Dişli çarklarda profil kaydırma işleminin yenme olayı üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Doktora Tezi DİŞLİ ÇARKLARDA PROFİL KAYDIRMA İŞLEMİNİN YENME OLAYI ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Hüseyin İMREK Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Doç.Dr. AH ÜNÜVAR 1995, Sayfa: 82 Jüri: Prof.Dr. Mustafa GEDİKTAŞ Yrd.Doç.Dr. Muzaffer ERTEN Doç.Dr. Ali ÜNÜVAR Hareket ve güç iletiminde en çok kullanılan makina elemanlarmdan biri olan dişli çarkların bozulma türlerinden yenme, profil yüzeylerini aniden kullanılmaz hale getirmektedir. Yenme olayına tesir eden çok fazla sayıda faktör olması ve bu faktörlerin etkilerinin tam olarak tesbit edilememesinden dolayı bu konu tam olarak açıklığa kavuşturulamamış olup çalışmalar halen devam etmektedir. Yenmeye etki eden birçok faktörün detaylı bir şekilde incelenmesine rağmen dişli çarklarda kayma, kavrama ve mukavemet durumlarının düzeltilmesi veya sınırlı modül değerlerinde belirli bir eksen aralığının sağlanması için yapılan profil kaydırma işlemi ile yenmenin nasıl etkilendiği konusunda yeterli çalışma yapılmamıştır. Bu etkinin hazırlanan FZG dişli test düzeneğinde bu konuda deneysel çalışmalar yapıldı.Hazırlanan bu deney setinde (+) ve (-) profil kaydırma işlemine tâbi tutulmuş dört değişik düz dişli çiftinde farklı hız ve yük kademeleri kullanarak yenme olayı incelenmiştir. Her yükleme ve hız kademesi için sıcaklık değişimleri, aşınma miktarları ve profil yüzeylerinin fiziki durumu tesbit edilerek değerlendiril di. Yenmenin tesbiti DİN standartlarına uygun olarak yapıldı. Çalışma sonunda ( + ) ve (-) profil kaydırma işleminin yenme yüküne tesiri ve hızın bu profiller için yenmeye ne gibi etkilerinin olduğu elde edilen deneysel çalışma sonuçlarına dayanılarak sonuç kısmında verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Düz Dişli, Yenme, Profil Kaydırılmış Dişli, Düz Dişlilerin Yük Karakteristikleri, Makina Elemanları, Dişlilerde Sıcaklık, Dişlilerde Sürtünme, Dişlilerde Verim. İÜ

were determined and evaluated, for each speed and load levels. Scoring were determined according to the DIN norms. The effect of addendum modification and speed of revolution on scoring, were given in the conclusion according to the test results. Key Words: Spur Gear, Scoring, Profile Shifted Gear, Load Characteristics of Spur Gear, Machine Elements, Temperature of Gear, Frictional of Gear, Efficience of Gear.were determined and evaluated, for each speed and load levels. Scoring were determined according to the DIN norms. The effect of addendum modification and speed of revolution on scoring, were given in the conclusion according to the test results. Key Words: Spur Gear, Scoring, Profile Shifted Gear, Load Characteristics of Spur Gear, Machine Elements, Temperature of Gear, Frictional of Gear, Efficience of Gear.