Ekinezya türlerinde (Echinacea spp.) bazı sekonder metabolitlerin miktarlarının ve biyolojik aktivitelerinin belirlenmesi

Abstract

2013 ve 2014 yıllarında Echinacea purpurea var. purpurea, Echinacea pallida var. pallida, Echinacea paradoxa var. paradoxa, Echinacea purpurea var. baby white swan ve Echinacea purpurea var. double decker bitkilerinin çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme ve tohum bağlama dönemlerinde hasat edildikten sonra bitkilerin yaprak, saplı çiçek, herba ve köklere ayrılıp belli bir neme sahip hale getirilerek kurutulup kül, mineral madde, kafeik asit türevleri (Kaftarik ve kikorik asit), antioksidan aktivite (DPPH yöntemi), toplam fenol miktarı, total flavonoit miktarı ile herbalarda uçucu yağ oranı ve uçucu yağ bileşenlerine bakılmıştır. Aynı zamanda köklerden bu üç biçim zamanı haricinde kök hasadı döneminde (Ekim-Kasım) örnekler alınmıştır. Tohumlar da 2 yıl süreyle tohum bağlama döneminde hasat edilmiştir. Tohumlarda yapılan analizler ise; kül, mineral madde, kafeik asit türevleri(Kaftarik ve kikorik asit), antioksidan aktivite (DPPH yöntemi) ve sabit yağ oranı ile sabit yağ bileşenleridir. En yüksek uçucu yağ Echinacea purpurea var. baby white swan herbasından elde edilmiştir ( % 0.3). Beş farklı ekinezya türünün uçucu yağ bileşenlerine bakıldığında hepsinde bulunan bileşenler Caryophyllene oxide ve germacrene D'dir. Caryophyllene oxide % 20.754 ile en fazla Echinacea paradoxa var. paradoxa herbasında tespit edilmişken, germacrene D ise % 21.563 ile Echinacea purpurea var. purpurea herbasında belirlenmiştir. Tüm değerlerin ortalamalarına göre en yüksek kaftarik asit miktarı % 0.995 ile E. purpurea var. purpurea'da ve % 0.696 ile yaprakta belirlenmiştir. En düşük kaftarik asit değerleri ise % 0.115 ile E. paradoxa var. paradoxa'da ve % 0.484 ile saplı çiçekten elde edilmiştir. Hasat dönemlerine göre en yüksek kaftarik asit miktarı tam çiçeklenme döneminde toplanan numunelerden elde edilmiştir. En yüksek kikorik asit miktarı %2.589 ile E. purpurea var. purpurea kökünde iken en düşük kikorik asit miktarı % 0.301 ile E. pallida var. pallida kökünde bulunmuştur. Farklı biçim zamanlarına göre ise en yüksek kikorik asit miktarı için ekinezya türleri tam çiçeklenme döneminde hasat edilmelidir. Tohumlarda yağ asitlerine bakıldığında, doymuş yağ asitlerinin (2013 yılında % 56.10, 2014 yılında % 61.60 ) doymamış yağ asitlerinden ( 2013 yılında % 26.03, 2014 yılında % 24.60 ) daha yüksek olduğu görülmüştür.

After it was harvested in cutting dates as the beginning of flowering period, full flowering period and seed maturation period of plants that are Echinacea purpurea var. purpurea, E. pallida var. pallida, E. paradoxa var. paradoxa, E. purpurea var. baby white swan and E. purpurea var. double decker, these plant's leaves, flower with stem, herb and root were separated each other and these plant's organs were dried in this research carried out in 2013 and in 2014. In this study was investigated ash content, mineral composition, caffeic acid derivatives (Caftaric acid and Cichoric acid), antioxidant activity (DPPH methods), the total amount of phenol, the total amount of flavonoids and was analyzed essential oil content and essential oil compound in herb of plants. Besides, in root harvest period (at October and November), except three cutting dates, were taken samples from roots. And also seeds were harvested in seed maturation period during two years. Ash content, mineral composition, caffeic acid derivatives (Caftaric acid and Cichoric acid), antioxidant activity (DPPH method), the amount of crude oil and crude oil content were analyzed in seeds. The most essential oil content by 0.3 % was obtained from herb of E. purpurea var. baby white swan. All of Echinacea species have Caryophyllene oxide and germacrene D in view of essential oil compounds in five Echinacea species. While the most Caryophyllene oxide by 20.754% was determined in herb of E. paradoxa var. paradoxa, the most germacrene D by 21.563% was determined in herb of E.purpurea var. purpurea. According to all of averages of values, the most amounts of caftaric acid was determined 0.995 % by in E. purpurea var. purpurea and leave by 0.696%. The minimum caftaric acid was obtained from E. paradoxa var. paradoxa by 0.115 % and flower with stem by 0.484 %. The most caftaric acid was obtained from samples harvested full flowering period considering cutting dates. Although the maximum amount of cichoric acid was determined by 2.589 % in root of E. purpurea var. purpurea, the minimum cichoric acid was obtained from root of E. pallida var. pallida by 0.301%. According to different cutting time, Echinacea species should be harvested in full flowering period for maximum cichoric acid. It was determined to having saturated oil acids (by 56.10% in 2013, by 61.60 % in 2014) more than unsaturated oil acids (by 26.03% in 2013, by 24.60 % in 2014) when composition of oil acids in seeds was examined.