Bazı toprak özelliklerinin düzeltilmesi için çeşitli atıkların değerlendirilmesi toprak solucanlarının rolü

Abstract

öz Yüksek Lisans Tezi BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİNİN DÜZELTİLMESİ İÇİN ÇEŞİTLİ ATIKLARIN DE?ERLENDİRİLMESİNDE TOPRAK SOLUCANLARININ ROLÜ Refik UYANÖZ Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Kemal GÜR 1993, Sayfa : 57 Jüri : Prof. Dr. Kemal GÜR Prof. Dr. Saim KARAKAPLAN Yrd. Doç. Dr. Sait GEZGİN Bir saksı denemesi olarak yürütülen bu çalışma, tarım topraklarının bazı fizik sel ve kimyasal özelliklerini düzeltmek için çeşitli atıkların kullanılmasında toprak solu canlarının etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmada solucan aşılamasıyla birlikte bir toprak dört organik atık (buğday samanı, pancar yaprağı, hızar tozu ve üçlü karışım) laulanılmıştır. Araştırma tesadüf parselleri faktöriyel deneme tertibine göre iki tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aşağıdaki şekilde sıralanabilir. 1. Farklı çeşitli düzeydeki organik auk ve hamkaya fosfat ilavelerine ek olarak aşılanan toprak solucanları uygulama düzeylerindeki artışlara paralel olarak araştırma toprağının agregat stabilitesi değerinde bitkiye elverişli fosfor miktarında önemli artışlara kırılma değeri ve volüm ağırlığında ise önemli azalışlara sebep olmuştur. 2. Araştırma toprağının agregat stabilitesi değerini artırmada en etkili organik atık buğday samanı olurken, kırılma değeri ve volüm ağırlığını azaltmada en etkili orga nik atık buğday samanı ve üçlü karışım olmuştur. 3. Hamkaya fosfatının çözünürlüğünü artırmak suretiyle deneme toprağının el verişli fosfor düzeyinin yükseltilmesinde aşı olarak kullanılan toprak solucanlarının bir katkısı olduğu belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER : Solucan, organik atık, kırüm£değeri, volüm ağırlığı, agregat stabilitesi, elverişli fosfor.

ABSTRACT A RESEARCH ON THE EFFECTS OF EARTHWORMS UPON THE USE OF SOME ORGANIC RESIDUES TO IMPROVE SOME SOIL PROPERTIES Refik UYANÖZ Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor : Prof. Dr. Kemal GÜR 1993, Page : 57 Jury : Prof. Dr. Kemal GÜR Prof. Dr. Saim KARAKAPLAN Yrd. Doç. Dr. Sait GEZGİN The aim of this pot experiment was to determine the effects of earthworms on the use of some plant residues to improve some physical and chemical properties of an agricultural soil. This research was conducted in a `randomised and factorial blocks` design using one soil, four plantresidues (wheat straw, sugar beet leaves, saw dust and mixture of the three residues), inoculation with earth warms including their own controls with two replications. The results obtained at the end of the experiment were as follows; 1) The inoculation of earthworms, together with the addition of rockphosphate and various plant residues applied at different rates, increased the aggregate stability values and available phosphorus levels, but decreased the bulk density and the modulus of rupture values of the soil, with the increasing rates of the applications. 2) The wheat straw, with the inoculation, was found to be most effective plant residue to increase the aggregate stability of the soil. Whereas the mixture of the three plant residues was the most effective to decrease the modulus of rupture values of the soil. However, the triple mixture of the plant residues and the wheat straw were both found to be the most effective plant residues to decrease the bulk density of the soil. 3) It was understood that inoculation of the soil with the earthworms increased the level of available phosphorus of the soil treated with rockphosphate in the experi ment. KEY WORDS : Earthworms, organic residues, bulk density, modulus of rapture va lues, aggregate stability values, available phosphorus.