Enerji yoksulluğunun giderilmesine yönelik sosyal politikalar

Abstract

Uluslararası alanda üzerinde birçok çalışma yapılmış olan enerji yoksulluğu kavramı, Türkiye'de de son dönemde dikkat çekmeye başlamıştır. Bu tez, özellikle Türkiye için enerji yoksulluğu problemine karşı mücadelede katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede, üç bölümden oluşan tezin birinci bölümünde literatürdeki enerji yoksulluğu tanımlarına değinilmiştir. Enerji yoksulluğunu ölçme yöntemleri incelenmiş ve enerji yoksulluğunun ortaya çıkma nedenlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde uluslararası alanda yapılan çalışmalara ait ülke ve bölgelerin enerji yoksulluğu profilleri incelenmeye çalışılmış, enerji yoksulluğu ile mücadele yöntemleri değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde Birleşmiş Milletler Kalkınma Ajansı projesi kapsamında hazırlanan çalışmadan da yararlanılarak, enerji yoksulluğunun Türkiye'deki mevcut durumuna bakılmıştır. Yararlanılan bu çalışma Türkiye için enerji yoksulluğu ile ilgili literatürde rastlanılan tek çalışma olması nedeniyle önem taşımaktadır. Bunun haricinde hanehalkı elektrik tüketiminin iller bazında tespiti yapılarak elektrik enerjisi açısından enerji yoksulu iller karşılaştırılmış ve analiz edilmiştir. Buna ek olarak Türkiye'deki enerji sektörlerinin durumu incelenerek, dolaylı da olsa enerji yoksulluğu ile ilişkilendirilebilecek ne tür politikaların uygulandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise birinci ve ikinci bölümdeki incelemeler ışığında, Türkiye için enerji yoksulluğu ile mücadelede kullanılabilecek alternatif müdahale yöntemleri sunulmuştur.

The concept of energy poverty which many studies have been done in the international arena, recently started to attract attention in Turkey. This thesis, especially for Turkey, aims to contribute to the struggle against the problem of energy poverty. In this regard, first part of thesis consisting of three parts, focus on definitions of energy poverty in the literature. The methods assessing energy poverty were reviewed, reasons for why energy poverty exists were referred. In the second part, the profiles of energy poverty on regional and country basis mentioned in the international studies were tried to be evaluated and the methodologies to alleviation of the energy poverty were considered. In the third part benefiting from this study done under the UNDP Project, existing energy poverty of Turkey was emphasized. This study is particularly crucial as it is the only research that has been encountered about the energy poverty of Turkey. Furthermore analyzing the energy consumption of households on a province level, the comparison of provinces on the basis of deficit of electricity was done and scrutinized. In addition, examining the state of the energy sector in Turkey, the policies which might be related to energy poverty even indirect way were tried to be founded. In the conclusion part through the review of first and second part, the alternative intervention policies to be used in the elevation of energy poverty were presented.