Orhan Türkdoğan`ın devlet anlayışı

Abstract

Bu çalışmada, milli bir sosyoloji kurmaya çalışan, sosyoloji geleneğinin bir temsilcisi olan Orhan Türkdoğan'ın merkez-çevre, aydın-halk karşıtlığı üzerine temellendirdiği çözümlemelerinden yola çıkarak çizdiği devlet anlayışı belirlenmeye çalışıldı.Çalışmada öncelikle devlet anlayışına geniş bir perspektiften bakabilmek için kavramsal çerçevede önce devletin ne olduğu, unsurları, daha sonra devlet düşüncesinin tarihsel gelişimi üzerinde duruldu. Kuramsal çerçeveyi oluşturması açısından da merkez-çevre kuramının ortaya atılışı ve Türk sosyal bilimlerindeki durumu ele alındı.Daha sonra Orhan Türkdoğan'ın hayatı, yetiştiği fikir ortamı, metodolojisi, sosyolojiye bakışı ve teorik yaklaşımı ve sosyolojiye katkıları belirlenmeye çalışıldı. Türkdoğan'ın çalışmaları incelenerek; tarihsel ikili toplum tipinin oluşması, ulus-devlet anlayışı ile Atatürk'ün bu yapıyı değiştirmesi, sonraları bu yapının hangi şartlardan dolayı bozularak toplumsal yapıda ne gibi problemlerin ortaya çıkdığı ele alınmaya çalışıldı.Sonuç olarak; kavramsal-kuramsal çalışmalardan ve Orhan Türkdoğan'ın çözümlemelerinden yola çıkılarak; ?Hanedan-ı Osmani?nin uyguladığı yönetim anlayışının eleştirisi üzerine temellenen, ?Türk? unsurunun ön plana çıktığı, milli kültür zemininde ortak bir noktaya varan aydın-halk bütünleşmesinin gerçekleştiği bir devlet tasavvuru belirlenmiştir.Anahtar SözcüklerDevlet, Ulus-devlet, milli kültür, merkez-çevre.

This study was carried out with the aim of determining the state conception which was suggested by Orhan Türkdoğan, one of the representatives of sociology aiming to establish a national sociology, considering the analyses based on the division between the centre-periphery, and between the intellectuals and people.Firstly, in order to view the state conception through a wide perception in the study, the stress was placed on what a state is, what elements it has got, and the historical development of state conception. How the centre- periphery theory appearad in terms of its effect on the formation of the theoretical frame and its position in Turkish Social Sciences were studied in detail.Secondly, OrhanTürkdoğan?s life, ideological environment he grew up in, his methodology, his point of view on sociology, his theoretical approach and his contribution to sociology were determined. In the light of Türkdoğan?s works, the formation of historic dual community type, the conception of nation-state and the alteration of this structure by Atatürk, and under which circumstances this structure was deformed and thus what problems it caused to appear in the society were investigated.In conclusion, state conception which is based on the criticism of the administrative understanding of the Ottoman Empire, and which the factor of ?Turk? stood out and the integration of the intellectuals and the society with a common interest occurred on the basis of national culture was determined in accodance with conceptual-theoretical studies and Orhan Türkdoğan?s analyses.Key words: State, nation-state, nation-culture, centre- periphery