Yapı üretiminde verimlilik-iş güvenliği ilişkisi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi YAPI ÜRETİMİNDE VERİMLİLİK - İŞ GÜVENLİĞİ İLİŞKİSİ Fulya DALYAN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ercan H. OĞUZALP 2004, 132 Sayfa Jüri: Yrd. Doç. Dr. Ercan H. OĞUZALP Yrd. Doç. Dr. Nazım Koçu Yrd. Doç. Dr. İlhan Koç Yapı üretim sektöründeki iş kazaları çok büyük kayıplara neden olmakta ve firmaların verimliliğini, çalışmayı kesintiye uğratmak ve maliyetleri artırmak suretiyle olumsuz olarak etkilemektedirler. Bu yüzden firmaların bir takım iş güvenlik önlemleri alarak, iş kazalarım önlemeleri ve verimliliklerini artırmaları gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde, konunun önemi, çalışmanın amacı ve kapsamı belirtilerek, kullanılan materyal ve metod hakkında bilgi verilip, faydalanılan literatürlerin özetlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde, yapı üretim sektörünün özellikleri, ekonomik görünümü ve istihdam durumu hakkında bilgi verilip, ülke ekonomisi açısından sektörünün önemine değinilmiştir. Üçüncü bölümde, araştırma konusunun ana öğelerinden birini oluşturan verimliliğin tamım ve önemi açıklanmıştır. Yapı üretiminde verimlilik konusu işlenerek sektörün verimliliğini etkileyen faktörlerle birlikte verimlilik ölçümü konusunda karşılaşılan zorluklar anlatılmıştır. Dördüncü bölümde, çalışma konusunun ikinci ana öğesi olan yapı üretimindeki iş kazaları ve iş güvenliği konuları ile ilgili bilgiler verilmiştir, iş kazaları çokluğu bakımından birinci sırada yer alan inşaat sektöründeki, bu sorunun öneminin farkına varılması için sektördeki iş kazalarının sayısal durumları belirtilip, diğer sektörlerle ve diğer ülkelerin inşaat sektörleriyle karşılaştırılmaları yapılmıştır. Çalışmanın bir sonraki kısmında iş kazalarım doğuran nedenler analiz yöntemiyle incelenmiştir. Devletin bu konudaki denetim mekanizması incelenmiş, iş güvenliğinin şantiyelerdeki uygulama durumu ve bilinci gözlem sonuçlarına dayanarak açıklanmıştır. Beşinci bölümde, yapı üretim sektöründeki verimlilik ve iş güvenliği ilişkisi kurulmuştur. Bunun için ilk önce maliyetleri yükseltici faktör olan iş kazalarının dolaysız ve dolaylı maliyetleri açıklanmıştır. Daha sonra bu maliyetlerin işletmelerin verimliliğini nasıl etkilediği konusunda kesin sonuca ulaşmak için kuramsal anlamda fayda- maliyet analizi yapılmıştır. Ayrıca verimlilik ve iş güvenliği ilişkisinin genel ekonomi-milli verimlilik bağlantısı kurulmuştur. Altıncı bölüm sonuç bölümü olup genel değerlendirmeler, varılan sonuçlar ve öneriler yer almaktadır. Anahtar Kelimeler: Yapı üretimi, inşaat sektörü, iş kazaları, iş güvenliği, verimlilik nı

ABSTRACT MS Thesis PRODUCTIVITY- WORK SECURITY RELATION ON CONSTRUCTION Fulya DALYAN Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Architectire Supervisor: Asist. Prof. Dr. Ercan H. O?UZALP 2004, 132 Page Jury: Asist. Prof. Dr. Ercan H. O?UZALP Asist. Prof. Dr. Nazım Koçu Asist. Prof. Dr. İlhan Koç Work accidents in construction sector, having negative effects on the productivity of firms by increasing costs and interrupting the work, causes huge losses. Therefore, firms have to take necessary precautions to prevent the work accidents and so to increase the productivity. In the introduction part; the importance of the topic, the aim and the scope of the study, information about the method and the used material, the summaries of the referenced literatures are given. In the second part; the characteristics, economic view and the level of employment at construction sector is described and the importance of the sector from the perspective of the country's economy is mentioned. Thirdly; the definition and the importance of productivity, one of the major parts of the study, is demonstrated. Productivity in construction sector discussed by examining the factors affecting the productivity of the sector and the difficulties in the measurement of the productivity. In the fourth part, information regarding the second major part of the study, work accidents and work security in construction sector is given. Construction is the leader sector from the view of work accidents. In order to notice the importance of work accidents in construction sector, with the highest density, nominal situation is given and the comparison of the sector with other sectors in the country and with the construction sectors in other countries is done. In the next part; the reasons of work accidents is studied by analysis method. The control mechanisms of government is examined, the consciousness and the application of work security in sites is explained by referring to the observation results. In the fifth part; the relation between productivity in construction sector and work security is set. Thence, the direct and indirect costs of work accidents that increase the total cost is clarified. Then, to get the exact result mat how these costs affect productivity of firms theoreetical utility- cost analysis is done. Moreover, the connection of the productivity and work security relation on general economy- national productivity is setup. The final part is the conclusion part implying general evaluations, achieved results and suggestions. Key Words: Building construction, construction sector, work accidents, work security, productivity IV