Enerji nakil hattı kamulaştırmalarında; değer tespiti ve karşılaşılan sorunlar

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, ülkemizde gerçekleştirilen enerji nakil hattı kamulaştırmalarında; kamulaştırma değerinin tespitine yönelik kullanılan yöntemleri ve kamulaştırma sürecinde karşılaşılan sorunları (teknik, hukuki, idari, sosyal, ekonomik vb.) inceleyerek, kamulaştırma değeri tespitine yönelik değerleme çalışması yapmak ve karşılaşılan sorunlara ilişkin çözüm önerilerinde bulunmaktır. Erzincan İli, Üzümlü İlçesi sınırları dâhilinde inşa edilmiş olan, Solperen HES - Üzümlü HES Erzincan TM1-2 numaralı direk arasındaki enerji nakil hattına ait tesislerin isabet ettiği yerlerin kamulaştırılmasında karşılaşılan sorunlar ve bu projenin uygulanmasında kullanılan veriler dikkate alınarak bu tez çalışmasına başlanılmıştır. Proje bölgesinde, enerji nakil hattı güzergâhının isabet ettiği taşınmazların kamulaştırma değer tespitine yönelik değerleme çalışması yapılarak, yapılan çalışmanın mevcut değerleme çalışmalarına nazaran mülkiyet haklarının korunması noktasında daha hakkaniyetli olduğu savunulmuştur. Değerleme çalışması kapsamında, proje sahasına isabet eden taşınmazların tamamına yakını, tarım arazisi olduğundan arazi vasıflı taşınmazların kamulaştırma değer tespitinde, net gelir yöntemi kullanılmıştır. Bunun için bölgedeki arazi ekim planları, ürünler, giderler, birim fiyatlar vb. dikkate alınmak suretiyle taşınmazların net gelirleri hesaplanmış, bölgedeki arazilere ilişkin yakın zamanda gerçekleşmiş satış, ipotek işlemleri ve değerleri tespit edilmiş, bölge için yöresel kapitalizasyon oranları bulunmuş ve bunlardan da yararlanılarak taşınmazlara yönelik kamulaştırma değerleri hesap edilmiştir. Proje sahasındaki arsa vasıflı taşınmazların kamulaştırma bedel tespitine yönelik ise karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın ilerleyen aşamalarında kamulaştırma süreçlerinde karşılaşılan sorunlara değinilerek bu sorunların giderilmesine yönelik bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

The purpose of this thesis is to carry out valuation study for determining the expropriation values and propose solutions for the problems encountered in energy transmission line expropriations carried out in our country through examining the methods used to determine the expropriation value and (technical, legal, administrative, social, economic, etc.) problems encountered in the expropriation process. The study of this thesis was started through considering the problems encountered in the expropriation of the places where the facilities belonging to the energy transmission line are located among Solperen HES – Üzümlü HES Erzincan Üml-2 no. pole power transmission line built within the borders of Erzincan province, Üzümlü District and the data used in the application of this project. In the project area, the appraisal of the expropriation value of the immovables located in energy transmission route was made. It is argued that the practice is more equitable at the point of protection of property rights than existing valuation works. Within the scope of our valuation application, since almost all of the immovables on the project site are agricultural land, net income method was used in determining the expropriation value of land-qualified immovables. Therefore, net income of immovables were calculated through taking into account planting plans of the region, products, costs, unit prices etc., recently realized sales, mortgage transactions and values related to the land in the region were identified, regional capitalization rate was found and making use of it expropriation values of immovables were calculated. The comparison method was used to determine the expropriation value of the land in the project area. In the later stages of the study, through addressing the problems encountered during the expropriation process, some suggestions have been presented for solving these problems.