Modernleşme ve bürokraside organizasyonun önemine sosyolojik bir bakış

Abstract

TÜRKÇE ABSTRAKT Toplumlar geliştikçe, buna bağlı olarak örgüt yapılan da giderek karmaşık bir yapı haline dönüşmüştür. Değişim sürecinin toplumları olumsuz yönden etkilemesini `en aza indirgeyebilmek` için, planlı değişimin getirdiği yarar, bu değişimde yöneticinin rolü, `yönetimi geliştirme` kavramı üzerinde özellikle durulmuştur. Örgütsel yapının incelenmesinde, örgütün amaç, teknoloji, yapı, insan boyutlarının ve çevre faktörünün birarada incelenmesi gerektiği, `yönetimi geliştirme` çabalan içinde yer almaktadır. Örneklem kapsamım Maliye Bakanlığında çalışan 123 ortakademe yöneticisi oluşturmaktadır. Yöneticilere uygulanan soru kağıdının birinci bölümünde; yöneticilerin genel nitelikleriyle ilgili sorular, ikinci bölümde; yöneticilerin kamu hizmetleri açısından yöneticilik konusundaki görüşleri, üçüncü bölümde; kamu hizmetleri açısından yöneticilerin organizasyonun önemi konusundaki görüşleri yer almaktadır. Çalışmanın. teori bölümünde modernleşme, bürokrasi ve organizasyon teorilerine yer verilmiştir. Modernleşme kuramı ele alınırken; gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların bu süreç içindeki genel durumu gözden geçirilmiştir. Bürokrasi kuramı ele alınırken; bürokrasinin işleyişinde geçmişten günümüze geçirdiği değişiklikler, gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlarda bürolaasinin örgüt içindeki uygulanış biçimleri, bürokrasinin bürokratizme dönüşmesi sonucunda, bürokratizmi yenme tedbirlerinin neler olabileceği konularına değinilmiştir. Organizasyon kuramı ele alınırken; özellikle modern organizasyon teorisi üzerinde durulmuş, modernleşme süreci içinde `örgütte yeniden yapılanma` kavramı gözönünde bulundurularak yöneticilerin örgüt içindeki etkinliğinin ne derece önemli olduğu özellikle vurgulanmıştır. Çalışma, sosyolojik bir araştırma olduğundan, `yönetimin sosyolojik açıdan incelenmesi` başlığı altında özellikle ele alınmıştır. Araştırmada ele alınan beş alt problem çalışmanın odak noktasını oluşturduğundan, soru kağıdındaki sonuçlara göre değerlendirdiğimizde; - Modernleşme sürecinde kamu hizmetlerinin yeterli bir düzeyde olmadığı (%89.3), - Yöneticilerin %91.9'un `yöneticilik eğitimi` almanın gereğine inandıktan, - Yönetici olan amirlerin sadece %13'ün `yöneticilik eğitimi` aldığı, - Modernleşme sürecinde kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi için organizasyonun gerekli olduğunu yöneticilerin %99.2'sinin benimsediği, - Yöneticilerin %99.2'si için astlarının önerilerinin önemli olduğu sonucu çıkmaktadır. Sonuç olarak, araştırmada elde edilen bulguların hiçbir şekilde genellenemeyeceği, sonuçların sadece genel bir bilgi niteliği taşıdığı gerçeği gözönünde bulundurulmalıdır.

ingilizce abstrakt As the communities developed it was inevitable that the organization structures were transforme into a moe complex structure intime. In order to be able to reduce the negatif efficacy of the transformation process to the lowest point, ii is emphasized expressly on issues of `benefit of planned transformation,` the role of manager at this transformation `developing the administration.` In the examination of organizational structure, it is stated that the object, technology, structure and human dimensions of the organization and environment factor should be examined concomitantly, under the `efforts of developing the administration.` Sampling consists of 123 mid-grade managers working in the Ministry of Finance. The questionnaire applied to the managers has been designed as follows: Part 1 ; questions concerning the general characters of managers part 2; thoughts of managers about work of manager with respect to the public services, part 3; thoughts of managers about importance of organization with respect to the public services. In theoretical prt of the study, theories of modernization, bureaucracy and organization have. been discussed. In modernization theory; general state of developed and developing countries has been reviewed in this process. In bureaucracy theory; it has been mentioned subjects such as bureaucracy from past to now, ways of bureaucratic applications in an organization in both developed and developing countrries, and in the end of bureaucracy being transformed into bureaucratism, what kind of measures should be taken in order for bureaucracy to overcome. In organization theory; modern organization theory has been expressly discussed and considering term of `reorganization`, it has been stressed that how important managers effectiveness in an organization. Because the study is a sociological research, the study is examined particularly under the headline of `examination of administration from the sociological viewpoint.` Results of the study have been evaluated in another chapter by drawing tables. In the chapter of conslusion and evaluation, subject of discussion hhave been examined one by one in terms of the results of study. The results concerning five sub-problems that are focus of study as follows: - Public services are not adeguate (89.3 %), - 91.9 % of managers believe that managers should be trained as a manager. - 13 % of superiors who are managers have been trained in this respect. - 99.2 % of managers approve that organization is necessary in order to public services to be carried out effective and productive. - 99.2 % of managers believe that subordinates' proposal is important. In conclusion, it should be considered that findings of study will in noway be generalized but be accepted as a general information.