Politik kurumsal yapının mali performans üzerindeki etkisi: Ülkeler arası karşılaştırmalı bir inceleme

Abstract

Politik ekonomi literatüründe politik yapının mali performans üzerindeki etkilerine ilişkin çeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır. Politika yapıcıların stratejik tercihlerinin ve davranışsal özendiricilerinin maliye politikaları çıktılarına yansıdığına ilişkin genel çıkarım, bu yaklaşımların ortak paydasını oluşturmaktadır. Bütçe disiplini konusunda, politik karar alma mekanizmalarına ve kurumsal yapıya ilişkin güçlü vurgular, politik ve kurumsal unsurların bir arada değerlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Benzer ekonomik göstergelere sahip ülkelerin maliye politikalarında farklı performanslar sergilemeleri de bu ülkelerdeki politik ve kurumsal yapılara ilişkin farklılıkların önemine dikkat çekmektedir. Dolayısıyla mali performans konusunda, kamu kaynaklarının bölüşümü sürecinde politika yapıcılar arasındaki stratejik etkileşimler ve politika yapıcıların içinde bulunduğu kurumsal çerçevenin önemi ortaya çıkmaktadır. Bütçeye ilişkin alınan kararlarda özellikle yürütme düzeyindeki politik bölünmüşlük, demokrasi düzeyi ve mali kurallar maliye politikası performansının en önemli belirleyicileri arasındadır. Bu çalışmada politik ve kurumsal yapıların mali performans üzerindeki etkileri 63 ülkenin 1995-2015 dönemini kapsayan 21 yıllık verileri kullanılarak panel sabit etkiler yöntemi ile analiz edilmektedir. Elde edilen bulgulara göre bütçeye ilişkin karar mekanizmalarında politik bölünmüşlüğün artmasının kamu mali dengesi üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Ancak demokrasinin kurumsallaşmasının ve bütçeleme sürecinde kurala dayalı uygulamaların politik bölünmüşlüğün neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırdığına ilişkin sonuçlar bu çalışmadan elde edilen en önemli bulgular arasındadır.

There are various approaches in the political economy literature regarding the effects of the political structure on fiscal performance. The common ground of these approaches is the strategic preferences and the behavioral incentives of policy makers are reflected in the fiscal policy outcomes. Strong emphasis on political decision-making mechanisms and institutional structure in ensuring budget discipline, reveals the necessity to evaluate political and institutional elements together. The fact that countries with similar economic indicators display different performances in fiscal policies also draws attention to the importance of differences in political and institutional structures in these countries. Therefore, the importance of strategic interactions between policy makers and the institutional framework in which policy makers are involved in the process of the distribution of public resources emerges in regarding the fiscal performance. Political fragmentation in the executive level, democracy and fiscal rules are among the most important determinants of fiscal policy performance in budgetary decisions. In this study, the effect of political and institutional structures on fiscal performance is analyzed by panel fixed effects method using 21 years data of 63 countries covering 1995-2015 period. According to the empirical findings, in the budget-related decision-making mechanisms, the increase of political fragmentation has negative effects on public fiscal stance. However, the results regarding the institutionalization of democracy and rule-based practices in the budgeting process eliminate the negativities caused by political fragmentation are among the most important findings obtained from this study.