Üzerlik`in (peganum harmala L.) biyolojisi ve mücadele imkanları üzerine araştırma

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ÜZERLİK'İN (Peganum harmala L.) BİYOLOJİSİ ve MÜCADELE İMKANLARI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Sevim BOZOĞLU Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Ahmet GÜNCAN 1999, Sayfa : 61 Jüri : Prof. Dr. Ahmet GÜNCAN Prof. Dr. Özdemir ALAOĞLU Doç. Dr. Kuddisi ERTUĞRUL Selçuk Üniversitesi kampus alanında 1997-1998 yıllarında yürütülen bu araştırma sonuçlarına göre, üzerlik bitkisinin boyu 18-50 cm arasındadır. Kazık kökü odunsu yapıda olup, derinliği 60 cm'den fazladır. Tohumların çimlenmesi için optimum çimlenme sıcaklığı 25-30 °C'dır. Çimlenme için en uygun 12 saati aydınlık 12 saati karanlık olan ışıklanma süresidir. Üzerlik tohumlarını akar suda değişik sürelerde bekletmede çimlenme hız ve süresinde farklılıklar tespit edilmiştir. Değişik toprak rutubetine sahip saksılardaki çimlendirme denemesinde en yüksek çıkış % 40 ve % 60 rutubet içeren saksılarda olmuştur. En iyi sonucu tek gübre uygulamalarında N'lu, ikili kombinasyonda ise PK'lu gübre uygulaması vermiştir.Üzerlik bitkisiyle mekanik mücadelenin, toprak rutubetinin az, sıcaklığın ise fazla olduğu dönemde yapılması, toprak işleme derinliğinin 10 cm olması ve kesilen kök parçalarının tırmıkla toplanarak imha edilmesi gerekir. İlaçlı mücadelede ise Glyphosate isopropylamine tuzu ve Methosulam+Ethyl Hexylester'in etkili olduğu görülmüştür. Allelopatik çalışmalarımızda bazı serin iklim tahıllarında ve üzerlikte çimlenme %20 düşmüştür. Üzerlik bitkisinin protein değeri çiçeklenme devresinde % 14.35, meyveli dönemde %27.7 bulunmuştur. Üzerlik bitkisinin N, P, K'yı bünyesinde en fazla meyveli dönemde içerdiği belirlenmiştir. Kök bölgesinde en çok K bulunmuştur. Üzerlik bitkisinde külteme hastalığı ve polifag zararlı olarak da Nezera viridula L. tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Peganum harmala L., çimlenme, mücadele, bazı biyolojik özellikler, bazı morfolojik özellikler

ABSTRACT Master Thesis SOME INVESTIGATIONS ON BIOLOGY and CONTROL of Peganum harmala L. Sevim BOZO?LU Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Plant Protection Supervisor : Prof. Dr. Ahmet GÜNCAN 1999, Page : 61 Jury : Prof. Dr. Ahmet GÜNCAN Prof. Dr. Özdemir ALAO?LU Doç, Dr. Kuddisi ERTU?RUL In Selçuk University campus area at years 1997-1998 according to results of this study, plant height of the harmal varies from 18 to 50 cm. The length of the effective root is more than 60 cm. Its root is a taproot and woody. 25-30 °C for optimum temperature is needed for seed germination. The highest rate of germination was obtained at 12 hours light and 12 hours dark period. In tab water at changed period, there was a big difference in germination viability and speed of germination.The germination studies in pats with different soil moisture content, the highest emergence was obtained in soils with 40 % and 60 % of water-holding capacity. Among the fertilizer application, N only and NP combination increased the germination rate. It is important that soil should be ploughed for mechanical control, when the moisture is low and temperature of soil is high in order to decrease the propagation of the harmal plants in the field. The land should be cultivated of 10 cm in depth and remnant roots cut during the cultivation must be taken away from field. In chemical controls, Glyphosate isopropylamine and Methosulam+Ethyl Hexylester were found effective against to harmal. Allopathic studies showed that seeds of harmal and some cultivated plants (cereals) of germination rate decreased about 20 %. Protein content of harmal plants was 14.4 % and 27.7 % during the flowering and fruit-bearing stage, respectively. It contains the highest of N, P and K ratio at the fruit bearing stage. K ratio was the highest in the roots. Powdery mildew as a disease and Nezera viridula L. (green bugs) as an insect were found on the harmals. Key Words : Peganum harmala, germination, control, some morphology and biology, Konya, Turkey, fjj^ ^e - f/-Wei c«l±r^)