Yarı kurak iklim şartları altında ana materyalin bazı toprak özellikleri ve verimliliğine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Topraklar değişik toprak yapan faktörlerin karışık etkiler sonucu oluşan kompleks bir sistemdir. Toprakların oluştuğu ana materyal ise toprak gelişim süreçleri ve besin maddeleri miktarı ve elverişliliği üzerine son derece etkili bir faktördür. Bu çalışma ile Konya Karapınar'da farklı yaş ve orjinli jeolojik formasyonlar üzerinde oluşan toprakların oluşum süreçleri ortaya konularak, ana materyalin toprakların, fiziksel ve kimyasal özelikleri üzerine etkisi belirlenmiştir. Bu amaçla Alüvyal, Lakustrin ve Volkanik olmak üzere üç farklı ana materyal üzerinde toplam beş adet profil açılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre tüm topraklarda pH 7'nin üstündedir. Toprakların tümü çok kireçlidir ve tekstürleri kil ile kumlu killi tın arasında değişmiştir. Topraklarda tuzluluğa rastlanmamıştır. Organik madde ana materyalden bağımsız olarak düşük çıkmıştır. Toprakların kil mineralojisi benzer özellik göstermiştir. Primer mineraller açısından volkanik topraklar daha fazla mineral çeşitliliğine sahiptir. Elde edilen verilerden ana materyaldeki farklılığa rağmen toprakların fiziksel ve kimyasal özelliği açısından önemli bir farklılaşma meydana gelmediği tespit edilmiştir. En önemli farklılık ayrışabilir mineral içeriği çeşit ve miktarında ortaya çıkmıştır. Buna göre volkanik toprakların potansiyel kimyasal özellikleri diğer ana materyal üzerinde oluşan topraklara göre daha iyidir. Tüm ana materyaller de toprakların ağır metal içerikleri Cr hariç izin verilen maksimum sınır değerlerinden düşük çıkmıştır.

Soil is a complex system resulting from the mixed effects of different soil forming factors. The main material that forms soil however is an extremely effective factor on soil development processes, amount of nutrients and its availability. This study presents soil formation processes occurring on geological formations with different ages and origins and the effect of the main material on the soil's physical and chemical efficiency. With this purpose a total of five profiles in three different main materials, which are alluvial, lacustrine and volcanic have been explained. According to the achieved results, the pH-value of all soils is over 7. All of the soil is very chalky. The texture ranged from clay and sandy clay. There was no salinity in the soil. The organic substance, regardless of the main material, was lower. The clay mineralogy of the soils showed similar features. In terms of prime minerals the volcanic soil has a bigger mineral diversity. According to the obtained data there was no important difference in terms of physical and chemical efficiency despite of differences in the main material. The most important difference emerged in the diversity and amount of biodegradable mineral content. According to this the potential chemical efficiency of the volcanic soil is higher than of the main material of the other soils. The heavy metal content of all main materials, except Cr, was lower than the allowed maximum limit values.