Kavşak tasarımlarının karar verme teknikleri ile değerlendirilmesi

Abstract

Son yıllarda nüfus yoğunluğunun ve hareketliliğin artmasıyla birlikte trafiğe çıkan motorlu taşıt sayısında da önemli bir artış meydana gelmiştir. Trafikte bulunan taşıt sayısının artması trafik akışında düşük hız, tıkanma, gecikme gibi problemleri beraberinde getirmektedir. Kent içinde bu problemlerin en yoğun yaşandığı bölgeler kavşak noktaları olarak dikkat çekmektedir. Trafik problemlerine çözüm üretmek için ilk olarak ele alınması gereken kavşak noktalarının, yüksek kapasiteli ve yüksek güvenlikli olması gerekmektedir. Bu gereksinimin karşılanması için kavşak noktaları son derece elverişli ve standartlara uygun tasarlanmalıdır. Kavşak noktaları tasarlanırken hem geometrik durumlar hem de sinyalizasyon kontrol türleri dikkate alınmalıdır. Bu iki yönetim şekli ile İstanbul İli, Fatih İlçesi, Vatan Caddesi koridoru üzerinde bulunan 3 kavşak noktası ele alınarak çeşitli kavşak tasarımları yapılmıştır. Taşıt gecikmesi, kuyruk uzunluğu, durma gecikmesi, duraklama sayısı, seyahat süresi, taşıt güvenliği, karbon monoksit (CO) emisyon değeri, yakıt tüketimi ve kavşak yapım maliyeti gibi karşılaştırma parametreleri dikkate alınarak toplamda 30 farklı koridor tasarımı PTV VISSIM mikro simülasyon programı ile yapılmıştır. Kullanılan karşılaştırma parametrelerinin ağırlıklarının hesaplanması için Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) kullanılmıştır. Yapılan tasarımların kullanılabilirliği GEH kalibrasyonu testi ile analiz edilmiştir ve 18 alternatif koridor tasarımı karşılaştırma için kullanılmıştır. Bu tasarımların mikro simülasyon programından elde edilen performans değerleri ile karşılaştırma parametrelerine göre sıralandırma işlemi Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) yöntemi ile yapılmıştır. Sıralama işlemi sonucunda 16 No'lu koridor tasarımı en iyi sonucu vermiştir. Mevcut koridor ile 16 No'lu alternatif koridor, karşılaştırma parametrelerine göre karşılaştırılmıştır ve en az %8,7 ve en fazla %63,7 oranında iyileştirme olduğu gözlemlenmiştir.

With the increase population density and mobility in recent years, significant increase in number of motor vehicles in traffic have been. The increase in the number of vehicles in traffic brings about problems such as low speed, congestion and delay in traffic flow. The regions where these problems are most intense in the city stand out as intersections. In order to produce solutions to traffic problems, the intersection that should be dealt with firstly where should be high capacity and high traffic safety. To meet this requirement, the intersections must be designed to be extremely convenient and in accordance with standards. Both geometric conditions and signaling control types should be considered when designing intersections. With these two forms of management, various intersection designs have been made on 3 intersections on the corridor of Vatan Street in Fatih District of Istanbul. Considering the comparison parameters such as vehicle delay, queue length, stopped delay, stops, travel time, traffic safety, carbon monoxide (CO) emission values, fuel consumption and intersection construction cost, a total of 30 different corridor designs were made with PTV VISSIM micro simulation program. Analytical Hierarchy Process (AHP) was used to calculate the weights of the comparison parameters. The usability of the designs was analyzed by GEH calibration test and 18 alternative corridor designs were used for comparison. The performance values obtained from the micro simulation program of these designs were compared with Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) method according to the comparison parameters. As a result of the ranking process, the corridor design numbered 16 is the best alternative. The current corridor and alternative corridor No. 16 were compared according to the comparison parameters and it was observed that there was an improvement of at least 8.7% and at most 63.7%.