Kendilenmiş atdişi mısır (Zea mays indentata Sturt.) hattının diallel melezlerinde bazı tarımsal ve kalite özelliklerinin kalıtımı

Abstract

Bu araştırma, 6 mısır saf hattı ve bunların yarım diallel melezlerinden oluşan populasyonun genetik yapısını araştırmak amacı ile yürütülmüştür. Çalışmada, yurtdışından temin edilen SF1, SF2, SF3, SF4, SF5 ve SF6 saf mısır hatları kullanılmıştır. Araştırmanın melezleme aşaması 2009 yılında Çanakkale Bölgesinde, melezlerin ve kendilenmiş hatların verim denemesi çalışmaları ise 2010 yılında ise Konya bölgesinde yapılmıştır. Melezleme çalışmalarında ekimler birer hafta ara ile 3 zamanlı ve 3 sıralı olarak yapılmıştır. Yarım diallel melezleme sonucunda oluşan 15 melez ve 6 saf hat ''Tesadüf Blokları Deneme Desenine` göre üç tekerrürlü olarak yetiştirilmiştir. Araştırmada Çiçeklenme süresi, Bitki boyu, Koçan yüksekliği, Koçan görünümü, Koçan uzunluğu, Koçan çapı, Koçandaki tane sayısı, Bin tane ağırlığı, Tane koçan oranı, Tanede nem, Tane verimi, Tanede protein, Hektolitre, Tane yağ özellikleri için Genel ve Özel Kombinasyon yetenekleri, heterosis ve heterobeltiosis değerleri tespit edilmiştir.Araştırma sonucunda ortalama heterosis değerleri bitki boyu % {1.61} ile {31.93} arasında, tane veriminde % {13.26} - {106.91} arasında, heterobeltiosis değerleri bitki boyunda % {7.12} - {29.16}, tane veriminde % {19.60}– {77.43} arasında değişim göstermiştir. Hektolitre özelliğinde 4 adet ebeveynin Genel Konbinasyon Kabiliyeti pozitif, tanede ham protein özelliğinde 9 adet melezin Özel Konbinasyon Kabiliyeti pozitif önemli etki göstermiştir. Araştırmada bitki boyu ortalaması 276 cm, çiçeklenme süreleri ortalaması 64 gün, tane sayısı ortalaması 626 adet/koçan, bin tane ağırlığı 381 g, verim ortalaması 1185 kg/da, tane yağ değerleri ortalaması 4.3 olmuştur.Araştırma sonucu oluşturduğumuz melez mısır populasyonunun bitki boyu, koçandaki tane sayısı, bin tane ağırlığı, tane koçan oranı, tane verimi, tanede protein, hektolitre, tane yağ özellikler yönünden ümitvar bir yapı gösterdiği kanaatine varılmıştır.

This study was carried out in order to research genetic structe of population which consists of 6 purelines train and their half-bred diallel hybrids. In this study, SF1,SF2,SF3,SF4,SF5 and SF6 purelines trains which had been provided from foreign, were used, hybridization process of research was done in the year of 2009 in Çanakkale. Yield studies test of hybrid and inbreds train were done in the year of 2010 in Konya. In hybridization studies, plantations were planted as each one week 3 times and 3 sequential within tervals. According to 'randomized complete black design wıth three replicates '' is hybrid and 6 pures trains which were formed in consequence of half-diallel hybridization, was bred up as 3 recurrences. In study, inflorescence period, plant height, corncob height, corncob appearance, corncob lenght, corncob caliber, grain index in corncob, thousand grain heaviness, grain corncob proportion, moisture in grain, grain growing crops, protein in grain, hectolitre, for grain oil varieties, general and specific combination qualifications, heterosis and heterobeliosis values were appraised. Following the search, average heterosis values plant height between (1.61) and (31.93), grain yield between (13.26) and (106.91), heterobeltiosis values plant height between (7.12) and (29.16) grain yield between( 19.60) and (77.43) showed an alteration for hectolitre qualification 4 pieces parent GCA, for crude protein varieties, 9 pieces positive substantial PCA display an impact. In the study, plant height average has become 2.76 cm, inflorescence period average 64 days, grain number average 626 number, thousand grain weight 381 g, yield average 1185 kg/da, grain oil values average 4.3. 'As a result of the study, we form plant height of hybrid corn population interms of grain number in corncob proportion, thousand grains weight, grain corn cob proportion, grain yield, protein in grain, hectolitre, grain oil values. It was reached conclusion that there is a promising structure.