenen yansıtıcı düşünme becerisi perspektifinden karşılaştırılması ve bu dersleri alan öğrencilerin kazandıkları beceriler ve sertifikalı eğitim konusundaki düşüncelerinin sorgulanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırmanın çalışma grubunu; 2018-2019 eğitim öğretim döneminde, İstanbul'daki bir ortaöğretim kurumunda öğrenim gören toplam 379 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma, karma yöntemin paralel karma modeli (Yurdakul ve Ersoy, 2014) seçilerek kurgulanmıştır. Araştırmanın ilk aşaması, Karşılaştırmalı Tarama Modeli ile desenlenlenmiş ve halihazırda ITGS (Küresel Toplumda Bilgi Teknolojileri) ve Bilgisayar Bilimi dersleri alan öğrencilerin yansıtıcı düşünme becerisi düzeyleri, Kember ve arkadaşları (2000) tarafından geliştirilen Yansıtıcı Düşünme Düzeyini Belirleme Ölçeği (YDDBÖ) ile ölçülmüştür. Araştırma kapsamına alınan bu iki eğitim programı dikkate alınarak cevaplanması istenen sorular öğrencilere, araştırmacı tarafından önceden hazırlanan çevrimiçi ortam üzerinden sorularak, veriler dijital ortamda toplanmıştır. Verilerin analizinde parametrik olmayan testlerden Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testi uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, IBO programında ders alan öğrencilerin, MEB programında ders alan öğrencilere göre yansıtıcı düşünme becerileri düzeylerinin daha yüksek olduğu, ancak bu düzeylerin sınıf seviyesine göre anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. İkinci aşamada, doküman analizi yapılmış, IBO ve MEB tarafından hazırlanan öğretim programlarında yer alan bilişim teknolojileri dersleri; amaç, içerik, kazanım ve değerlendirme bakımından ayrıntılı olarak betimlenmiş, elde edilen bulgular var olabilecek farklar kapsamında yorumlanmıştır. Son aşamada ise, öğrencilerin aldıkları derslerin; amaç, içerik, kazanım ve değerlendirme boyutları hakkındaki görüşleri ve IBO programından mezun olan öğrencilerin sertifikalı eğitim hakkındaki görüşleri; yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanarak araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Araştırma sonuçlarının IBO ve MEB yöneticileri ile paylaşılarak, yapılacak olan müfredat geliştirme çalışmalarına yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

Considering the speed of development of technology, it is possible to predict that the conditions of the world and country waiting for our children when they graduate will not be the same as the present. Accordingly, it would be much more useful to develop them with the knowledge and skills they would need in the world awaiting them, rather than raising according to current circumstances. Having a young population in Turkey is creating an opportunity to be presented among other countries in the world. At this point, the importance of technology education is an undeniable fact.When the other courses of information technologies in the world are examined, it is seen that there are also educational programs that handle information technologies education with sociological dimensions. While these programs aim to provide students with the ability to use information technologies, they also include sociological dimensions that enable them to question their impact in a social and ethical context. That is to say, one of these programs is The International Baccalaureate Organization (IBO), which connected to the Ministry of Education in Turkey (MONE), is implemented in a total of 49 official state high school and private schools.The aim of this study is, to examine the information technology courses in the International Baccalaureate Organization Program and the National Program (MONE) at high school level in terms of content, achievements and evaluation approaches, comparing students from the perspective of reflective thinking skills and questioning the students' opinions about the skills gained and certified education. For this purpose, in the 2018-2019 academic year, the study group of the research included a total of 379 students enrolled in a high school in Istanbul. The research was designed by selecting the convergent parallel mixed model (Yurdakul and Ersoy, 2014). The first stage of the study was designed as a Comparative Screening Model and advanced with the students currently taking ITGS (Information Technologies in a Global Society) and Computer Science courses. Their reflective thinking skills was measured with the Reflective Thinking Level Determination Scale (YDDBÖ) developed by Kember and his colleagues (2000). The questions of the reasearch were asked to the students through an online platform. The Form was prepared by the present author, and thus, the data were collected in the digital platform. Mann Whitney-U test and Kruskal Wallis-H test, which are in group of the non-parametric tests, were conducted in the analysis of the data. In the end of the research, it is revealed that the students who took courses in IBO program had higher reflective thinking skills than those who took courses in MONE program but there is no differences between students' reflective thinking skills according to their grade. In the second stage of research, information technology courses in the curricula prepared by IBO and MONE have been analyzed—the aim, content, objectives and evaluation are described in depth and the results of analysis are interpreted within the scope of possible differences. In the final stage of research, opinions of the students on the courses' aim, content, objectives and evaluation were presented via semi-structured interviews. In addition, the data of the graduates of IBO program were also obtained in the same manner. It is believed that the results of the research can be shared with both the IBO and MONE administrators to help the development of the curriculum.