11. yüzyılda Kapadokya bölgesinde İsa`nın doğumu ve İsa`nın çarmıha gerilmesi sahneleri

Abstract

Kapadokya Bölgesi'nde 11. yüzyıla tarihlenebileceği tartışılan ve duvar resmi programlarında İsa'nın Doğumu ve Çarmıha Gerilişi sahneleri günümüze gelebilen on iki kayaya oyma kilise bu çalışmanın konusunu oluşturur. Çalışmada, İsa'nın Doğumu ve Çarmıha Gerilişi sahnelerinin yer aldıkları Ihlara Kokar, Bahattin Samanlığı ve Pürenli Seki Kiliseleri; Göreme Yeni Tokalı Kilisesi, Elmalı, Çarıklı ve Karanlık Kiliseler, Saklı ve Kılıçlar Kuşluk; Maçan Sarnıç; Tağar Aziz Theodoros Kiliseleri ve Soğanlı Karabaş Kilise olmak üzere on iki kilisenin üretildikleri sosyo-kültürel ortam, ikonografi, üslup özellikler incelenmiştir.Kapadokya'nın sınır garnizonu konumundan uzaklaştığı siyasi açıdan güvenli bir dönemde olması, Kapadokyalı askeri aristokrasinin iktidara yükselmesi gibi bölgenin sosyo-politik koşullarının etkisiyle, 10.yüzyılın başlarından itibaren 11. yüzyılın son çeyreğine kadar çok sayıda kilise ve duvar resmi üretilmiştir. Kapadokya Bölgesi'nde kilise sayılarıyla ilgili kesin bir bilgi vermek mümkün olmasa da kiliselerden elli dokuzu, 11. yüzyıla atfedilmektedir.Çalışmada asıl amaç olan Kapadokya duvar resimlerinin Bizans Sanatı içindeki yerini belirlemek için sanat tarihi değerlendirmesini tamamlayıcı unsurlar olarak tarih, teoloji ve malzeme-teknik konuları üzerinde durulmuştur. Duvar resimlerinin büyük çoğunluğunda ustalar, baniler ve eserler hakkında yeterli bilgi olmaması, tespitlerde resimleri üslup ve ikonografi özellikleri ile tanımayı zorunlu kılar. Çalışmada, 11. yüzyılda üretildiği düşünülen resimler esas olarak, ikonografi ve üslup özelliklerine göre değerlendirilmiştir.Çalışmanın sonucunda tarih, ikonografi ve üslupla ilgili değerlendirmeler, 11.yüzyıla atfedilen on iki kilisenin kendi içlerinde bir bütünlük oluşturmadığını gerek ikonografi gerekse üslup yönlerinden aralarında farklar olduğunu ve farklı zamanlarda üretildiklerini ortaya koymuştur. Kiliselerden bazıları kendi içinde gruplar oluşturur.

Twelve Cappadocian rock-hewn churches assigned to the 11th century which encompasses the Nativity and Crucifixion scenes in their cycle is the subject matter of this thesis. In the study socio-cultural atmosphere of the11th century, iconographic, sylistic study, painting techniques of the wall-paintings of these twelve churches including Kokar, Bahattin Samanlığı and Pürenli Seki Kilise?s in Ihlara Valley; New Tokalı Kilise and Elmalı, Çarıklı, Karanlık Kilise?s, Saklı and Kılıçlar Kuşluk Kilise in Göreme Valley; Sarnıç Kilise in Maçan-Avcılar; Saint Theodoros Kilise in Tağar and Karabaş Kilise in Soğanlı Valley with the Nativity and Crucifixion scenes in their cycles are examined.The number of the churches that have been ascribed to 11th century is uncertain. The most fruitfull artistic productivity, however, occured between 10th and 11th centuries which reflect the socio-political conditions of Cappadocia in this period. Both in Byzantine and also Cappadocian monumental painting, the Nativity and Crucifixion scenes which are related each other theologically, liturgically and thematically are two of the most often treated by wall paintings. In this study the Nativity and Crucifixion scenes assessed comparatively to each other.The purpose of this work is to examine, introduce 11th century Cappadocian wall painting through these twelve churches as well as to determine the place of Cappadocian wall painting in Byzantine monumental painting throughout a comparative method. Iconographic and stylistic features of the paintings are the main tools for measuring. In the course of the following study, besides iconography, style; history, theology, painting techniques examined as well.At the end of the study we come to the conclusion that these twelve churches are not homogeneous. The iconography of the Nativity and Crucifixion and style of the wall paintings are various, therefore their datings are different. Assessment of the 11th century history, and also iconography, style study shows that some of the churches form various groups.