Mahmud bin Kadı-i Manyas`ın `Acebü`l-Üccab adlı eserinin transkripsiyon ve dizini

Abstract

13. Yüzyılın ikinci yarısından 15. yüzyılın ikinci yarısına kadar Anadolu ve Rumeli topraklarında konuşulan Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemde dinî ve edebî eserler yanında tıp, tarih, astronomi, coğrafya gibi bilim dallarını da içine alan çeşitli konularda eserler telif veya tercüme edilmiştir. Bu tezde Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılan ansiklopedik bir eser olan A'cebü'l-'Üccâb üzerine çalışılmıştır. Yazar Mahmûd bin Kadı-yi Manyas'ın belirttiği üzere eserin telif tarihi 1438'dir. Türkiye ve Türkiye dışındaki kütüphanelerde birçok nüshası bulunmaktadır.Eser yazarın 'makale' olarak adlandırdığı üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk makale fıkıh, ikinci makale aritmetik, üçüncü makale hayvanlar, bitkiler ve madenler hakkındadır. Çalışmanın Metin bölümünde eserin Princeton Üniversitesi'nin dijital kütüphanesinde İslamî Yazmalar arasında 1010 seri numarası ile kayıtlı olan nüshasının çeviriyazısı bulunmaktadır. Çalışmanın Dilbilgisi bölümü, Ses Bilgisi ve Biçim Bilgisi olarak iki ana bölümden oluşmaktadır. Son bölümde ise Dizin yer almaktadır. Anahtar Sözcükler Eski Anadolu Türkçesi, Mahmud bin Kadı-i Manyas, 'Acebü'l- Üccab, Ansiklopedik Eserler

Turkish language spoken in the lands of Anatolia and Rumelia from the second half of the 13th century to the second half of the 15th century is called Old Anatolian Turkish. In this period, works on various topics including medicine, history, astronomy, geography, as well as religious and literary works were written or translated.This thesis analyzes A'cebü'l- 'Üccâb, an encyclopedic work written during the Old Anatolian Turkish period. As stated by the author Mahmûd bin Kadı-yi Manyas, the date of publication of the work is 1438. There are many copies of the work in libraries in Turkey and abroad.A'cebü'l- 'Üccâb consists of three main parts that the author refers to as `articles`. The first article is fiqh, the second is arithmetic and the third article is about animals, plants and mines. In the Text section of our study, there is a translation of the manuscript registered in the digital library of Princeton University among the İslamic Manuscripts by the serial number 1010.The Grammar section of the study consists of two main parts as Phonetics and Stylistics / Morphology. The last section contains the Index.Keywords: Old Anatolian Turkish, Mahmud bin Kadı-i Manyas, A'cebü'l- 'Üccâb, encyclopedic work