Termessos arkeolojik sit alanının ekomüze kapsamında değerlendirilmesi

Abstract

Küreselleşme sürecinde Dünya'da yerel kültürlerin yok olmaya başlaması bireyler, toplum ve kültürleri sıradanlaşmaya sürüklemiştir. Büyük şehirler içine hapsolan insan, doğadan kopmaya ve öz benliğini yitirmeye başlamıştır. Süreç içerisinde refah seviyesi artan insan bu rutin gidişattan sıkılarak artık doğaya, özüne dönüş yapma isteği duymuştur. Batı Kültürlerinde başlayan doğaya dönme sürecinde yerel kültürlerin yaşatılması ve insanların doğa ile özdeş hayat sürme süreci bizden çok önce başlamıştır. Bu sürece isim vermeye gelindiğinde birçok kavram ortaya atıldı. Arkeolojik park, kültür köyü, ekomüze vb. gibi isimler altında değerlendirilmektedir.Türkiye de bu yerel kültürlerin yaşatılması sürecinde bir takım faaliyetler gerçekleştirmiştir. Bu araştırma kapsamında yukarıda adları geçen kavramlardan ekomüze kavramı detaylı anlatılmakta olup, Türkiye'de bir alanın ekomüze olma sürecine dair bir başlangıcı hedeflemektedir. Antalya İli'nin kırsal kalkınması ve var olan kültürel değerlerin korunması ve ülke turizmine katılması için bir adım olacaktır. Konuya alan olarak seçilen yer, Antalya İli Güllük Dağı Milli Parkı içerinde yer alan Termessos Antik Kenti'dir. M.Ö. 700 yıllarından itibaren yerleşim gören alan tarihi ve doğal dokusu ile dikkat çekmesinin yanı sıra birden fazla koruma statüsünü bünyesinde barındırmaktadır (Düzlerçamı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Arkeolojik Sit, Doğal Sit ve Milli Park). Araştırma kapsamında korunan alanlar, ekomüzeler üzerinde irdelemeler yapılarak, Termessos Antik Kentinin kültürel ve doğal özellikleri anlatılmıştır. Sonuç ve tartışma kısmında ise bahse konu antik kentin bir ekomüze yani `yaşayan müze` olarak değerlendirilmesinin Dünya ve Türkiye'ye kazandıracakları ve tüm Dünya'da yapılan bu uygulama olanakları Termessos Milli Parkı özelinde tartışılmıştır.

Extinction of local cultures in the process of globalization has led the individuals, societies and cultures of the world to become Peoples, captured in the metropolises, became estranged from the nature and lost their self-identity. In the course of time,as the welfare level of humans increased, they got bored with ordinary and routine lifestyle and desired to return to the self, actually to the nature. Compared to our culture, nature compatible lifestyle has begun long time ago in the Western culture and many terms have been suggested when it comes to name this process. It may be described asarchaeological parks, culture villages, ecomuseums etc. On the other hand, a number of activities have been carried out in Turkey for the purpose of maintaining the local cultures. The aim of this study is to deal with the concept of ecomuseum in detail and initiate a process for designating a specific area in Turkey as an ecomuseum.Antique city of Termessos, which is located in Güllük Mountain National Park within the province of Antalya, has been determined as the subject area for this study. As an area dating back to B.C. 700, it draws attention both from historical and natural aspects. It has also one protection statutes and covers a few protected areas (Düzlercami Wildlife Protection Area, Archeological Site, Natural Site, and National Park). Throughout this study, cultural and natural features of Termessos antique city have been described by specifically focusing on the protected areas and ecomuseums. The advantages and benefits of transforming Termessos Antique City into a ecomuseum, namely `living museum` have been examined in the conclusion and discussion section in terms of local and global aspects by considering the similar processes in the different parts of the world.