Zeybek kültürü ve müziği
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
ÖZET Anadolu'nun sosyokültürel tarihi ve yerel müzik gelenekleri arasında önemli bir yere sahip olan zeybekler, Batı Anadolu'da yaşamış eşkıya gruplarıdır. Milli Mücadele ile başlayan Cumhuriyet dönemi boyunca zeybekler, Ege kültüründeki mertlik, cesaret, kararlılık, esirgeyicilik gibi etik değerlerle de özdeşleşerek, cumhuriyet ideolojisine uygun bir `milli kahraman` kimliği edinmişlerdir. Bu niteliksel dönüşüm, Cumhuriyet döneminin bir ideolojik simgeleştirme ve imge yaratma başarısı olarak gerçekleşmiştir. Zeybek müzik kültürü, Batı Anadolu'ya özgü bir yerel müzik kültürüdür. Zeybek müziği olarak adlandırılan örneklerin analizinden anlaşılmaktadır ki, zeybek ezgileri tümüyle `makam` ve `usul` özellikleri sergileyen müziklerdir. Bu anlamda, tarihsel olarak makam ve usul kavramları üzerinde tartışılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu kavramların, etnomüzikoloji çevrelerince nasıl ele alındığına ilişkin temel yaklaşımlar gözden geçirilerek; anlam ve kullanım bakımından bir `yeniden inşa` denemesi yapılmıştır. Yerel müzisyenlerin uygulamaları ve çeşitli tarihsel kaynaklardaki açıklamaların birarada değerlendirildiği bu yaklaşımla, yeni bir kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Makam, yaygın anlayışa göre dizi ile özdeş kabul edilmektedir. Oysa ezgi analizleri ve tarihsel kaynaklardaki açıklamalar, makamın asıl işlevinin sesler arasında ezgisel bir ilişki kurmak olduğuna işaret etmektedir. Bu çalışmada uygulanan analiz yöntemiyle, makamın, `ezgi çekirdekleri` olarak anlaşılmasının, dizi yaklaşımına göre daha sağlıklı bir yaklaşım olacağı ileri sürülmektedir. Ill SUMMARY `Zeybeks` are the groups of bandits, that have lived in West Anatolia and which are peculiar to Aegean Region with their cultures, social organizations, histories and folkloric characteristics. In the National Republic period following the Independence War, zeybeks have achieved an identity of a kind of `national hero` just matching the republic ideology, after being identified by ethical values like bravery, courage, determination and protectiveness belonging to the Aegean Culture. This transformation is certainly an ideological symbolization and image creation success of the National Republic period. The aspect of `Zeybek Music` has very important characteristics enabling the researchers to put forward critical observations about Anatolian local music traditions. The `makam` and `usul` characteristics on Zeybek Music can easily be identified by a detailed analysis of the musical examples. Being parallel to this subject, the necessity of a discussion about the historical progress of the `makam` and `usul` concepts are observed. The perception and evaluation of these concepts in Turkey and abroad are discussed and the difference between the `things that are assumed to be known` and `the things that should be known` is faced. Therefore, by emanating from the Zeybek Music, a `re-building` practice is made on these concepts and a new `conception` basing on application and practical usage is set forth. In every phase of this study; that is concentrating on the `Zeybeks` who have a very critical and important place among the socio-cultural history and regional music tradition of Anatolia; it can be clearly seen that the researchers have in fact a very shallow level of knowledge about the concepts that they assume to know very well. The important situations that; the republic period is based on a national and modern `state project`; theIV capability of this project on creating values peculiar to national identity and the possessing of a `national memory` which is accepting the year `1923` as an initial start; are topics that should be faced and discussed in the future.
Collections