6-12 yaş çocuklarının dikkat ve ketleme görevlerindeki performans örüntüleri

Abstract

Çalışmanın amacı, sağlıklı çocuklardaki dikkat gelişimini ve yaşın dikkat süreçleri üzerindeki etkisini yeni bir anlayış altında incelenmek, dikkat, ketleme ve yönetici işlevler arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Çalışmanın örneklemini 2007-2008 eğitim-öğretim yıllarında Ankara Beytepe İlköğretim Okuluna devam eden, 44 (22 kız, 22 erkek) sağlıklı öğrenci oluşturmuştur.Çalışmada, çeşitli yönleri ile Yönetici İşlevleri ölçümleyen (WCST, Stroop, Yönetici İşlevleri Derecelendirme Ölçeği, Senkronize Parmak Tepkisi Görevi), ketlemeyi içeren görevler (Yap Yapma Görevi, Bileşik Uyaran Görevi, Ters Tepki Görevi, Durdurma Görevi, Atlanan Uyarıcı Görevi), dikkatin diğer yönlerini ölçen görevler (Sürekli Performans Testi, Seçici Dikkat Görevi) birlikte kullanılmıştır.Belirtilen amaçları incelemek üzere araştırmada farklı istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Yaşın puanlar üzerinde etkisini incelemek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), dikkat ve ketlemenin yönetici işlevler ile ilişkisini ortaya koymak için faktör analizi uygulanmıştır.Dikkat performansı açısından 109-132 ay ile 78-84 ay ve 85-96 ay arasında tepki sayılarında, ketleme performansı açısından da 109-132 ay ile 78-84 ay ve 85-96 ay arasında ancak tepki zamanında anlamlı fark elde edilmiştir.Yönetici İşlevleri Derecelendirme Ölçeği ile dikkat testleri ve ketleme testlerinin tabi tutulduğu faktör analizleri sonucunda Yönetici İşlevleri Derecelendirme Ölçeğinin dikkat ve ketleme test/görevlerinin hiçbiri ile aynı faktöre yüklenmediği, ayrıca ketleme test/görevlerinin ketleme ve tepki hızı boyutunda, dikkat test/görevlerinin ise dikkatin tepki zamanı, dikkatin tepkisel özellikleri boyutunda ölçüm yaptığı tespit edilmiştir.6-12 yaş çocuklarının dikkat ve ketleme görevlerindeki performans örüntülerinin incelendiği bu çalışmanın sonucunda, 109. ay ile birlikte çocukların dikkat ve ketleme performansları açısından ergenlere yakın bir düzeye eriştikleri belirlenmiştir.

The aim of this study is to research the development of attention and inhibition, relationship between attention, inhibition and executive functions in healthy children by new approach. The sample consisted of 44 healthy children (22 females, 22 males) attending Beytepe Elementary School in Ankara during 2007-2008 academic year.For this purpose of this, some test/tasks are used for measuring executive fonction (Wisconsin Card Sorting Test: WCST, Stroop Test, Behaviour Rating Inventory of Executive Function: BRIEF, Synchronised Finger Tapping Task), inhibition (Go No Go Task, Summation Task, Reversal Task, Stop Task, Omitted Stimulus Task), other dimension of attention (Continuos Performance Test, Selective Attention Task).To investigate the specified objectives, One-Way Analysis of variance (ANOVA) was used to test the effect of age on the test/task scores. The analyses were performed for each of these task scores using One-Way Analysis of variance (ANOVA). Factor Analyses was used to test the relationship between attention, inhibition and executive functions.Significant differences are found 109-132 monthly children with 78-84 months and 85-96 months children about attention response score and inhibition response latency performance. Results of Factor Analyses of BRIEF, attention and inhibition test/task showed that BRIEF isn?t the same factor like attention and inhibition test/task. Moreover, factor analyses showed that attention test/task measure response and response time dimension, inhibition test/task measure response time dimension.As a result of this study, inhibition is developing in 109th month and attention is developing in 121th month. In these months, children's attention and inhibition performance access to a level close to the adolescent has been identified.