Konutlarda endüstrileşme ve teknolojik gelişmelerin mekan oluşumunda etkileri

Abstract

21. y.y.'a girerken gelişen teknoloji yaşamımızı büyük ölçüde etkileyen unsurlardan biri haline gelmiştir. Gerek, kısa sürede, çok sayıda ve ekonomik konut yapabilmek amacıyla, gerekse değişen kullanıcı istek ve gereksinmelerine cevap verebilmek, konfor şartlarını artırmak ve mekanlardan maksimum düzeyde yararlanabilmek amacıyla bir takım yeni ve gelişmiş teknoloji türleri ülkemize ithal edilmiştir. Bu tezin amacı, gelişmiş teknolojilerin transferi sırasında ortaya çıkan sorunlara işaret edilmesi teknolojilerin uygulandığı konutlarda mekan oluşumlarına olumlu - olumsuz etkilerinin araştırılması ve bu konutlarda insanları sağlıklı, konforlu ve mutlu yaşatabilmek için alınması gerekli önlemlerin belirtilmesi konusunda bir sonuca varmaktır. Ayrıca; akademik çevrelerin ve kullanıcıların bu konuya daha bilinçli yaklaşmalarını sağlamak için sorunu gündeme getirmek maksadıyla mevcut araştırmalar sistematik bir yaklaşımla bir araya getirilmek istenmiştir. Tez altı bölümden oluşmaktadır ve her bölüm içinde gruplandırmalar yapılmıştır. Literatür araştırması bölümünde; konuyla ilişkili olan kaynaklar, araştırmayı ilgilendiren yönleri ile tanıtılmıştır.Üçüncü bölümde; öncelikle `mekan` ve `konut mekanları` kavramları incelenmiş, konutu oluşturan mekanlara değinilmiştir. Bunun yanında kül türümüzü en iyi şekilde yansıtan ve bugün hala geçerliliğini koruyan Geleneksel Türk Evi Mekan düzenine yer verilmiştir. Eski Anadolu Uygarlıklarının ve Anadolu öncesi Türk Uygarlıklarının konut mekan oluşumları araştırılmış, elde edilen bilgiler ışığında Geleneksel Türk Evindeki mekan düzenine ilişkin kavramların bugünün modern mimarisinde uygulanabilirliği üzerinde durulmuştur. Yine bu bölümde mekan kavramı ile birlikte `teknoloji` ve `endüstrileşme` kavramları da tanımlanarak endüstrileşmenin tarihsel gelişimine değinilmiştir. Dördüncü bölümde; konutta kullanılabilecek teknoloji tür ve biçimleri belirlenerek, bu konuda genel bir gruplandırma yapılmıştır. Sistematik bir yaklaşım içerisinde ele alman teknoloji türlerinin mekan oluşumu üzerinde etkileri araştırılmıştır. Yapılan gruplandırmada; üretim teknolojilerinin konut mekanlarına etkisi birincil etken olarak ele alınırken, hareketlilik ve haberleşme teknolojilerinin etkileri üretim teknolojilerine entegrasyonları yönüyle ele alınmıştır. Beşinci bölümde, ileri teknoloji türlerini kullanarak yapılmış uygulamalar üzerinde durulmuştur. Teknolojinin bu uygulamalardaki mekan oluşumlarına etkileri ve kullanıcıya etknolojinin sunduğu konfor koşulları incelenmiştir. Gelişmelerin olumlu-olumsuz yönleri değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde; endüstrileme ve teknolojik gelişmelerin konut mekanları üzerindeki olumsuz etkilerinin nasıl azaltılabileceği ve bu konuda uygulamacıların ve akademisyenlerin neler yapabileceği üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelime; Konut Mekenları ve Teknoloji ıı

The Institute of Natural and Applied Sciences The Department of Architecture Supervisor: Assist. Prof. Dr. E. Hamit O?UZALP 1996, Page: 218 Coming towards 21 st century, the developing techonology has become one of the aspects which affects our lives; in a short period, in order to build a great number of houses, some sorts of new and high technology types have been imported to our country to increase comfort conditions and utilize pla ces at maximum level and to supply to changing needs and demands of users. The goal of this thesis is to reach positive and negative effects of the place formation on those residences that technologies applied to and to point out the emerging problems within transfering these advance technologies. It must be reached to a conclusion on what measures should be taken in order to make people live happily, comfortably and healthily in these residences. Moreover, the existing researches are desired to be put together with a systematic approach so as to bring the matter on the agenda by causing more conscious approach to this subject for the academicians and residents. In the part of the literature research the sources of the subject have been introduced with the points about the research. In the third part, firstly the concepts of `Place` and `Places of re sidence` have been examined and also the places forming the house have been examined. iiiBesides, The place order of the Traditional Turkish House which reflets our culture in the best way and keeps its validity today has been taken place. The order of houses in the Ancient Anadolien civilizations and in the Pre-Turkish civilizations have been examined; in the light of this in formation, the ratio of applicability of today's modern architecture with te place order of the Traditional Turkish House concept have been stated. In this part again, the copcept of place has been defined with the con cepts of `Technology` and `Industrialization` and the historical development of industrialization has been indicated. In the fourth part, defining sorts and forms of technology that can be used in houses, a general classification has been made on this subject. In a systematic approach the effects of the mentioned technology types on the place forming have been researched. In the completed classification while the manufacturing technologies have been taken as a primary factor, the ef fects of activity and communication technologies have been considered as an integration to the manufacturing technologies. In the fifth part, the applications which have been done by using high technology types have been indicated. The effects of technology on the place conditions presented by technology have been examined. The positive and negative sides of the development have been evaluated. In the conclusion part, it is concerned about how it could be possible to reduce the negative effects of industrialization and technological advances on the residence places and what the applications and the academicians could do related with this matter. Key word: Places of Residence and Technology. IV