Sayısal arazi modellerine dayalı harita üretiminde renklerin kullanımı

Abstract

ÖZET Doktora Tezi SAYISAL ARAZİ MODELLERİNE DAYALI HARİTA YAPIMINDA RENKLERİN KULLANIMI İ.Bülent GÜNDOĞDU Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeodezi ve Fotogrametri Anabilim Dalı Danışman: Prof Dr.Mehmet YERCİ 1997, Sayfa: 114 + 26 Jüri: Prof.Dr.Mehmet YERCİ (Danışman) Prof Dr.Hayrettin GÜRBÜZ Doç Dr. Z.Cevdet CAN Bu çalışmada, Sayısal Arazi Modelleri (SAM) ve bunlara dayalı sayısal haritaların üretilmesi, öncelikle gözden geçirilmiştir. Işık ve renk fiziksel tanımlarından, fizyolojik ve psikolojik algılanmasına kadar incelenmiştir. Bugüne kadar yapılan renkli ve tematik haritalarda kullanılan, üç boyutlu görme hissi oluşturan yöntemler incelenmiştir. Çeşitli rölyef uygulamalarının ötesinde, sayısal destekli ve kartografik amaçlı çalışmalara altlık olacak programların sayılarının çok az oluşu ve bundan sonra geliştirilecek programlara temel öneriler aranmıştır. Klasik yöntemlerin yanında, bilgisayar destekli uygulamalarda bu teknolojinin konuyu algılama şekli incelenmiştir.Toplamsal ve çıkarıcı renkler, özellikleri ve bilgisayarlarda da uygulama olanakları üzerinde durulmuştur. Henüz kartografik anlamda tam olarak uygulamaya alınmamış renkli sayısal arazi modelleri için altlık oluşturulmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan rengin, okuyucular üzerinde bırakacağı olumlu ve olumsuz etkiler araştırılmıştır. Yükseklik kuşaklarının ayrımı bugüne kadar yapılan gri tonlarındaki uygulamalarla tam verimli olamaz iken, belirli renk skalalarıyla problemin ortadan kaldırılabileceği gösterilmiştir. Uygulamalar ile rengin kullanımı, kullanımda dikkat edilmesi gereken özellikler, eşyükseklik eğrilerinin gerekliliği veya olumsuz etkileri ele alınmıştır. Altlık amaçlı topografîk haritalar, farklı renk ve gösterim durumlarında verdikleri farklı izlenimleri görebilmek için, özellikle aynı altlık üzerinde denenmiştir. Uygun olan altlıklar tematik haritalara taşınmış, çizgisel ve renksel ifadelerle birlikte, şekil (sembol) ler arası ilişki de bu aşamada tekrar ele alınarak sonuçlandırılmıştır.

ABSTRACT Doctorate Thesis Using of Colors on Maping Based on Digital Terrain Models İ.Bülent GÜNDO?DU Selçuk University Engineering and Architecture Faculty Department of Survey Engineering Supervisor: Prof.Dr.Mehmet YERCİ 1996, Page: 114 + 26 Jury: Prof.Dr.Mehmet YERCİ Prof.Dr.Hayrettin GÜRBÜZ Doç.Dr.Z.Cevdet CAN In this study, firstly, Digitel Terrain Models (DTM) and producing of Digital Maps were scrutinized. Ligh and color were examined from physical meaning to physiological and psychological perception. Up today, all methods that form 3D visualisation on tematic and maps in color, were examined. Over the kinds of relief applications, the number of cartographic and digital programsare a few and looked for basis offers for them. Additive and subtractive colors, working of the computer technology and logic of them were observed. Digital Terrain Models in color were not applied exactly yet. For these reason some pads must be found. On other side, positive and negative effects of colors on human were researched. Maps in gray tint had not be enough. More legible maps can be produce with determined color scale and solved other problems on legibility.With practices, using the colors, specialities on using color, neccesity of using colors or the negative effects of them were showed. The aim of support topographic maps were used especially same palete for observe different impression on different color and showing. All appropriate plates were practiced to tematic maps and the relations of color and shapes were resulted together.