Personel seçim yöntemleri ve psikoteknik (Karşılaştırmalı bir çalışma)

Abstract

Bir kuruluşun en önemli unsuru olan personelin, nitelik ya da nicelik bakımından işe ve işyerine uygunluğu, o kuruluşun başarısında etkin bir rol oynar. Bu nedenle, kuruluşlar kendilerine en uygun nitelik ve sayıdaki elemanın kazandırılması konusunda politikasını belirlemeli ve personel seçim sistemini kurmalıdırlar. Bu çalışmada, Kamu İkstisadi Teşebbüsleri (KÎT) ile özel sektör kuruluşlarında personelin nasıl seçildiği, seçime ilişkin sorunların neler olduğu saptanmaya çalışılmış ve soruna çözüm önerileri getirilmiştir. Ayrıca, KİT'ler ile özel sektör kuruluşları arasında personel seçim yöntemleri bakımından bir karşılaştırma yapılmıştır. Gerek KÎT, gerekse özel sektör personel yöneticilerinin, kurum içindeki yeri, yetki ve görevleri bakımından oldukça farklı konumlarda olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, personel yöneticilerine personel yönetimine ilişkin görevlerinin yanısıra başka görevlerin de yüklenildiği saptanmıştır. Personel seçiminin ilk ve temel çalışması olan iş analizlerinin her iki sektörde de gerektiği gibi yapılmadığı belirlenmiştir. Yine, iş gereklerinin özel sektör kuruluşları ve KİT'lerde olması gereken biçimde yapılmadığı ortaya çıkartılmıştır. Personel planlamasının her iki sektörde de kuruluşların çok azında gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Gerçekleştirilme sıklığı bakımından yetersiz de olsa her iki sektör kuruluşlarında görev tanımlarının oldukça yüksek oranda yapıldığı saptanmıştır. iiGerek personel sağlama kaynakları, gerekse personel seçiminde kullanılan yöntemler açısından her iki sektör arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile özel sektör kuruluşları personel yöneticilerinin, personel seçiminde bireyin çeşitli özelliklerini ölçen testlerin kullanılmasını yararlı buldukları halde, yeterince kullanamadıkları da ortaya çıkarılmıştır. Bireyi çeşitli yönleri ile analiz edebilen ve personel seçiminde büyük ölçüde sağlıklı kararlar verilmesini sağlayan psikoteknik seçim yönteminin her iki sektörde de gereği gibi kullanılmadığı ortaya çıkarılmıştır. KİT'lerde siyasi iktidarın baskıları, personel birimlerinin yeterli yetki ile donatılmamış olması, personel seçiminde uzmanlaşmış personele sahip olunmaması ve bu konuda bir alt biriminin bulunmaması personel seçimini olumsuz etkileyen diğer unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Özel sektör kuruluşlarında ise* personel biriminde personel seçimi için bir alt birimin olması, uzman personel yokluğu, personel seçiminde işletme sahiplerinin daha etkin olması gibi olumsuzluklar bulunmaktadır.

The suitability of the personnel -the most important component of an organization-with respect to its quantity and quality plays an important role in the success of that organization. Therefore, these establishments should determine their policy to hire the most qualified personnel in the rigth quantity- that is, form their own personnel selection systems. In this study, the personnel selection process and the related problems in State Economic Enterprises (KİT) and private sectors have been reviewed in order to provide some solutions. In addition to this, the similarities and differences between the personnel selection methods of the two sectors, the public and the private, have been determined. It was found that the personnel managers of both public and private sectors are in different positions regarding their duties, authorities and status in the establishments. These managers are also assigned additional duties besides the ones they should have as `personnel managers` only. In both sectors, the basic and the most important factor-the job analysis-is not done as required. Likewise, the job requirements are not given enough importance. Only in very few organizations is personnel planning realized. Despite the fact that although the frequency was very low, in both sectors, the ratio of job descriptions was very high. Many differences were found between the two sectors' personnel provision and selection methods.Even though the managers of both sectors agreed on the benefits of using various tests for personnel selection to measure the individual's characteristics, it was found that these tests are not easily made part of the selection process. Another outcome of this study was that the psychotechnical selection method which can analyze the individual form various points and make the decision-making process a more reliable one, is not being used widely. The pressure of the government on the State Economic Enterprises (KÎT), the insufficient authority issued to personnel units, the inadequacy of professional staff in personnel selection and the lack of sub-units in this area are the other factors that affect the selection process in a negative way. On the other hand, the absence of sub-units, the lack of specialists and the fact that the business owners hold a greater say in their personnel selection make up the negative factors in the private sector.