Farklı yumurtacı hibritlerin, yem çekmeli ve çekmesiz zorlamalı tüy dökümü programlarına, yumurta verim ve kalite performansları bakımından tepkileri üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZETDoktora TeziFARKLI YUMURTACI HİBRİTLERİN, YEM ÇEKMELİ VE ÇEKMESİZZORLAMALI TÜY DÖKÜMÜ PROGRAMLARINA, YUMURTA VERİM VEKALİTE PERFORMANSLARI BAKIMINDAN TEPKİLERİ ÜZERİNEARAŞTIRMALARAli AYGÜNSelçuk ÜniversitesiFen Bilimleri EnstitüsüZootekni Anabilim DalıDanışman: Prof. Dr. Ramazan YETİŞİR2007, 132 sayfaJüri: Prof. Dr. Ramazan YETİŞİRProf. Dr. Mesut TÜRKOĞLUProf. Dr. Musa SARICAProf. Dr. Yılmaz BAHTİYARCADoç. Dr. İskender YILDIRIMBu araştırma, yonca unu katkılı ve arpa esaslı (AE; % 70 arpa, % 27 yoncaunu), kepek esaslı (KE; % 32 kepek, %44 mısır ve % 21 yonca unu) ve yulaf esaslı(YE; % 70 yulaf, % 27 yonca unu) üç adet yem çekmesiz ve 1 adet yem çekmeli(YÇ, kontrol) olmak üzere toplam 4 adet zorlamalı tüy döküm programının, 57haftalık yaştaki kahverengi (H&N Brown Nick) ve beyaz (Hy-Line, W-36)yumurtacı hibritlerde yumurta verim ve kalite performansları üzerine etkileriniincelenmek üzere yapılmıştır. Zorlanım periyodunda adlibitum olarak yedirilenyemler, tuz ihtiva etmeyen, % 10 ve daha fazla ham selüloz ihtiva eden, Ca' ca düşük(%1), fakat enerji (2200-2500 kcal/kg) ve protein (%11-13) bakımından ortaseviyede, aminoasit ve vitaminlerce dengeli ve en düşük maliyetli olarakhazırlanmıştır. Verim döneminde tüm deneme gruplarına yumurta tavuk yemi (%15.5 HP; 2800 kcal/kg, ME) yedirilmiştir. YÇ grubunda, tavuklar 8 gün açbırakıldıktan sonra, zorlanım periyodu sonuna kadar dinlendirme yemi (HP %13, ME2500 kcal/kg) verilmiştir. Zorlanım periyodunda su tüm gruplara serbest olarakverilmiştir. Çalışmada, 4'er tekerrür ve her tekerrürde 20 tavuk olmak üzere toplam640 adet tavuk kullanılmıştır. Muamelelerin alt gruplara dağıtımı rastgele yapılmışve iki faktörlü (2x4) tesadüf parselleri deneme planı uygulanmıştır.Aydınlatma süresi zorlanım periyodunda 10 saat/gün olarak uygulanmış olup,periyot sonundan itibaren 16 saat/gün aydınlık oluncaya kadar her hafta 30 dakikaartırılmıştır. Araştırma, 6 haftası zorlanım periyodu, 40 haftası da verim dönemiolmak üzere toplam 46 hafta sürdürülmüştür.Elde edilen sonuçlara göre; zorlanım periyodunda genotipin, canlı ağırlıkkaybı (CAK) (P<0.05), yem tüketimi, tavuk-gün yumurta verimi (adet, %), % kırıkyumurta oranı ve heterofil:lenfosit (H:L) oranı üzerine etkisi önemli (P<0.01)çıkmıştır. Zorlanım programlarının, CAK, yem tüketimi, tavuk-gün yumurta verimi(adet, %), pankreas oranı (%) üzerine etkisi önemli (P<0.01) olmuştur. Zorlanımperiyodu sonunda, yem çekmesiz programlarda zorlanım periyodu öncesine göre H:Loranı iki katına (0.34, 0.67) çıkarken, yem çekmeli programda (8. gün) 4 katına(0.34, 1.26) çıkmıştır.Verim döneminde; AE, YÇ, KE ve YE programlarda tavuk-gün yumurtaverimi (adet) sırasıyla 199.61, 208.88, 202.76 ve 209.71 adet (P<0.05); yine tavuk-gün yumurta verimi (%) % 71.29, 74.60, 72.42 ve 74.90 (P<0.05); tavuk-kümesyumurta verimi 198.08, 205.74, 200.41 ve 201.87 adet; tavuk-kümes yumurta verimi% 70.74, 73.48, 71.58 ve 72.10; tavuk başına üretilen toplam yumurta kitlesi 13.561,14.108, 13.837 ve 14.107 kg; kırık yumurta oranı % 1.52, 2.07, 1.62 ve 1.47;yumurta ağırlığı 67.95, 67.54, 68.25 ve 67.25 g; yem tüketimi 118.56, 121.53, 118.24ve 122.40 g; yem değerlendirme katsayısı (g yem/ g yum.) 1.75, 1.80, 1.73 ve 1.82(P<0.05); yaşama gücü % 97.92, 96.53, 96.53 ve 93.05 olarak tespit edilmiştir.Diğer taraftan, incelenen kalite kriterlerinden ak yüksekliği 7.22, 7.03, 7.19ve 7.21 mm (P<0.05); Haugh Birimi 81.97, 80.92, 81.89 ve 82.20 (P<0.05); kabukağırlığı 6.80, 6.70, 6.81 ve 6.74 g (P<0.05); kabuk kalınlığı 0.342, 0.341, 0.343 ve0.343 mm; şekil indeksi % 76.94, 76.69, 76.77 ve 76.68; özgül ağırlık ise 1.081,1.080, 1.081 ve 1.081 g/cm3 olarak bulunmuştur.Tüm bu verim ve kalite kriterleri incelendiğinde, yem çekmesizprogramlardan özellikle YE, YÇ zorlanım programına alternatif olarakkullanılabileceği kanaatine varılmıştır. Ancak, diğer yem çekmesiz programlarla (KEve AE) da başarılı bir şekilde tüy dökümü yapılabileceği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Zorlamalı tüy dökümü, genotip, yem çekmesiz program,yumurta verimi, yumurta kalitesi, heterofil: lenfosit oranı

