Himmetli-Elmalı-Kızılören (Niğde) civarı kayaçlarının mineralojik ve jeokimyasal özellikleri

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ HİMMETLİ - ELMALI -KIZILÖREN (NİĞDE) CİVARI KA YAÇLARININ MİNERALOJİK VE JEOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ Mustafa KARAKAŞ Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd.Doç. Dr. Hüseyin KURT 1999, 94 Sayfa Jüri: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KURT Yrd. Doç. Dr. Mehmet ARSLAN Yrd Doç. Dr. Veysel ZEDEF İnceleme alanı Niğde' nin KD da 66 km² lik bir alanı kapsamaktadır. Bu çalışma ile inceleme alanında yüzeyleyen metamorfik ve mağmatik kayaçların mineralojik ve jeokimyasal özellikleri araştırılmıştır. İnceleme alanının tabanında bulunan ve Paleozoyik yaşlı olan Gümüşler Formasyonu gnays (Armutlar Tepe gnays ve Deremahmut gözlü gnays üyesi), mermer (Ortayürek Tepe mermer üyesi ve Araplaryurdu mermer üyesi), amfibolit (Çakmaklı Tepe üyesi) ve mermerler içindeki mağmatik kayaçlardan oluşmaktadır. Üst Kretase öncesinde Gümüşler Forrmasyonunu keserek yerleşen Sineksizyayla Metagabrosu hornblend gabro bileşimlidir. Üçkapılı Granitoyidi bu birimleri keserek Üst Kretase de yerleşmiştir. Tüm bu birimler Niğde Grubu adı altında toplanmıştır. Üst Miyosen - Alt Pliyosen yaşlı Kızılkaya İgnimbiriti ve alüvyonlar Niğde Grubunu açılı uyumsuzlukla örtmektedir. Armutlar Tepe gnaysları, ortoklas, biyotit, muskovit, plajiyoklas ve sillimanit minerallerinden; Ortayürek Tepe mermerleri kalsitlerden; Çakmaklı Tepe amfibolitleri ise başlıca amfibol ve plajiyoklas minerallerinden oluşmaktadır. Araplaryurdu mermerleri içinde mercek ve sil şeklinde granodiyorit ve monzodiyoritler gözlenmektedir. Granodiyoritler ortoklas, kuvars, plajiyoklas, biyotit, muskovit minerallerinden; monzodiyoritler ojit, enstatit, hornblend, aktinolit,plajiyoklas, ortoklas, kuvars minerallerinden oluşmaktadır. Sineksizyayla Metagabrosunun deformasyon veya geç deformasyon esnasında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Diyorit, kuvarsit ve mermer anklavlan içeren Üçkapılı Granitoyidinin ana mineralleri kuvars, plajiyoklas, ortoklas, biyotit, muskovit tir. Bu mineral içeriği ile granitoyid iki mikalı granitoyid özelliğindedir. Gümüşler Formasyonu Abukama Tipi Kordiyerit - Amfibolit fasiyesinde metamorfizmaya uğramıştır. Kızılören Adamelliti, Keçikalesi Tepe Granodiyoriti, Küçükpırtak Tepe Adamelliti ve aplit damarlarından oluşan Üçkapılı Granitoyidi mineralojik ve jeokimyasal özellikleri ile peralümina, kalkalkalin, çarpışmayla eş zamanlı olarak oluşan iki mikalı S- tipi bir granitoyiddir. Kızılkaya İgnimbiriti, riyolit bileşiminde olup post orojenik hareketlere bağlı olarak yerleşmiştir. Kuvaterner çökelleri boyutları kil ve çakıl arasında değişen kayaç parçalarından oluşmuş dere yataklarındaki alüvyonlardır. Anahtar Kelimeler: Niğde Masifi, gnays, amfibolit, metagabro, S- tipi granitoyid

III ABSTRACT MASTER THESIS MINERALOGY AND GEOCHEMISTRY OF HİMMETLİ- ELMALI -KIZILÖREN (Nİ?DE) AREA ROCKS Mustafa KARAKAŞ Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Geological Engineering Supervisor: Asistant Prof. Dr. Hüseyin KURT 1999, 94 Pages Jury: Asistant Prof. Dr. Hüseyin KURT Asistant Prof. Dr. Mehmet ARSLAN Asistant Prof. Dr. Veysel ZEDEF Mineralogical and geochemical properties of the metamorphic and magmatic rocks in investigation area which is located northeast of Niğde, are investigated in this study. Geological map of an area of about 66 square km is prepared. Paleozoic aged Gümüşler Formation which is basement of the investigated area is made up of gneisses (Armutlar Tepe gneisses, Deremahmut lence gneisses), marble (Ortayürek Tepe marbles, Araplaryurdu marbles), amphibolite (Çakmaklı Tepe amphibolite) and magmatic rocks between the marbles. Pre- the Upper Cretaceous time, Sineksizyayla Metegabbro which is hornblend gabbro, is intruded into Gümüşler Formation. During the Upper Cretaceous time, Üçkapılı Granitoid cut the all of older rocks. Nigde Group is composed of all of these units. Upper Miocene - Lower Pliocene aged Kızılkaya Ignimbrite and alluvium are represents the Cover Rocks. Armutlar Tepe gneisses are composed of quartz, biotite, muscovite, plagioclase, sillimanite; Ortayürek Tepe marbles are the pure marbles. Amphibole and plagioclase minerals are the main componenets of the Çakmaklı Tepe amphibolites. Granodiorites and monzodiorites lences and sills have been observed in Araplaryurdu marbles. The main minerals of granodiorite are orthoclase, quartz, plagioclase, biotite, muscovite while, monzodiorites consist mainly of the augite, enstatite, hornblend, actinolite, plagioclase, orthoclase, quartz minerals. TheIV emplacement of the Sineksizyayla Metagabbro is tought to be at deformation or during the late deformation stage. Üçkapılı Granitoid contain diorite, quartzite and marble enclaves and the main components of Üçkapılı Granitoid quartz, plagioclase, orthoclase, biotite, muscovite minerals. According to this mineral assamblage it can be said that the granitoid is two miceoceus granitoid. Gümüşler formation is metamorphosed at Abucama type amphibolite facies conditions. Üçkapılı Granitoid is subdivided into Kızılören Adamellite, Keçikalesi Tepe Granodiorite, Küçükpırtak Tepe Adamellite and aplite veins. According to geochemical and minerological properties Üçkapılı Granitoid is S- type, peralumina, calkalcaline and Sin- COLG and two mica granitoid. Kızılkaya Ignimbrite has rhyolitite composition and show post orogenic charecter. The Quaternary deposites are alluviums, consisting of clay to pebble sized rocks fragments along the stream channels. Key Words: Nigde Massive, gneisses, amphibolite, metagabbro, S-type granitoid