Niğde ve yöresi patates tarlalarında sorun olan yabancı ot türlerinin önemi, çimlenme biyolojileri ve mücadele olanakları üzerine araştırmalar

Abstract

Bu araştırma, 2000-2002 yılları arasında Niğde ve yöresinde patates tarlalarında sorun oluşturan yabancı otlar, yoğunlukları, önemlilerinin bazı biyolojik özellikleri ve mücadele imkanlarının tespiti üzerinde yapılmıştır. Araştırma sonucunda 29 familyaya ait 94 farklı yabancı ot türüne rastlanmış ve m2'de ortalama 49.147 yabancı otun varlığı tespit edilmiştir. En yoğun türler sırasıyla; Amaranthus retroflexus L. (kırmızı köklü tilki kuyruğu), Chenopodium album L (ak kazayağı), Sinapisarvensis L. (yabani hardal), Polygonum aviculare L. (çoban değneği), Convolvulus arvensis L. (tarla sarmaşığı) ve Setaria glauca (L.) P.B. (sarı tüylü darı) olarak saptanmıştır. Araştırmanın yapıldığı Niğde ve yöresinde patates dikim alanlarında yaygın olan yabancı otların oluşturduğu toplulukların esas üyelerini daha çok A. retroflexus, C. arvensis ve C. album oluşturmaktadır. Dormansi kırma çalışmaları A. retroflexus, Heliotropium europaeum L. (bozot), C. album, Chenopodium botrys L. (yapışkan kazayağı), Chenopodium vulvaria L. (pis kokulu kazayağı), S. glauca, S. arvensis, Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (darıcan), Portulaca oleracea L. (semizotu) ve Alhagi camelorum Fisch. (deve dikeni) tohumlarında yapılmıştır. Bu araştırma sonucunda ele alınan hemen bütün yabancı ot tohumlarının kuvvetli dormansiye sahip oldukları saptanmıştır. Dormansinin kaldırılması amacıyla yapılan çalışmalarda C. album, A. retroflexus ve C. vulvaria tohumlarında KNO3 uygulaması, durgun suda bekletmede, değişken sıcaklık ve dış koşullarda gölgede bekletmede %80-100 oranında çimlenme artışı elde edilmiştir. Diğer dormansi kırma çalışmaları ( karanlık, ışık uygulaması vb.) kısmen daha az etkili olmuştur. Patates dikim alanlarında sorun oluşturan yabancı otların tespitine ilaveten, bu alanlarda uygun mücadele yöntemlerini belirlemek amacıyla bir deneme kurulmuştur. Bu denemede değişik sayıda herbisit, çapa ve kombinasyonları uygulanmıştır. Deneme sonucunda 4261.6 kg/da ile en yüksek verim, çıkış öncesi metribuzin (75g/da)+ 3 defa çapa yapılan parsellerden elde edilmiştir. İkinci sırada elde edilen en yüksek verim ise 4207.2 kg/da ile dikim öncesi metolachlor (150cc/da)+3 defa çapa yapılan parsellerden alınmıştır. En düşük verim 1002.8 kg/da ile kontrol (çapasız ve ilaçsız) parsellerinden elde edilmiştir. Kontrol'e göre en yüksek verim %425' lik artışla metribuzin+3 çapa uygulanan parsellerden elde edilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Patates, yabancı ot, dormansi, metolachlor, metribuzin, pendimethalin, Türkiye' de Niğde yöresi.

This research was carried out to determine the important weed species, their densities, biological properties of some of them and possible control methods, in potato fields at around Niğde province, in 2000-2002 years. As a result; 94 weed species from 29 families were identified and average of 49. 147 weeds were found per m2. The most dense species were Amaranthus retroflexus, Chenopodium album, Sinapis arvensis, Portulaca aviculare, Convolvulus arvensis and Setaria glauca. In the research areas, the weed society were A. retroflexus, C. arvensis and C. album. mIn this study breaking of seed dormancy (A. retroflexus, Heliotropium europaeum, C album, Cheriopodium botrys, Chenopodium vulvaria, S. glauca, S. arvensis, Echinochola crus-galli, Porhilaca oleracea and Alhagi camelorum) was applied to seed of the weeds. In the end of this study; It was determined that all weed seeds tested have strong dormancy level. In the test conducted for breaking dormancy, an increase of germination as 80-100 % was determined in the process of application KN03, seed kept in calm water, different temperature, stored of seed in shadow outside atmosphore of A. retroflexus, C. album and C. vulvaria. The other methods (application of darkness, light et all.) tested were partly less effective. In the conducted experiments to determine suitable control methods; different herbicides and hoeing combinations used as factors The highest yield 4261.633 kg/da occured in pilots applied pre-emergence metribuzin WP (75gr/da)+ three times hoeing. The second highest yield was evaluated as 4207.296 kg/da in preplanting metolachlor EC (150 cc/da)+ three times hoeing. The least yield was obtained in control parcels as 1002.866 kg/da. In comparison to control parcels the rate of increase in yield was 425 % in metribuzin WP (75gr/da)+ three times hoeing process.KEY WORDS: Potato, weed, dormancy, metolachlor, metribuzin, pendimethalin, Niğde province in Turkey.