Al-Mg-Si işlem alaşımlarında ön yaşlandırma ısıtma hızı ve kademeli yapay yaşlandırmanın mekanik özelliklere etkisi

Abstract

ÖZ Al-Mg-S1 alüminyum işlem alaşımları, ekstrüzyon ve haddeleme gibi tekniklerle şekillendirilerek dekoratif ve mimari amaçlarla geniş çapta kullanılmaktadır. Bu alaşımların önemli özelliklerinden, birisi, çökelme sertleşmesi ısıl işlemi ile sertleştirilebilmeleridir. Isıl işlem sonrası mukavemet, uygulanan ısıl işlem parametrelerine bağlı olmakla birlikte alaşımın kimyasal kompozisyonundan da büyük ölçüde etkilenmektedir. Mg, Si, ve Fe konsantrasyonlarını belli kombinasyonlarda artırarak mukavemeti yükseltmek mümkün ola bilmektedir. Ancak, çoğunlukla ekstrüzyon şekillendirilip eloksallandıktan sonra kullanılan malzemede, bu yönde bir kompozisyon değişikliğinin olumsuz etkileri bulunmaktadır. Alaşım elementleri konsantrasyonundaki artış, hem ekstrüzyon kabiliyetini hem de eloksala uygunluğu önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu çalışmada, alaşımın kimyasal kompozisyonunu değiş- tirmeden mukavemet artışı sağlayacak ısıl işlem tekniklerinin geliştirilmesine çalışılmıştır. Bu amaçla, oda sıcaklı- ğında ön yaşlandırma, düşük sıcaklıklarda ara yaşlandırma ve yapay yaşlandırma sıcaklığına ısıtma hızının etkileri incelenmiştir. Yapılan deneyler sonucunda, 150'C 'de ara yaşlandırma en etkili olmak üzere, yapay yaşlandırma, sıcaklığına ısıtma hızının düşürülmesi ve oda sıcaklığında 7 günde daha fazla ön yaşlandırma uygulamasının ısıl işlem sonrası mukavemeti artırdığı tespit edilmiştir

abstract Al-Mg-S1 aluminum wrought alloys are used extensively for architectural and decorative purposes after shaping by the techniques such as extrusion and rolling. One of the important properties of these alloys is that they can be hardened by precipitation hardening heat treatment. Strength mainly depends upon the heat treatmant parameters, but it is also affected considerably by the chemical composition of the alloy. It is possible to increase the strength by increasing the concentration of Mg, S1 and Fe in some definite combinations. But it has some undesirable effects such a a composition change in this material which is generally used after anodic oxidation subsequent to exstrusion.. increase in concentration of the alloying elements cuses considerable decrease in extrudability and anodic oxidation ability. In this work, it is tried to develop heat treatment techniques which will provide increase in the strength with- out composition change. For this purpose, it is investigated preageing at room temperature, intermediate ageing at low temperatures and heating rate to the artificial ageing temperature. As a result of the tests it is determined that intermediate ageing at 150 °C for 3 hours, which is the most effective, decreasing the heating rate and preageing at room temperature more than 7 days increase the strength.