Örtüaltında farklı yetiştirme ortamlarının bazı oriental zambak (Lilium spp.) çeşitlerinin kesme çiçek performansı üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma; farklı yetiştirme ortamlarının bazı Oriental zambak çeşitlerinde kesme çiçek performansı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla, 2012 yılı Temmuz-Eylül ayları arasında, Yalova ilinde ticari olarak zambak yetiştiriciliği yapılan bir üretici serasında yürütülmüştür. Denemede bitkisel materyal olarak 'Simplon' ve 'Rialto' Oriental zambak çeşitleri; yetiştirme ortamları olarak da perlit, torf, kokopit ve perlit : torf hacimsel karışımları [perlit : torf (1:1 v/v), perlit : torf (1:2 v/v), perlit : torf (1:3 v/v), perlit : torf (2:1v/v), perlit : torf (3:1 v/v)] kullanılmıştır. 'Rialto' ve 'Simplon' soğanları, farklı yetiştirme ortamlarının konulduğu kasalara dikilmişler ve ticari yetiştiricilik yapılan üretici serasında incelemeye alınmışlardır. Hasat edilen bitkiler tam çiçeklenme süresi (gün), çiçek sapı uzunluğu (cm), çiçek sapı kalınlığı (mm), dal yaş ağırlığı (g), kandil sayısı (adet), vazo ömrü (gün), soğan büyüklüğü (cm) ve soğan yaş ağırlığı (g) olmak üzere farklı fenolojik-morfolojik gözlem ve ölçümlere tabii tutulmuşlardır. Kandil sayısı, çiçek sapı uzunluğu, çiçek sapı kalınlığı, dal yaş ağırlığı, soğan büyüklüğü ve soğan yaş ağırlığı bakımından 'yetiştirme ortamı x çeşit' interaksiyonu; çiçeklenme süresi bakımından sadece 'çeşit' ve 'yetiştirme ortamı' faktörlerinin, vazo ömrü bakımından ise sadece 'yetiştirme ortamı' faktörünün seviye ortalamaları arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. En erken çiçeklenme 71.46 gün değeriyle Rialto çeşidinde olmuş, Simplon çeşidi 5.5 gün daha geç çiçeklenmiştir (76.96 gün). Her iki çeşitte de en erken çiçeklenme süresi torf ortamında elde edilmiştir. Simplon çeşidinde en uzun çiçek sapı (90.33 cm), en yüksek dal ağırlığı (114.22 g) ve en fazla kandil sayısı (5.33 adet) değerleri perlit : torf (2:1 v/v) ortamında bulunmuştur. Bu çeşitteki en yüksek çiçek sapı kalınlığı (6.56 g) torf, soğan büyüklüğü (17.29 cm) ve ağırlığı (49.41 g) ise perlit : torf (1:3 v/v) ortamındadır. Rialto çeşidinde en uzun çiçek sapı (83.56 cm), en yüksek dal ağırlığı (113.86 g) ve soğan ağırlığı (45.67 g) değerleri torf, en yüksek çiçek sapı kalınlığı (6.43 mm) ile kandil sayısı (6.47 adet) değerleri ise perlit : torf (1:2 v/v) ortamında belirlenmiştir. Bu çeşitteki en yüksek soğan büyüklüğü (15.87 cm) kokopit ortamındadır. Vazo ömrü bakımından ise her iki çeşit içinde torf ortamı (16.00 gün) en iyi sonucu vermiştir. Genel bir sonuç olarak, kesme çiçek performansı açısından Rialto, soğan özellikleri bakımından ise Simplon çeşidinin biraz daha öne çıktığı, incelenen özelliklerin çoğu bakımından en iyi sonuçların torf ile perlit : torf (1:2 v/v; 2:1 v/v) ortamlarından elde edildiği gözlenmiştir.

This study was carried out between July-September 2012 in grower greenhouse at Yalova in order to determine the effects of different growing media on the cut flowers performance of some Oriental lilium cultivars. 'Simplon' and 'Rialto' Oriental lilium hybrids were used as plant material and used perlite, cocopeat, peat and perlite-peat mixtures [perlite : peat (1:1 v/v), perlite : peat (1:2 v/v), perlite : peat (1:3 v/v), perlite : peat (2:1v/v), perlite : peat (3:1 v/v)] as growing media. 'Simplon' and 'Rialto' Oriental lilium bulbs were planted into boxes, which filled with different substrates; and placed in grower greenhouses. The harvested plants were observed for different phenological-morphological parameters such as number of flower, stem length (cm), stem diameter (mm), stem weight (g), flowering time (day), vase life (day), bulb size (cm) and bulb weight (g). Different growing medias had statistically important effect on number of flower, stem length, stem diameter, stem weight, bulb size, bulb weight and it has been found out that there is an interaction between growing media and hybrids. In terms of flowering time, different growing medias and species had statistically important. Although there has been statistically insignificant difference between species for vase life, an important difference has been measured among the different growing medias.The earliest flowering was found 'Rialto' hybrid with 71.46 day and Simplon was flowered later (5.5 day) than Rialto. At the same time the earliest flowering was recorded peat medium both hybrids. The highest stem length (90.33 cm), stem weight (114.22 g) and number of flower (5.33) were obtained perlite : peat 2:1 v/v medium while the highest stem diameter (6.56 g), bulb size (17.29 cm) and bulb diameter (49.41 g) were recorded perlite : peat 3:1 v/v medium for Simplon. The highest stem length (83.56 cm), stem weight (113.86 g) and bulb weight (45.67 g) were obtained peat medium while the highest stem diameter (6.43 mm) and number of flower (6.47) were recorded perlite : peat 1:2 v/v medium for Rialto. The highest bulb size (15.87 cm) was found cocopeat for Rialto. The longest vase life was recorded peat for both hybrids. Generally, Rialto was the best result for cut flower performance while Simplon was the best result bulb parameters. In point of traits; the best results were recorded peat and perlite : peat 1:2 v/v, 2:1 v/v mixtures.