Dokuzuncu sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı ve psikolojik belirtiler

Abstract

Bu araştırma, dokuzuncu sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı gruplarının genel dağılımını, cinsiyet ve okul türüne göre dağılımını ve psikolojik belirtilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 3 meslek lisesi, 6 genel lise ve 4 anadolu lisesinde öğrenim gören, toplam 1237 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerin cevap formları incelendiğinde, maddelerin çoğunun boş bırakıldığı cevap formları çalışmadan çıkarılmış, cinsiyetten bağımsız değerlendirmeler 1215, cinsiyete bağımlı değerlendirmeler ise 1211 öğrenci üzerinden yapılmıştır.Çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Akran Zorbalığı Belirleme Envanteri-Ergen Formu ve Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır.Verilerin analizinde frekans hesaplama, Ki-Kare testi ve Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Varyans analizi sonucunda F değerinin anlamlı çıkması durumunda farkın kaynağını belirlemek amacıyla Tukey Testi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekildedir:Akran zorbalığı gruplarına göre, öğrencilerin en fazla zorba/kurban grupta olduğu, bunu sırasıyla, karışmayan, kurban ve zorba gruptaki öğrencilerin izlediği tespit edilmiştir. Zorba, kurban ve zorba/kurban gruptaki öğrencilerin örneklemin % 78'i oranındadır.Cinsiyete göre akran zorbalığı grupları değerlendirildiğinde, zorba, kurban ve karışmayan gruplarının çoğunluğunu kızların, zorba/kurban grubun çoğunluğunu ise erkeklerin oluşturduğu bulunmuştur. Cinsiyete göre, akran zorbalığı grupları anlamlı farklılık gösterirken, okul türüne göre anlamlı farklılık göstermemiştir.Akran zorbalığı grupları, kaygı, depresyon, olumsuz benlik ve bedenselleştirme puanlarına göre karşılaştırıldığında, kurban ve zorba/kurban ile karışmayan grup arasındaki fark karışmayan grup lehine anlamlı bulunmuştur. Buna ek olarak, olumsuz benlik puanları açısından karşılaştırıldığında, zorba ile zorba/kurban grupları arasındaki farkın zorba grup lehine anlamlı olduğu görülmüştür.Akran zorbalığı grupları düşmanlık puanlarına göre karşılaştırıldığında, zorba grup ile, kurban ve karışmayan gruplar arasındaki fark, kurban ve karışmayan grupların lehine anlamlı çıkmıştır. Zorba/kurban grup ile, kurban ve karışmayan gruplar arasındaki farkın, kurban ve karışmayan grupların lehine anlamlı olduğu gözlenmiştir. Kurban ve karışmayan grup arasındaki fark ise karışmayan grup lehine anlamlı bulunmuştur. Zorba ve zorba/kurban grup arasındaki fark ise anlamlı bulunmamıştır.Akran zorbalığı grupları genel psikolojik belirtilerine göre karşılaştırıldığında, zorba, zorba/kurban, kurban grup ile karışmayan grup arasındaki farkın, karışmayan grup lehine anlamlı olduğu görülmüştür.Araştırmadan elde edilen bulgular literatürde bulunan diğer araştırma bulguları ışığında tartışılmıştır. Araştırmacılara, ailelere ve uygulayıcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.

This study has been conducted in order to investigate the general distribution of nineth grade students? peer bullying groups, distribution of gender and school types as well as psychological symptoms. The sample of the research includes 1237 students from 3 vocational high schools, 6 ordinary high schools and 4 Anatolian high schools. When the answer sheets of the students have been analyzed, sheets in which most of the questions were not answered have been removed from the scope of the study and as a result, gender-free evaluations have been carried out with 1215 students and gender-dependent evaluations have been carried out with the participation of 1211 students.The Personal Information Form prepared by the researcher, The Peer Bully-Victim Questionnaire-Adolescent Form and Brief Symptom Inventory have been used as the data collection tools of the study. Statistical analysis of the data collected has been achieved by use of the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 13.0 packaged software.Frequency calculation, Chi-Square test and multivariate analysis of variance (MANOVA) has been used for analyzing the data. In situations where the F value obtained through the variance analyze were found to be significant, Tukey Test have also been engaged in order to determine the source of the difference.The findings obtained as a result of the research are as follows:In terms of peer bullying groups, the highest number of students has been understood to be included in the bully/victim group and this group has been found out to be followed by noninvolved, victim and bully groups. Number of students included in the bully, victim and bully/victim groups constitutes 78 percent of the sample.When the peer bullying groups were evaluated in terms of gender, bully, victim and noninvolved groups have been seen to include mostly girls and on the other hand bully/victim group has been seen to include mostly boys. Peer bullying groups have been understood to display significant difference in terms of gender, but the difference has been found out to be insignificant in terms of school type.When the peer bullying groups were compared depending on the anxiety, depression, negative self-esteem and somatization scores, the difference between the victim and bully/victim groups and the noninvolved group it has been found to be in favor of the noninvolved group. In addition to that when the bully and bully/victim groups were compared depending on negative self-esteem scores, the difference has been found to be in favor of bully group.When the peer bullying groups were compared depending on the hostility scores, the difference between the victim group and the victim and noninvolved groups has been found to be in favor of the victim and noninvolved groups. Similarly, the difference between the bully/victim group and victim and noninvolved groups has been also determined to be in favor of the victim and noninvolved groups. On the other hand, the difference between the victim and noninvolved groups has been found out to be in favor of the noninvolved group. No difference has been found between bully and bully/victim groups.When the comparison amongst the peer bullying groups were made in terms of physiological symptoms, the difference between the bully any bully/victim groups and the noninvolved group has been understood to be in favor of the noninvolved group.The findings obtained through the research have been discussed in the light of other research findings included in the literature, and various suggestions have been made to researchers, families and implementers.