İlköğretim okulu müdürlerinin `yapıyı kurma` ve `anlayış gösterme` boyutlarına ilişkin liderlik davranışları hakkında öğretmen görüşleri: İstanbul ili Şişli ilçesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında müdürlerin, liderlik boyutlarından `Yapıyı Kurma` ve `Anlayış Gösterme` boyutlarının öğretmen görüşlerine göre gösterilme sıklığını ortaya koymaktır. Araştırma, İstanbul ili, Şişli ilçesindeki 28 ilköğretim okulunda bulunan 587 birinci kademe, 212 ikinci kademe toplam 799 öğretmenden, örneklem olarak seçilen 10 ilköğretim okulu ve bu okullarda bulunan 283 birinci ve ikinci kademe öğretmenden elde edilen verilerden oluşmuştur. Veriler, Liderlik Davranışlarını Betimleme Anketi (LBDQ) 'nin `Yapıyı Kurma` ve ` Anlayış Gösterme` boyutunda yer alan 20 liderlik davranışından oluşan anket ile elde edilmiştir. Ankette beşli derecelendirme ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlere uygulanan anketlerin birinci kademeden 169, ikinci kademeden 114 'ü değerlendirmeye almmıştır. Toplanan veriler, frekans, yüzde ve X '1ar alınarak çözümlenmiştir. Birinci ve ikinci kademe öğretmenleri görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamh bir fark olup olmadığı `t` testiyle 0.10 düzeyinde sınanmıştır. Genel olarak birinci kademe öğretmenleri, `Yapıyı Kurma` boyutundaki davranışların `çoğu zaman` (X: 3.754) sıklığında gösterildiğini, ikinci kademe öğretmenleri de `çoğu zaman` (X: 3.651) sıklığında gösterildiğini belirtmişlerdir. `Yapıyı Karma` boyutu ile ilgili davranışların gösterilmesi konusunda birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin görüşleri farklı değildir (t: 0.964). Genel olarak birinci kademe öğretmenleri, `Anla)'iş Gösterme` boyutundaki liderlik davranışlarının `çoğu zaman` (X: 3.583) sıklığında gösterildiğini, ikinci kademe öğretmenleri de `çoğu zaman` (X: 3.756) sıklığında gösterildiği görüşünü belirtmişlerdir. İki grup arasındaki görüşlerde fark görülmemiştir (t: 1.382). İki grup arasındaki görüşlerin farklı bulunmaması ilköğretim okullanndaki bütünleşme sürecinin öğretmenlerce olumlu değerlendirildiği ve müdürlerin bu sürece katkılarının olumlu yönde olduğunun bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Ancak ` Anlayış Gösterme ` boyutu ile ilgili olarak özellikle birinci kademe öğretmerderinin, okul müdürlerinin bazı liderlik davranışlarını göstermediklerini belirtmeleri, müdürlerin bu boyuta daha fazla önem vermeleri gerektiğini gösterebilir. Bu araştırma sonucunda aşağıdaki öneriler yapılmışta' : 1- İlköğretim uygulamasına diğer ilkokul ve ortaokullarda da geçilmelidir. 2- İlköğretim okulları müdürlerinin seçiminde birinci ve ikinci kademe öğretmenleri arasından başanb olanlar seçilerek denge sağlanmalıdır.

The purpose of the was to investigate primary school teachers' opinions on frequency of primary school principals' behaviours about `Initiation of Structure` and `Consideration` dimensions as leadership behaviours. The study was carried out at 10 primary schools which were randomly selected out of 28 primary school in Istanbul. Data used in the study were obtained from 283 primary school teachers working in the 10 schools selected. The data used in the study was obtained by ` Behaviour Description Questionnaire `which had 20 leadership behaviours on `Initiation of Structure` and ` Consideration` dimensions. In the questionnaire 5 point Likert type scale was utilised. The questionnaire was administered to the teachers whose 169 were from `level I` and 114 were from `level II`. Obtained data was a analysed as frequencies, percentiles and averages. A t test was performed to analyse whether there is a difference between opinions at level I teachers and level II teachers at 0. 10 alpha level. General results indicated that level I teachers responded for `Initiation of Structure` behaviours as `most of the time` (X: 3.754) and level II teachers responded as `most of the time` as level II teachers do, (X: 3.651). In other word the opinions of the level I teachers and the level II teachers were not statistically different from each other, ( t: 0.964). Results at the study also revealed that on `Initiation of Structure` dimension, level I teachers responded as `most of the time`, (X: 3.583) and also second part teachers responded as `most of the time` (X: 3.756). The difference between the two opinions was not statistically significant, (t: 1.382). The reason for not being the two. parts' opinions significantly different can be assumed as an indicator for principals' positive attitudes toward the combination of level I and level II in primary schools. However on `Initiation of Structure` dimensions, especially level I teachers' opinions principals' not having same of leadership behaviours should emphasise the dimension more. Based on the results obtained in the study following statements can be recommended. 1- `Combined primary school` which covers 8 years education should be applied throughout the country. 2- Oil the selection procedure school principals should be selected according to their performance level. Which part they belong should not make a difference. Bath level I and Level II should be represented in selection procedure.