Sekiz arpa çeşidinin diallel melez döllerinde bazı tarımsal karakterlerin kalıtımı üzerine araştırmalar

Abstract

oz Doktora Tezi SEKİZ ARPA ÇEŞİDİNİN DİALLEL MELEZ DÖLLERİNDE BAZI TARIMSAL KARAKTERLERİN KALITIMI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Ahmet ENGİN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Ali TOPAL 1998, Sayfa: 101 Jüri : Prof. Dr. Abdülkadir AKÇİN Prof. Dr. Yusuf KIRTOK Bu çalışmada beşi yerli, üçü yabancı orijinli olmak üzere sekiz arpa çeşidi ile bunların birbirleri arasındaki resiprokal 56 Fi melezinden oluşan populasyonda çeşitli tarımsal ve kalite özelliklerinin kalıtımları incelenmiştir. Araştırmada; bitki boyu, bitkide başak sayısı, başak uzunluğu, başakta dane sayısı, bin dane ağırlığı, bitki basma verim, dane iriliği ve dane protein oram gibi özellikler ele alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kısa boylu çeşit ıslarımda Angora ve Barbe Rousse çeşitleri; dane iriliğini arttırmada Angora, Babylone ve Tarm çeşitleri; bin dane ağırlığını arttırmak için Yesevi ve Tokak çeşitleri; yüksek dane protein oram için Yesevi, düşük dane protein oram için Babylone çeşitleri; yüksek verim için Babylone çeşidi yüksek Genel Kombinasyon Yeteneği (GKY) etkileri göstermiş olup, adı geçen çeşitlerin söz konusu özelliklerin ıslahında ebeveyn olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir. Araştırmada ele alman özelliklerin tümünde eklemeli olmayan gen etkileri önemli bulunmuştur. Anahtar Kelimeler : Arpa, diallel melez, kombinasyon yetenekleri, kalıtım derecesi, verim öğeleri, kalite.

ABSTRACT PhD Thesis STUDY ON INHERITANCE OF SOME AGRONOMICAL CHARACTERS IN DIALLEL CROSSES OF EIGHT BARLEY VARDTITES Ahmet ENGİN Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Field Crops Supervisor : Asst. Prof. Dr. Ali TOPAL 1998, Page: 101 Jury : Prof. Dr. Abdülkadir AKÇİN Prof. Dr. Yusuf KIRTOK Inheritance of some agronomical and quality characters in 8x8 diallel resiprocal crosses of five local and three foreign originated varieties of barley were investigated. In this study plant height, spikes / plant, spike length, kernels / spike, 1000 grains weight, grain yield / plant, grain size and protein ratio grain were studied. Effects of general combining ability were highly significant regarding each of, short plant height for Angora and Barbe Rousse varieties; 1000 grains weight for Yesevi and Tokak; high protein ratio for Yesevi, low protein ratio for Babylone varieties. So this varieties could be used as parents in the breeding programs for the above mentoined characteristics. The non-additive gen actions were found to be significant for all the traits studied. KeyWords : Barley, diallel cross, combining ability, heritability, yield components, quality.