Die konjunktionen im deutschen und ihre entsprechungen im Türkischen

Abstract

Dilleri birbirleri ile karşılaştırma fikri 200 yılıaşkın bir geçmişe sahiptir. Bunu özellikle Hint-Avrupa dilailesine ait dillerin akrabalık ilişkileri açısından bellikonularda birbirleri ile karşılaştırıldığı tarihsel karşılaştırmalıdilbiliminde görüyoruz. Daha sonra yüzyılımızda60'lı yılların sonu ile 70'li yılların başından itibarenbirbiri ile herhangi bir kalıtsal ilişkisi bulunmayan birdil çiftinin ya tüm dilbilgisi ya da belli bir konuyla sınırlıkalmak koşuluyla eş zamanlı dil karşılaştırmalarınınyapıldığı bir döneme giriyoruz. Bu da dil karşılaştırmasıalanında yeni bir takım yaklaşım ve yöntemleri gündeme getirmiştir.Sunduğum doktora tezimle Almancadaki bağlaçlarla(Konjunktionen) Türkçe bağlaçları birbirleri ile karşılaştırarak,Almanca ve Türkçenin bu düzeyde bir karşılaştırmayapmak için yeterli asgari müşterek oluşturacak benzerliklergösterdiğini belirledim. Başlangıç kısmında Almancanıngerek diğer dillerle, gerekse Türkçe ile karşılaştırılmasındadil çifti oluşturduğu büyük projeleri ve münferitçalışmaları bir bütün halinde derleyip yorumladıktan sonrayöntem tartışmasına yer verdim.Çalışmamın akışı içinde Almancadaki bağlaçların birenvanterini çıkararak bunların Türkçe karşılıklarının birTürkçedillilistesini oluşturdum. Bu listenin oluşturulmasındadilbilgisi kitaplarının yanısıra, Almanca-Türkçe ikisözlüklerden yararlandırn. Bunların da yeterli olmadığı dururnlarda,Almanca yapıtlarla bunların Türkçe çevirilerindenderlenen bir bütüneecten (Korpus) hareket ettim.Tezirnde tespit ettiğim ilginç noktalardan biri,Türkçe dilbilgisi yapıtlarının kapsam bakırnından henüz beklenendüzeye ulaşrnarnış olmasıdır . Ancak gerek İngilizce vegerekse Almanca ile bağlantı içinde Türk dili ile ilgiliolarak sürdürülen bir . çok yeni proje, bu yolda atılanönemli adımlar olması açısından umutlandırıcıdır. Her bir bağlaca geliştirdiğim şablonu uygulayarakTürkçe ve Almancanın bu bağlamda birbirleri ile karşılaştırılabilirlikölçütlerini geliştirerek kendi tezime uygulamaktanda öte, bu tür çalışmalarda model niteliği taşıyabilecekparametreleri oluşturdum.sonuç olarak Alman dilindeki bağlaçlarla bunlarınTürkçe karşılıklarının birbiri ile karşılaştırılmasına yönelikolarak yürüttüğüm doktora tezimin 1 dil karşılaştırmasıkonusunda yöntem ve içerik bakımından bilime katkısınınyanında yabancı dil öğretiminde yararlanılabilecek modelbir çalışma oluşturmasını umut etmekteyim.

.