1951 Cenevre Sözleşmesi`nden günümüze Avrupa`da mülteci haklarının oluşumuna etki eden süreçlerin sosyolojik bir analizi

Abstract

ÖZET VARYEMEZ, Ersan. 1951 Cenevre Sözleşmesi 'nden Günümüze Avrupa'da Mülteci Haklarının Oluşumuna Etki Eden Süreçlerin Sosyolojik Bir Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006. Mültecilik sorunsalı Avrupa'da ilk olarak 17. yy.da Fransa'da vatandaşlığa kabul edilmeyen Reformistlerin ülkeden sürülmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu nedenle de devleti tarafından insani hakları verilmeyen vatandaşlar olarak mülteciler, sınırların ötesinde umut aramaya başlamıştır. Bugün de durum aynıdır. II.Dünya Savaşı sonrasında mültecilere ilişkin ilk uluslararası beyanname olan Cenevre Sözleşmesi 195Pde kabul edilmesine rağmen dünyada ne çatışma ve savaşlar sona ermiştir ve ne de mültecilik tarihe karışmıştır. Mültecilik bireysel bir tercih veya eylem değildir. Bu nedenle de araştırmamız mülteciliğin bireysel bir tercih veya eylem olarak algılanmasından ziyade dünya sisteminin kapsamlı bir sorgulanması gerektiğinin altını çizmek amacıyla yapılmıştır. Çünkü hiç bir birey; liberal, tutucu veya sosyalist olsun, refahını sağlayan devletini terk ederek mülteci konumuna düşmek için gönüllü olmak istemeyecektir. Bu çalışma mültecilik sorunsalını ulus-devlet ve vatandaşlık bağlamında Avrupa'da ortaya çıkaran süreçlerden yola çıkarak, Avrupa'yı dünya egemenliğine götüren sosyal süreçler ile bunların dünyada yarattığı etkileri ortaya koymakta; modern anlamda mülteci rejiminin ilk gündeme geldiği I.Dünya Savaşı ile 1951 Cenevre Sözleşmesi 'nin üretildiği süreçlere dikkat çekerek, temel bir insani hak olan sığınma hakkını düzenleyen mülteci rejiminin son 60 yılda Avrupa ve dünyadaki gelişimine etki eden süreçleri analiz etmektedir. Araştırmamız, mültecilik sorunsalına çatışma ve bağımlılık teorisinin arkasından bakarak ulus-devletin resmi kabulü sonrasında sosyal ve devletler arası etkileşimlerde muğlak bir alan olarak ortaya çıkan `mültecilik` olgusuna 1951 Cenevre Sözleşmesi 'nin üretilmesinde ve sonrasında etki eden süreçleri kapsamaktadır. Çalışmamız nitel araştırmalar kapsamında yer alan betimsel bir araştırmadır. Anahtar Sözcükler Mülteci Sığınma Avrupa Ulus-Devlet Vatandaşlık

m ABSTRACT VARYEMEZ, Ersan. A Sociological Analysis of Processes that Effects the Refugee Rights in Europe since 1951-Genova Convention, Master's Thesis, Ankara, 2006. Refugees problem arose first in 17th century in Europe when the Reformists who hadn't been accepted as a citizen, were expelled from France. For that reason, as a citizen who had not been given their rights by the country of origin, refugees started to seek their rights beyond the borders like today. Although the 1951-Geneva Convention which was the first on refugee's regime after the World War II, it didn't come to end neither conflicts nor wars and refugee problem in the world. For the fact that being a refugee is not a personal choice or action, our survey is conducted to emphasize the necessity of interrogating the system thoroughly rather than the perception of refugee as an individual preference or action. Due to that no one might want to be volunteer for being a refugee and to leave the country which provides to her welfare. By virtue of the process emerged in Europe concerning the refugee in context of Nation- State and citizenship, this study, on one hand, brings up the social process leading Europe to a preeminence around the world and its effects over the planet, and on the other hand, attracting attention to the processes of the World War I when the regime of refugee aroused in modern terms and Geneva Convention in 1951, analyses the processes affecting the development of the regime of refugee during the latest 60 years in Europe and in the world, which regulates the right of asylum as a fundamental human right. Our survey covers the processes, during the preparation of the 1951-Geneva Convention and its aftermath, affecting the phenomenon of `refugee` appeared as a vague area in inter-social and international interactions after the official approval of Nation-State by taking the refugee question into consideration as interactions of the conflict and dependency theories. Our study is a descriptive one as being in the scope of qualitative surveys. Key Words Refugee Asylum Europe Nation-State Citizenship