Konya kentinin içme ve kullanma suyunun kaynağı olan Altınapa barajının kirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu araştırma, Konya kentinin gelecek yıllardaki içme ve kullanma suyunun önemli bir bölümünün karşılanacağı Altınapa baraj gölündeki su kalitesinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Barajdan ve barajı besleyen ana su yolu Uluçay deresi üzerinde seçilen 5 ayın örnekleme noktasından alınan su numuneleri, nisan 1988 - nisan 1990 tarihleri arasında fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik yönden analize tabi tutulmuş ve baraj gölünün kirlenmesine sebep olan kaynaklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Deneysel çalışmalar sonunda, kirletici kaynakların baraj gölündeki su kalitesini hangi parametreler açısından ne ölçüde etkilediği tespit edilerek baraj gölündeki kirliliği önlemeye yönelik kısa ve uzun vadede alınması gerekli önlemler belirlenmiştir. Bu genel çerçeve içerisinde; 1. Bölümde, D. S. İ. tarafından konu ile ilgili yapılan çalışmalar ve neticeleri aktarılmış olup ayrıca bu çalışmanın amaç ve kapsamı ortaya konmuştur. 2. Bölümde, kent hakkında kısaca bilgi verilerek kentin nüfus projeksiyonu belirlenmiştir. Ayrıca bu bölümde kentin endüstri politikasında etüt edilmiş olup kentin gelecekteki su ihtiyaçları ve su tüketim alanları tespit edilmiştir. 3. Bölümde, kente halen içme ve kullanma suyu veren kaynaklar (menbalar ve kuyular) ayrı ayrı incelenmiş ve kentin mevcut su potansiyeli belirlenmiş olup mevcut su potansiyelinin 1990 yılı su ihtiyacını bile karşılamaktan uzak olduğu saptanmıştır. 4. Bölümde, kentin önümüzdeki yıllarda içme ve kullanma suyunun önemli bir bölümünün karşılanacağı Altınapa Barajı ve su toplama havzasına ait bilgiler mahallinde etüt edilmiş olup barajı besleyen dereler ve özellikleri belirlenmiştir. 5. Bölümde, baraj gölündeki su kalitesini tehdit eden problemler üç gruba ayrılmış ve kirletici kaynaklar bütün yönleriyle incelenmiştir. Kirliliğe sebep olan kaynaklar aşağıdaki gibi belirlenmiştir. 1- Havzadaki yerleşim birimlerinin evsel atıklarının barajı besleyen derelere verilmesi. 2- Havzada yapılan tanımda kullanılan zirai ilaç ve gübrelemeden dolayı oluşan kirlilik. 3- Barajda sediment birikimi 6. Bölümde, baraj gölünde ve barajı besleyen Uluçay dere üzerinde seçilen 5 ayrı örnekleme noktasından 2 yıl süreyle her ay alınan numuneler deneysel çalışmalara tabi tutulmuş ve fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik analız sonuçlan en düşük, ortalama ve en yüksek değer olarak çizelgeler halinde verilmiştir. Ayrıca deneysel çalışmaların neticelerine göre yapılan ihtimal hesaplarda bu bölümde verilmiştir. 7. Bölümde, Araştırma süresince yapılan deneysel çalışmaların sonuçlan dikkate alınarak, bazı parametreler açısından suyun niteliğinin aylara göre değişimi grafik olarak gösterilmiştir, örnekleme noktalarında araştırma süresince tespit edilen değerler başta su kirliliği kontrol yönetmeliği olmak üzere diğer yönetmelik ve uluslararası standartlarla karşılaştırılarak sonuçlar tartışılmıştır. 8. Bölümde, bu araştırmadan elde edilen sonuçlara ve önerilere yer verilmiştir. ııı

ABSTRACT This research has been realized for the determination of water quality in the lake of Altinapa Dam which will meet the major potable water demand of Konya city in future. The sources polluting the dam lake have been searched and identified by analysing the physical, chemical and bacteriological features of water samples received from 5 different sampling points located on Uluçay stream, a main feeding water line to the dam, within the period of April 1988 and April 1990. In the end of experimental studies, the parameters and rate of pollution caused by polluting surces have been determined and thus precautionary measures for short and long term pollution have been advised. Within this general frame: In the 1. Chapter, studies conducted by DSI and results concerning to the topic has been discussed and the scope and purpose of this study has been acknowledged. In the 2. Chapter, some basic information about the city and population projection is given. In this Chapter, also industrial capacity of city is investigated and future water demands together with water consumption areas are determined. In the 3. Chapter, water supply sources of city are studied one by one and by determining the present water potential of city, it has been documented that the present sources are not enough to meet the demand of year 1990. In the 4. Chapter, data concerning to water collection basin of Altinapa Dam which will meet deamands of potable and consumption water in future years, was investigated at location and properties of streams feeding the basins are determined. In the 5. Chapter, the factors threatening the water quality in the dam are analysed in three groups as in the following: L Delivering the home sewers into the rivers feeding the dam lake. ii. Pollution resulted from agricultural chemicals and fertilizers used in the agriculture of the basia iiL Sediment collection in the dam. In the 6. Chapter, results of the tests conducted on the samples received from 5 different points on the location of the dam lake and feeding river Uluçaydere. Physical, chemical and bacteriological analysis results are documented in this chapter as in the tabular forms of minimum, maximum and average values. Also, probability analysis depending on the results of tests, is given in this chapter. In the 7. Chapter graphics presentation of water quality varying monthly is given taking into consideration of the tests performed during the research. Values determined respecting the sampling points are discussed regarding the `Water Pollution Regulation` and 'International Water Quality Standarts*. In the 8. Chapter, results of this research and advices are acknowledged. JV