Organize alışveriş merkezleri yönetimi ve tüketicilerin bu merkezlere ilişkin yaklaşımları

Abstract

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte üretilen mal ve hizmetlerin çağdaş pazarlama anlayışı içinde kullanıcılara ulaştırılmasında yeni gelişmelere gereksinim duyulmuştur. Bu gelişmelerin yarattığı sistemlerden birisi de, örgütlü perakendecilik hizmeti sunan organize alışveriş merkezleridir. Organize alışveriş merkezleri; planlanmış bir mimari yapı bütünü içinde, birden çok departmanlı mağaza ile çok sayıda küçüklü büyüklü perakendeci ünitelerin yer aldığı, alışverişin yanı sıra sosyal-kültürel hizmetlerinde sunulduğu, tek merkezden yönetilen ve satış alanı 5.000 m^ den başlayıp 80.000 m^ ye kadar değişebilen büyük komplekslerdir. Organize alışveriş merkezlerinin ilk örnekleri 1920lerde ABD'de görülmüş ve İL Dünya Savaşından sonra ise dünyada hızlı bir yayılma göstermiştir. Organize alışveriş merkezlerinin bünyesinde çok sayıda işletmenin bulunması ve tek imaj altında hizmet vermeleri, başarılı bir merkez yönetimi gerektirmektedir. Hedeflenen amaçlar doğrultusunda merkez kiracı karışımını ana faaliyet alanlarına göre belirlemek, belirlenen ana faaliyet alanlarını merkez içinde birbirini tamamlar şekilde gruplandırarak konumlandırmak, merkez imajıyla uyumlu kiracıları seçmek ve onlarla kira sözleşmesi yapmak merkez yönetiminin görevidir. Ayrıca merkezin bakım-onarım, yenileme gibi faaliyetlerini düzenlemek, güvenliğini sağlamak, ortak tutundurma faaliyetleri düzenleyerek merkez içi yaya trafiğini arttırmak ve bu yolla merkez genelinde satışları yüksetmek diğer görevleri olmaktadır. Türkiye için çok yeni olan bu sektörün, dünyadaki gelişmiş örnekleriyle karşılaştırıldığında, yönetim ve pazarlama gibi önemli konularda eksiklikleri olduğu görülmektedir. Yaptığımız araştırma sonucuna göre, organize alışveriş merkezlerinin sunabileceği hizmetleri bilen tüketicilerin hemen hemen tamamı, organize alışveriş merkezlerinin yaygınlaştırılmasını istemektedir. Bu noktadanhareketle, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de hızlı bir gelişme göstereceği varsayılan organize alışveriş merkezleri, yönetim ve pazarlama konusunda faaliyetlerini batılı anlayışla düzenlemeli ve bu yaklaşım içinde hizmet vermelidir. Bu çalışma organize alışveriş merkezlerinin yönetimini, Türkiye'de faaliyet gösteren örneklerini ve tüketicilerin bu merkezlere bakış açılarını incelemektedir.

Standard of services currently rendered should be raised to meet those of the West, as it is anticipated that development of shopping certers in Turkey will proceed as speedly as it has throughout the world. This research studies the outlook and needs of the consumers and the management of shopping centers in Turkey.