Türk vergi reformunun ekonomik gelişmeler ışığında değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı Türk Vergi Idaresi'nde yaşanan sorunlara ve bu sorunlar sonucunda yapılan ve yapılması gereken reform uygulamalarına dikkat çekmektir. Çalışmada, öncelikli olarak vergi idaresinin mevcut yapısı ile yaşadığı sıkıntılar belirtilmiş, sonrasında vergi idaresinin yapısında geliştirme amaçlı yapılan çağın gelişmelerine uygun olarak, reform kapsamında yaşanan değişimler ve yeniden yapılandırılma çalışmaları incelenmiştir. Türk Vergi Idaresi'nde reform kavramı incelenirken, yıllarca vergi idaresinin yapısında değişikliğe gitmek yerine vergi mevzuatında reformlar yapılmasının tercih edildiği görülmüştür. Bu mevzuat değişiklikleri esnasında, yenilenen vergi mevzuatının etkili faaliyetlerde bulunamayan vergi idaresi tarafından ne şekilde uygulamaya konulacağı ve sorunun ana kaynağının vergi idaresi olabileceği düşünülmemiştir. Son yıllarda yapılan reform uygulamaları ile vergi idaresi, hantal ve etkinsiz yapısından kurtarılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada, Cumhuriyet öncesi ve sonrasındaki vergi idaresi yapısının, reform çalışmaları ışığında incelemesi yapılmış; gelişmiş ülkelerden uygulama örnekleri verilerek etkili ve verimli idare kavramı yaratmak için gereken unsurlara değinilmiş ve mevcut idari yapıyı yeniden organize etmek için önerilerde bulunulmuştur.

11 SUMMARY Purpose of this study is to attract attention to problems living in Turkish Tax Administration and to reform applications made and must be made as a result of these problems. In the study, firstly problems that tax administration lives with its current structure was explained, then changing lived in the scope of reform and restructuring studies appropriate to developments of the time made in the structure of the tax administration for the purpose of development was examined. While reform concept is examined in Turkish Tax Administration, it was seen that reforming in tax regulations have been preferred instead of changing in the structure of tax administration for years. During this regulation changing; It has not been thought that how the renewed tax regulation to be put into application by the tax administration not having an effective activity and possibility of main source of the problem is the tax administration. Tax administration has been tried to rescue from awkward and ineffective structure through reform application applied latterly. In this study, examination of structure of tax administration before and after republic under the lights of reform studies was made; necessary factors to create an effective and productive administration concept through giving application models from developed countries were mentioned and suggestions to reorganize current administrative structure were proposed.