ABSTRACTPhD ThesisRESEARCHES ON THE RESPONSES OF DIFFERENT HYBRID LAYERSWITH RESPECT TO EGG PRODUCTION AND QUALITYPERFORMANCES TO FORCED MOLTING PROGRAMS WITH ANDWITHOUT FEED WITHDRAWALAli AYGÜNSelcuk UniversityGraduate School of Natural and Applied SciencesDepartment of Animal ScienceSupervisor: Prof. Dr. Ramazan YETİŞİR2007, 132 PagesJury: Prof. Dr. Ramazan YETİŞİRProf. Dr. Mesut TÜRKOĞLUProf. Dr. Musa SARICAProf. Dr. Yılmaz BAHTİYARCAAssoc. Prof. Dr. İskender YILDIRIMThis research was carried out to determine the effects of four forced moltingmethods including three non-feed withdrawal methods which supplied with alfalfameal (AAM) and barley based (BB; barley 70%, AAM 27%), wheat bran based(WB; wheat bran 32%, corn 44% and AAM 21%) and oat based (OB; oat 70% andAAM 27%) and one feed withdrawal method (FW; control 8 d FW + 34 d rejevunal)on egg production and quality performances of brown (H&N Brown Nick) andwhite (Hy-Line, W-36) hybrid layers at 57 week of age. Diets of non-feedwithdrawal program including 10% and more crude fiber, no salt, low Ca, butmoderate level energy (2200-2500 kcal/kg; ME) and protein (11-13 %), adequatelevel amino acid and vitamins were fed to treatment groups adlibitum. The feedswere balanced as Least Cost Rations. All treatment groups were fed a laying hen diet(15.5 % CP, 2800 kcal/kg ME) during production period. FW program hens werewithdrawn the feed to 8 d and followed with resting diet containing 2500 kcal/kg MEand 13% CP for 34 d. All treatment groups were allowed to access water adlibitum.Having each treatment four replications and having each replication 20 hens, totally640 hens were used in the study. Experimental treatments were assigned randomly tosubgroups and two factors (2x4) randomized plot design were applied.Hens were placed on a lighting program of 10L:14D for molting period.Thereafter, lighting program was increased by 30 min per week until 16L:8D. Theexperiment lasted totally 46 wk including for a 6 wk molting period followed by a 40wk post molt production period.According to the results obtained; the genotype had significant effect(P<0.05) on body weight loss, feed consumption, hen day egg production (number,%), cracked egg (%) and heterophil:lymphocyte (H:L) ratio (P<0.01) in moltingperiod. Molting methods had significant effects (P<0.01) on body weight loss, feedconsumption, hen-day egg production (number, %), pancreas weight ratio in moltingperiod. The non-FW method has reached twice of H:L ratio (0.34, 0.67) at the end ofthe molting period prior to molting period. The FW method has reached four times ofH:L ratio (0.34, 1.26) at 8th d.In the production period; for BB, FW, WB and OB programs; total hen-dayegg production number (P<0.05) were 199.61, 208.88, 202.76 and 209.71; hen-dayegg production (%) (P<0.05) were 71.29 %, 74.60, 72.42 and 74.90; total hen-housedegg production number were 198.08, 205.74, 200.41 and 201.87; hen-housed eggproduction (%) were 70.74, 73.48, 71.58 and 72.10 %; total egg mass were 13.561,14.108, 13.837 and 14.107 kg/hen; cracked egg (%) were 1.52 %, 2.07, 1.62 and1.47; egg weight were 67.95, 67.54, 68.25 and 67.25 g; feed consumption were118.56, 121.53, 118.24 and 122.40 g feed/hen- day; feed efficiency (g feed/ g egg)were 1.75, 1.80, 1.73 and 1.82 (P<0.05); viability were 97.92, 96.53, 96.53 and93.05%, respectively.On the other hand, measured egg quality for these programs, for albumenheight were 7.22, 7.03, 7.19 and 7.21 mm (P<0.05); Haugh Unit were 81.97, 80.92,81.89 and 82.20 (P<0.05); egg shell weight were 6.80, 6.70, 6.81 and 6.74 g(P<0.05); egg shell thickness were 0.342, 0.341, 0.343 and 0.343 mm; shape indexwere 76.94, 76.69, 76.77 and 76.68 %; egg specific gravity were 1.081, 1.080, 1.081and 1.081 g/cm3, respectively.As a conclusion, after examining these production and quality criteria, it canbe stated that; non feed withdrawal methods, especially OB program can be usedalternative to FW program. But, other non-feed withdrawal programs also can beused successfully as molting procedure.Key Words: Force molting, genotype, non-feed withdrawal method, egg yield, eggquality, heterophil:lymphocyte ratio