Al-Mn işlem alaşımlarında tav paremetrelerinin derin çekilebilirliğe etkileri

Abstract

ÖZ Al-Mn-Mg alüminyum işlem alaşımlarından sıcak ve soğuk haddeleme ile üretilen levha ve şeritler; basınçlı kap ve içecek kutusu imalatı ile çatı ve cephe kaplaması alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu alaşımların en önemli özelliği, korozyon direnci bakımından teknik alüminyuma çok yakın, mukavemetinin ise daha yüksek olmasıdır. Bu grup tan bazı alaşımların yumuşak temperdeki mukavemeti, teknik alüminyumun en sert temperdeki mukavemetinden daha yüksektir. Alaşım içerisindeki Mn ve Mg konsantrasyonları arttıkça mukavemet daha da yükselmektedir. Buna karşılık, işlenebilirlik kötüleşmektedir. Bu yöndeki kompozisyon değişikliği eloksal kabiliyetini de azaltmaktadır. Bu çalışmada, Al-Mn-Mg grubundan olan AA 3004 (Btial 31) alaşımı için, derin çekilebilirlik açısından ide al tav rejimleri tesbit edilmiştir. Bu amaçla. DC yöntemiyle üretilen yassı ingot sıcak haddelenerek 10 mm kalınlığa indirilmiştir. °/o 90 oranında deformasyon uygulanarak soğuk haddelenen malzemeden 1 mm kalınlığındaki numuneler üretilmiştir. Levha numuneleri, 5 farklı sıcaklık ve 4 farklı tutmama süresinin kombinasyonlarından oluşturulan 20 değişik rejimde tavlamaya tabi tutulmuştur. Tavlanan numunelerde, çekme, Erichsen, kulaklarıma testleri yapılarak sonuçlar mekanik özellik ve derin çekilebilirlik açısından değerlendirilmiştir,

ABSTRACT Sheets and strips produced from Al-Mn-Mg aluminium wrought alloys by hot and cold rolling are widely used in manufacturing of pressure vessels and beverage cans, siding and roofing purposes. Main property of these alloys is that they have corrosion resistance as good as technical alumini um and higher strength. Strength at soft temper of some al loys in this group is higher than that of the technical alu minium at hard temper. Strength increase with increasing Mn and Mg concentrations in the alloy, but worcability and for- mability geting worse. This type of concentration change al- sodecreases anodic oxidation ability. In this work, ideal, annealing conditions for the alloy of AA 3004 (Jcitial 31) in Al-Mn-Mg group are deter mined with regard to deep drawability. For this purpose, slap produced by DC technique is hot rolled to 10 mm,.- thickness. 1 mm thicü samples are produced from the material which is cola rolled by the application of 90% defomation. Sheet samples are annealed at 20 different annealing conditions formed by the combination of 5 different tempera ture ana 4 different soaking time. Tension, Erichsen and earing tests are applied to the annealed sheets. Results are investigatea with regara to mechanical properties and deep drawability.