Coğrafi bilgi sistemi oluşturulmasında konumsal veri toplama yöntemlerinin karşılaştırılması

Abstract

Coğrafi Bilgi Sistemi ( CBS ) çalışmalarında; konumsal verilerin elde edilmesi büyük öneme sahiptir. Çünkü CBS projelerinin başarıya ulaşması, elde edilen konumsal verilerin, oluşturulan CBS projesinin gerektirdiği doğrulukta ve güncellikte olmasına bağlıdır. Bu, sınırlı olan ülke kaynaklarının israf edilmemesi açısından da önemlidir. CBS oluşturulmasında konumsal verilerin karşılaştırılması amacıyla S.Ü. Kampus alam içinde yaklaşık 20 ha'lık bir test alam oluşturulmuştur. Bu test alanı içine giren bütün detaylar kutupsal alım yöntemine göre (Elektronik Takeometre ile) ölçülmüştür. Aynı test alanına giren konumsal veriler, GZK GPS ( Gerçek Zamanlı Kinematik Global Konum Belirleme ) sistemiyle, 1/1000 ve 1/5000 ölçekli haritaların sayısallaştırılmasıyla, 1/5000 ölçekli sayısal ortofotodan ve ortorektifiye edilmiş yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsünden (İm çözünürlüklü mono IKONOS) elde edilmiştir. Kutupsal alım yöntemi ( Klasik yöntem ) referans kabul edilerek, diğer yöntemlerden elde edilen konumsal verilerle doğruluk ve maliyet açısından karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada elde edilen ortalama konum hataları; GZK GPS'de mp=^t7.2 cm, sayısal ortofotoda mp=±53.7 cm, 1/5000 ölçekli haritaların sayısallaştırılmasıyla mp=^tl91.8 cm, 1/1000 ölçekli haritaların sayısallaştırılmasıyla mp=i:14 cm ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinden mp=±138.8 cm olarak elde edilmiştir. Birim maliyet ( 1 ha ), klasik yöntemde 95.86 $, yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsünde 80.53$, sayısal ortofotoda 21.93$, GZK GPS'de 17.22$, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli haritaların sayısallaştmlmasında 4.79$ olarak hesaplanmıştır. Bu araştırmanın bir sonucu olarak, oluşturulacak CBS'nin amacına göre her bir yöntem ayrı ayrı kullanılabilir yada bazı metotlar birlikte kullanılabilir Anahtar Kelimeler: CBS, GPS, GZK GPS, Elektronik Takeometre, Uzaktan Algılama, Sayısal Ortofoto, Ortorektifikasyon

In Geographic Information System ( GIS ) studies, obtaining spatial data has been of great importance; because, achieving GIS projects is dependent upon the accuracy and updating spatial data. About a 20 ha test study area has been established in Selçuk University Campus to compare spatial data for GIS. All details covering the test area have been measured according to polar coordinate method using electronic tachymetry. Spatial data concerning the same area have been obtained with Real Time Kinematic Global Positioning System ( RTK GPS ), by digitizing 1/1000 and 1/5000 scaled maps, 1/5000 scaled digital orthophoto maps and orthorectified of heigh resolutin satellite images ( lm resolution IKONOS ). Polar coordinate method ( classical method ) has ui been accepted as a reference and it has been compared with the spatial data obtained from other methods in view of accuracy and cost. The root mean sequare ( rms ) errors obtained through comparisons have been found as nip=±7.2 cm for RTK GPS, mp=±53.7 cm for digital orthophoto, mp=±191.8 cm for digitization of 1/5000 scaled maps, mp=±14 cm for digitization of 1/1000 scaled maps and 111^138.8 cm for heigh resolution satellite images. The unit cost ( 1 ha ) is 95.86 $ for classical method, 80.53 $ for satellite images, 21.93 $ for digital orthophoto, 17.22 $ for RTK GPS and 4.79 $ for digitazing of 1/5000 and 1/1000 scaled maps. According to purpose of GIS wich will be established as a results of this investigation, either each method could be used separately or some methods could be used together. Key words: GIS, GPS, RTK GPS, Electronich Tachymetry, Remote Sensing, Digital Orthophoto, Orthorectified. IV