Konya Ovası kırsal yerleşmelerinde planlamaya ilişkin bir yöntem araştırması

Abstract

ÖZET Yüzyıllarca Türk Ulusunun temel yapısını oluşturan kırsal toplumun, Cumhuriyet 'ten bu yana her yönden çağdaş uygarlık seviyesine ulaşması için çabalar gösterilmiştir. Bugüne kadar yapılan yatırımlar ve çabalara karşın, konunun güncelliği devam etmektedir. Bu konuda diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla, önemli aşamalar yapılmaya çalışılmıştır. Ancak, ülkemiz de bazı bölgelerde bu zamana kadar gösterilen çabalar ve yapılan yatırımlar yetersiz kalmakta ve yanlış uygulamalara neden olmaktadır. Nitekim, kırsal yerleşmelerde planlama açısından, arzu edilen seviyeye henüz ulaşılmadığı görülmektedir. Türkiye'de nüfusun % 47'sini oluşturan, yaklaşık 24 milyon insan kırsal alanda yaşamaktadır. Kırsal alanda yaşayan toplumun kalkınmasını engelleyen nedenlerin başında mevcut kırsal yerleşmelerin fiziki yapısının iyi bilinmemesi veya dikkate alınmaması gelmektedir. Bu yüzden, kırsal yerleşmeler için hem yeni bir çevre kavramının oluşturulmasına hemde Uygulanabilir yapı, yapı grupları ve yerleşme modellerinin geliştirilmesi gere kir. Bu amaçla, araştırma alanı olarak seçilen Konya ovasında kırsal yerleşmelerin planlama problemleri ile amaçlanan hedefler, çalışmanın birinci bölümünde ele alınmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde kırsal yerleşmelere ilişkin tanımlamalar ve yerleşmelerin sorunları ile geleceği hakkında açıklamalar yapılmıştır, üçüncü bölümde, çeşitli ülkelerde ve bizde kırsal kalkınma çabaları ile uygulama modelleri irdelenmiştir. Dördüncü bölümde, araştırma alanı olarak seçilen bölgenin doğal tarihi, sosyo-ekonomik yapısı ile köy yerleşmeleri ve köy evlerinin karakteristik özellikleri incelenmiştir. Analiz sonucu yöreye özgü köy evlerinin ortak nitelikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun yanısıra bölgede uygulanan yeni köy yerleşmeleri incelenerek bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Beşinci bölümde ise, analiz çalışmalarının sonucunda geliştirilen kriterlere göre yörede uygulanabilecek bir planlama modeli geliştirilmiştir. Son bölümde yapılan çalışmanın geniş bir değerlendirmesi yapılmış olup, bölge içinde önerilen yerleşim modellerinin ve köy evlerinin getire bileceği yenilikler ve yararları ortaya konulmuştur.

II SUMMARRY Great effort -has been exerted for people living, in the countryside and forming the Turkish nations' s fundamental structure for centuries to reach the contemporaneous civilization Standing in every way since the declaration of republic. Although many investments and efforts have been made for this matter, the subject still maintains its importance. In contrast to other underdeveloping countries, significant progresses have been made in Turkey. Some districts have inadequate improvements, however. As a matter of fact, in rural settlements the planning is not at the desired place yet. Today in Turkey 47 percent of population, being approximately 24 millions, lives in the countryside. One of the main reason for preventing the development of society in rural area is not knowing well the physieal structure of existing rural settlements or not taking it into consideration. Therefore, these is a need for the formation of a new environment nation as well as the development of applicable structure, structure groups and settlement models. To this end, the planning problems of rural settlements in the Konya plain with aimed objects are discussed in the first part. The second part contains the definations of rural settlements and settlement problems logether with explanation about their feature. Rural developing with application models in various countries and in Turkey are examined in the third part. The natural history, social and economic Structure with village settlements and characteristic features of village houses of the investigation area are studied in part four. Based on the results of analyses, commen similarities of village houses, characterizing the region, have been established. In addition to this, new rural settlements in the region have been examined and evaluated. According to the criteria gathered after analyses, an applicable planning model for the region is developed in part 5. The final part presents a broad evaluation of the study. In this section, proposed settlement models and village houses in the region that may bring novelties and advantages are also included.