Feminist bakış açısından Türkiye`de kadın suçluluğu üzerine sosyolojik bir inceleme

Abstract

ÖZET Kriminolojide en temel değişkenlerden biri cinsiyettir. Ancak suçun genelde bir erkek davranışı olarak görülmesi, kriminoloji literatüründe er kek suçluların kadın suçlulardan daha yoğun bir biçimde incelenmesi so nucunu doğurmuştur. Bu durum, 1960'lı yıllarda feminist hareketlerin art ması ve suç sosyolojisinde feminist çalışmaların başlaması ile sona er miştir. Bununla birlikte, feminist bakış açısından kadın suçluluğu ile ilgili olarak yapılan çalışma sayısı çok azdır. Çalışmamızda öncelikle, kadın suçluluğu tarihsel süreç içerisinde, cinsiyet karakteristikleri ve cinsiyet rolleri temelinde ele alınmıştır. Çalış mamızda ayrıca, toplumdaki cinsiyet ayrımcılığının yansıdığı alanlardan biri olan yasal düzenlemeler, Türk Ceza Kanunu ve Türk Medeni Kanunu çerçevesinde incelenmiştir. Daha sonra, feminist bakış açısından kadın suçluluğunun nedenleri, cinsiyet temel değişkeni bağlamında ortaya konul maya çalışılmıştır. Feminist kriminolojik analizden hareketle, kadın suçluluğunun neden lerini ülkemiz açısından ele almayı amaçlayan araştırmamız, Nisan 1993 ile Ocak 1996 tarihleri arasında, toplam 74 cezaevinde çeşitli suçlardan hükümlü bulunan 500 kadın ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, hükümlü kadınların öğrenim düzeyleri oldukça düşüktür. Bu durumla paralellik gösteren bir diğer sonuç, hükümlü kadınların çoğunluğunun mesleksiz olmasıdır. Hükümlü kadınların büyük bölümü geniş ailelerden gelmektedir. Suç işleme yaşının en yüksek oldu ğu kategori 18-27 yaş kategorisidir. Elde ettiğimiz sonuçlara göre, hüküm-IN Iü kadınların halen işledikleri suç türünde en yüksek oranın adam öldürme ve yaralama suçuna ait olduğu görülmektedir. İkinci sırada hırsızlık suçu gelmektedir. Hükümlü kadınların suç işlemeden önce ilde yaşadıkları ve çoğunluğunun da yine ilde suç işlediği görülmektedir. Araştırmamızda, hükümlü kadınların işledikleri suç türü ile evlilikte yaşadıkları ekonomik sıkıntı arasında, yine işledikleri suç türü ile eşleriyle ilişkileri arasında öğrenim düzeyleri ile aile içi kararlara katılma arasında anlamlı ve güçlü ilişki bulunmuştur.

IV ABSTRACT Gender is one of the main variables that is studied in criminology. Still, as crime is most often evaluated as being primarily a male activity, in the criminological literature male criminality is much more often investigated than female criminality. However, this state of affairs has been changing since 1960's through the feminist movement and with the emergence of feminist studies on female criminality. In the first part of the study, female criminality is investigated within the framework of gender characteristics and gender roles within a historical perspective. Apart from this, as being seen as a major area of sex discrimination, certain legal arrangements are investigated within the framework of Turkish Penal Code and Turkish Civil Law. In the second part of the study, reasons underlying female criminality is investigated through feminist point of view. Within the framework of our study which aims to underline the reasons of female criminality in Turkey through feminist criminological analysis, a field research had been conducted to a sample of 500 female convicts in 74 prisons during April 1993 and January 1996. According to the results obtained, the educational level of the female criminals is found to be low. Parallel to this finding, their occupational status is found to be low, also. Most of them stated that they lived in crowded families during childhood. It is seen that they committed the crime most frequently between the ages of 18 and 27.V According to the results, the crimes which the women most frequently committed were homicide and aggravated assault; in the second place comes theft. Most of them stated that they lived in cities during the time of the criminal act and accordingly, the cities were found to be the most common place of settlement where the crime had been committed. According to our results, it is seen that there's a significant relationship between the type of the crime committed and economic problems lived during marriage. Also, a significant relationship is found between the type of crime committed and women's relations with their husbands. Another significant relationship is found between the women's educational status and their participation in the decision making process within the family.