İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öykü tabanlı öğrenme yaklaşımına ilişkin bir durum çalışması

Abstract

ÖZET Araştırmacı bu araştırmayla, Türkiye'de henüz bilinmeyen Öykü Tabanlı Öğrenme Yaklaşımını tanıtmayı ve bu yaklaşımın Sosyal Bilgiler dersindeki örnek uygulamasında ortaya çıkan sonuçlan değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırma, Türk eğitim literatürüne yeni bir öğrenme yaklaşımını tanıtması ve çağdaş yaklaşımların eğitim sistemimiz içerisinde uygulanabilirliğini ortaya koymak açısından önemlidir. Yapılan araştırma, ilköğretim 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersi `Güzel Yurdumuz Türkiye` ünitesi içerisinde uygulanmıştır. Süreç yaklaşık 45 ders günü sürmüş ve 17 Şubat 2003 - 9 Mayıs 2003 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Uygulama, Ankara'da bulunan özel bir üniversiteye bağlı hazırlık okulunda yapılmıştır. Öğrenciler, sosyoekonomik düzeyi yüksek ailelerden gelmekte ve yabancı dil seviyesi üst düzeyde olan öğrencilerden oluşmaktadır. Uygulama yapılan sınıftaki öğrenci sayısı 18'dir. Uygulamanın yapıldığı okulda, Sosyal Bilgiler dersi için ayrılan haftalık ders saati sayısı yedi ders saatidir. Öğrenciler, ihtiyaç duydukları bir çok araç ve gereci okuldan sağlamış ve ayrıca gerek duydukları malzemeleri kendileri getirmişlerdir. Uygulaması yapılan ÖTÖY süreci, 1904 - 1972 yıllan arasında yaşamış ve Türkiye'nin ilk bitki sosyolojisti olan Prof. Dr. Hikmet Birand'm, `Anadolu Manzaralan` adlı eserinden yola çıkılarak oluşturulmuştur. Sürece, ÖTÖY'nm tipik başlangıç şekli olan bir hikaye ile başlanmış, karakter ve mekan bağıntılannın kurulmasıyla yapısı tamamlanmıştır. Oluşturulan yapı içerisinde, Türkiye'nin çeşitli coğrafi ve insani özellikleri incelenmiştir. Öğrenciler, gruplan içerisinde tartışarak ortaya çıkardıkları düşünsel ürünlerini, araştırmaları ile destekleyip, yaptıkları maketler üzerinde somutlaştırmışlardır. Ortaya çıkarılan çalışmalar, sınıf duvarlarında, okul koridorlarında ve geleneksel olarak her yıl düzenlenen `Art Show`da sergilenmiştir. Uygulamada varılan sonuçlan şu şekilde sıralayabiliriz. Gruplama: Öğrenciler kendilerini daha rahat hissetmektedirler. Öğrenciler, yanlışlarını görme imkanı bulmaktadır. Grup çalışması, öğrencilere farklı bakış açılan11 kazandırmaktadır. Değişik fikirlerin ortaya çıkmasına ve daha yaratıcı çalışmaların yapılmasına yardımcı olmaktadır. Grup bilinci kazanan öğrenciler, birbirlerinin eksiklerini gidermek için çeşitli desteklerde bulunmaktadırlar. Ancak görülmüştür ki, grup çalışmasına alışan öğrenciler, bireysel çalışmaya geçtiklerinde zorlanmaktadırlar. Araştırma: Yapılan uygulamada görülmüştür ki, araştırma yapmak Öğrencilerin derse olan motivasyonunu artırmaktadır. Öğrenciler araştırma yaparak, derslerin daha zevkli geçtiğini belirtmişlerdir. Hatta bazı öğrenciler, araştırma yaparak çok daha fazla bilgi edindiklerine değinmişlerdir. Ancak, öğrencilerin bazıları, araştırma yaparken bilgiye ulaşma yollarının fazla uğraş gerektirmesinin, sıkılmalarına neden olduğu yönünde görübelirtmişlerdir. Maket ve Kuklalar: Öğrencilerden alman görüşler göstermiştir ki, öğrenilen bilgilerin çeşitli maketler vasıtasıyla somutlaştırılması ve bunlar üzerinde çalışılması, onlara son derece eğlenceli gelmektedir. Bazı öğrenciler, yaptıkları maketlerin bilişsel öğrenmelerine katkısı olduğunu belirtmişlerdir. Maket yapmanın bir diğer olumlu yönü ise ders sürecine olan motivasyonu artırması olarak göze çarpmıştır. Sergi: Yapılan çalışmaların sergilenmesinin, öğrencilerin heyecanlanmalarına yol açtığı ve isteklerini artırdığı gözlenmiştir. Özellikle ailelere sergilenecek çalışmaları bitirebilmek, öğrenciler açısından çok önemlidir. Diğer: Süreç içerisinde yapılan çalışmalar, öğrencilerin birbirleriyle olumlu tutumlar geliştirmelerine katkıda bulunmuş ve sınıf içerisindeki yardımlaşma artmıştır. Araştırılacak soruların belli olması, grupların çalışmalarını tamamladıklarında bir sonraki soruya geçebilmelerine olanak sağlamakta ve bu şekilde bireysel hızlan ile öğrenmelerine katkıda bulunulmaktadır. Sınıfa getirilen teknolojik araç ve gereçlerin, öğrencilerin derse olan motivasyonunu artırdığı görülmüştür. Öğrencilerden alman görüşlere göre, süreç sonunda sınav yapılmayıp yerine portfolyo dosya değerlendirme tekniğinin kullanılması, onları oldukça rahatlamaktadır.

