Farklı asma anaçları üzerine aşılı prima sofralık üzüm çeşidinin kısıntılı sulama koşullarına tepkileri

Abstract

Cam sera şartlarında topraksız kültür ortamında yürütülen bu çalışmada, erken olgunlaşmasıyla turfanda üzüm üretiminde önemli potansiyeli olan sofralık 'Prima' üzüm çeşidinin dokuz farklı asma anaçlarıyla [5 BB, 41 B, 99 R, 140 Ru, 420 A, 1613 C, 44-53 M, Ramsey (Salt Creek) ve Rupestris du Lot (Saint George)] aşı kombinasyonlarından elde edilen asmalar kullanılmıştır. Yetiştiricilik sezonu boyunca asmaların, TS (yetiştirme ortamı nem seviyesinin tarla kapasitesinde tutulması) ve KS (yetiştirme ortamı neminin tarla kapasitesinin %40'ı oranında tutulması)uygulamalarına fizyolojik ve vejetatif büyüme özellikleri bakımından tepkileri araştırılmıştır. Aşılı asma fidanlarının sulama suyu seviyelerine tepkileri kullanılan anaçların özelliklerine göre farklı seviyelerde gerçekleşmiştir. Örneğin, KS uygulaması 99 R anacı dışındaki tüm anaçlar üzerine aşılanan 'Prima' çeşidinde sürgün uzunluğunu istatistiki olarak önemli seviyede azaltmıştır. KS uygulamasına bağlı olarak sürgün uzunluğunda azalma %3.9 (99 R) ile %40.5 (5 BB) arasında değişmiştir. 99 R anacının kullanıldığı aşılarda sürgün çapı KS uygulamasından önemli derecede etkilenmezken, diğer anaçların kullanıldığı aşılarda sürgün çapında önemli azalmalar gerçekleşmiştir. 99 R dışında, en düşük azalma 41 B (%2.6) anacına aşılanan asmalarda kaydedilmiş olup bunu sırasıyla 140 Ru (%3.7) ve 44-53 M (%4.5) aşıları izlemiştir. En yüksek azalmalar ise Ramsey (%17.0) ve 420 A (%14.3) aşılarında saptanmıştır. 140 Ru anacı üzerine aşılı 'Prima' çeşidinde yaprak yaş ağırlığı ve yaprak alanı sulama düzeylerinden önemli derecede etkilenmezken, diğer anaçlar üzerindeki aşılar uygulamalardan önemliderecede azalmalar belirlenmiştir. Vejetasyon dönemi boyunca, KS uygulaması 1613 C, 5 BB ve Rupestris du Lot anaçlarına aşılı asmaların stoma iletkenliğini önemli seviyede etkilemezken, özellikle 44-53 M aşılarında KS uygulamasının vejetasyon dönemi boyunca stoma iletkenliğini önemli oranda düşürdüğü saptanmıştır. KS uygulaması 99 R anacı dışındaki tüm anaçlar üzerine aşılanan asmalarda budama artığı ağırlığını istatistiki olarak önemli seviyede azaltmıştır. Araştırma kapsamında dikkate alının önemli özellikler göz önünde bulundurulduğunda, su kısıntısı şartlarında 'Prima' üzüm çeşidi için 99 R ve 140 Ru anaçları kullanımının daha uygun olacağı kanısına varılmıştır. Çok yıllık yetiştiricilik dönemlerine ait verim ve kalite özelliklerine ilişkin analizlerin de gerçekleştirilmesi sayesinde daha kapsamlı öneriler geliştirilebilecektir.

In the present study, conducted under glasshouse condition in soilless culture, grafting combinations of potentially significant early 'Prima' grape cultivar with nine rootstocks [5 BB, 41 B, 99 R, 140 Ru, 420 A, 1613 C, 44-53 M, Ramsey (Salt Creek) and Rupestris du Lot (Saint George)] were used. In the scope of the study, response of the grapevines to the long-term employment of full irrigation (FI, maintaining the water holding capacity of growth medium at field capacity) and deficit irrigation (DI, reducing water supply to 40% of field capacity) were investigated with physiological and growth aspects. The response of grafted saplings to irrigation water levels differed according to the rootstocks used. To illustrate, shoot lengths of all the grafting combinations decreased with respect to DI, except for those grafted on 99 R. Such decreases resulting from DI changed between %3.9 (99 R) and %40.5 (5 BB). Shoot thickness did not affected by irrigation levels when 99 R was used, although thickness of shoots significantly decreased in other grafts. Apart from 99 R grafts, the lowest diminish was obtained from 41 B (%2.6) and was followed by 140 Ru (%3.7) and 44-53 M (%4.5) grafts, while the greatest decreases occurred in Ramsey (%17.0) and 420 A (%14.3). Fresh and dry weight values of the leaves were not significantly affected by treatments when 140 Ru was used, whereas other graft combinations were significantly affected. DI treatment significantly decreased the seasonal stomatal conductance values of the vines grafted on particularly 44-53 M, while those grafted on 1613 C, 5 BB Rupestris du Lot did not significantly respond. DI irrigation also significantly reduced the pruning residue weight of all the graft combinations, except for 99 R. Considering the prime findings of the study, 99 R and 140 Ru rootstocks found to be more prominent in terms of mitigating the adverse effect of water deficit on physiology and growth of the scion genotype 'Prima'. In general, the 'Prima' scion performed better when the rootstocks coming from V. berlandieri x V. rupestris pedigree rather than the others including V. berlendieri x V. riparia. Moreover, further comprehensive suggestions would be enhanced after analyzing the yield and quality parameters of the vines during longer years.