Fırsat ve olanak eşitliği açısından Türkiye`de kırsal bölgelerde yaşayan çocukların eğitim durumu (Manisa ili Demirci ilçesi örneği)

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Manisa İli Demirci İlçesinde ilkokulu bitiren çocukların, ilköğretimin ikinci kademesine ( ortaokul) geçişte ve bu kademeye devamda karşılaştıkları sorunların belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada `alan taraması` modeli kullanılmış, veriler çocukların, velilerin ve öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini, Manisa İli Demirci llçesi'ne bağlı toplam 94 köyden okulu bulunan 86'sından 1993-1994 öğretim yılında mezun olan 779 ilkokul mezunu, 1993-1994 öğretim Yılında köy ilkokullarında görev yapan 274, İlçe merkezindeki ortaokullarda görev yapan 58 olmak üzere, toplam 332 öğretmen ve yönetici oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak alanyazın taranmış, görüşme ve anket kullanılmıştır. Örnekleme alınan gruplara göre dört ayrı anket formu geliştirilmiş, bunlar aşağıdaki gruplara uygulanmıştır. 1-1993-1994 öğretim Yılında Demirci İlçesine bağlı köy ilkokullarından mezun olarak 1994-1995 öğretim Yılında Demirci İlçe merkezindeki ortaokullara kayıt olan öğrenciler, 2-1993-1994 Öğretim Yılında Demirci İlçesine bağlı köy ilkokullarından mezun olan, ancak herhangi bir ortaokula kayıt yaptırmayan mezunlar. 3-1993-1994 Öğretim Yılında Demirci İlçesine bağlı köy ilkokullarında görev yapan öğretmenler, 4-1994-1995 Öğretim Yılında Demirci İlçe merkezinde görev yapan ortaokul öğretmenleri,Anket ve görüşme yoluyla elde edilen veriler, istatistiksel olarak yüzde (%) ve kikare (x) yöntemleri ile değerlendirilerek, aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. Demirci ilçesi'ne bağlı köy ilkokullarından mezun olan çocukların % 76'sı ortaokula başlamadan sistemden ayrılmaktadır. Köy ilkokulu mezunlarının ortaokul düzeyinde okullaşma oranı Türkiye ortalamasının altındadır (Türkiye ortalaması % 58.9) İlköğretim ikinci kademeye geçiş açısından kız çocukları erkek çocuklarına göre daha dezavantajlıdır. Yörede, anne ve babaların eğitim düzeylerinin düşük olması, sosyo kültürel açıdan kapalı toplum özelliği göstermesi ve halkın ekonomik yönden zayıf olması nedeniyle.çocukların ilkokul sonrası öğrenim görme şansları azalmaktadır. Köy ilkokullarından mezun olduktan sonra öğrenimlerine devam etmeyen mezunların büyük bir kısmı öğrenim görmek için gerekli barınma.beslenme.ulaşım ve ekonomik güç gibi koşullara sahip değildir. Köylerde ortaokul düzeyinde okulların yaygın olmaması, köy çocuklarının ilkokuldan sonraki öğrenim kademelerine devam etmelerini büyük ölçüde sınırlandırmaktadır. Bütün bu olumsuz koşullara rağmen llçe'de ortaokula devam edebilen öğrenciler de karşılaştıkları sorunları aşamadıkları için, zaman zaman sistemden ayrılmaktadır. Eğitimde fırsat ve olanak eşitliğinin sağlanabilmesi açısından, yörede özellikle yatılı bölge ilköğretim okullarının açılması, öğrencilerin kredi ve burslarla desteklenmesi ve sekiz yıllık zorunlu eğitim uygulamasına işlerlik kazandırılması gerekmektedir. (I

SUMMARY In this study, our aim is to determine the problems of the studens who graduated in primary schols in rural areas while they are passing to the secondary schools. in this research ` field work` model was used and information was determined according to the children's, parents and the teachers interpretations. The sampling of this research was formed, by ninety- four villages of Demirci, eighty-six of them have got primary schools, seven hundred and seventy nine students who graduated in primary schools in 1993-1994 uducation year, two hundred and seventy-four teachers who were teaching in villages' primary schools in 1993- 1994 education year, fifty-eight teachers who were teaching in the secondary schools of Demirci. The total of directors and teachers who joined this research consultation and investigation were used as the implement of information collection. Four different investigation forms were improved according to the groups which were taken as examples and it was adapted to the following groups. 1- The studens who graduated in the villages primary schools in 1993- 1994 education year and restricting to the secondary schools which are in town- centre in 1994-1995 education year, 2- The teachers who were teaching in the centre of Demirci town in 1994- 1995 education year, 3- The teachers who were teaching in the villages primary schools which were connected to the town of Demirci in 1993-1994 education year, 4-The students who graduated in villages primary schools of Demirci in 1993-1994 education year but didn't restrict to any secondary school. illThe information which was collected according to the consultation and investigation was appreciated by the methods of (%) per-cent and khikare and we came into contact with these results. Seventy-six percent of the children who graduated in the primary schools of Demirci's villages don't begin a secondary school and leave this system. In the secondary education ievei, proportion of having school is under the avarege of Türkiye. Girl students have got more disadvantages than boys about attending to the second step of primary education. The chances of children on studing after primary education are decreasing because of their parent's education level, their social and cultural level, and some economical problems. Most of the graduates who don't attend their education after graduating in villages primary schools haven't got the conditions such as house, nutrition, transport and economical capacity for their education. In the villages there aren't schools at the level of secondary education and this situation restricts the children's attending to the schools after primary education. In spite of all theese negative conditions, the students who can attend a secondary school sometimes leave this system because of the problems which they balance. At the point of ensuring the equality of opportunity and possibility in education, it is needed to open boarding primary education schools, supporting the students with credit and scholarship and compulsory education must be applied for eight years. IV