Ill SUMMARY In this study the researcher aims to introduce the Storyline Method, which is not very well known in Turkey, and to evaluate its effects in the application to Social Studies classes. This research is particularly valuable for its contribution of a newly developed method to Turkish Literature and applicability of this modern method in the Turkish Education system. The research involved work covered in primary 5th grade Turkish Social Studies `Our Beautiful Country, Turkey` unit. It took approximately 45 school days and was done between the 17th February 2003 - 9th May 2003. The project was completed in a preparatory school in Ankara which is connected to a private university. The students come from the higher social economic classes and/or they have a higher English language level. The total number of the students in each class is 18. At the school where the project took place, social studies classes occupy 7 periods in a week. The students used the school's supplies and brought their own supplies when it was necessary. The storyline part of the project was inspired by the `Anadolu Views` book which was written by the first Turkish botanist, Prof. Hikmet Birand (1904-1972). The project began with a typical introduction of a storyline. After establishing the characters and setting, the stucture of the project was completed. In this stage, Turkey's different geographical and human characteristics were analyzed. Working in groups, the students then discussed, produced plans and then built a 3D model. The research projects were displayed on the classroom walls, in the school corridors and at the annual art show. We can summarize the results as follows: Groups: The students felt more relaxed. They had the chance to see their mistakes. The group work helped the students to gain different views about the same subject and theIV different ideas resulted in more creative work. The students who worked well in the groups helped their peers and supported them when they needed it. It was also noticed that the students who enjoyed the group work had some difficulties when they started to do more individual work. Research: It was seen during the project work that doing the research motivated the students. The students emphasized that they enjoyed doing the research during their class time. Some students even though that they gained more knowledge by doing the research. However, some other students stressed that it took a long time to complete the research. Also, some of the students in this age group got bored. Models and Puppets: The feedback received from the students stated that they found it very enjoyable to use the knowledge they gained with the 3D models. They also stated that these models helped their learning. Another aspect of modeling is the motivation the students gained during their class time. Display: It was observed that displaying the students' work gets them very excited. For this reason, it is especially important to finish the work which will be displayed for the parents. Other: The project which was completed during this period helped the students to interact better with each other. The cooperation in the classroom increased. As the groups knew the research questions, it enabled the students to answer each question at their own speed before moving on to the next one. Being able to do that supported their learning. It was observed that the extra equipment that was brought to the classroom increased motivation in the class. The students also stated strongly that using the portfolio assessment technique instead of exam assessment helped them to relax.